بحران‌در صنعت ابریشم

وحیده اسماعیلی | رشت – خبرنگار:

بیش از یک ماه از آغاز توزیع تخم نوغان در میان کشاورزان گیلانی گذشته و چند روزی بیشتر به برداشت پیله‌های ابریشم از توتستان‌های استان باقی نمانده است. ابریشم و ابریشم‌کشی از صنایع بسیار قدیمی در گیلان است و تاریخچه‌ای چند صد ساله دارد.
در گذشته گیلان مهد ابریشم کشور شناخته می‌شد و از این رو صنایع نساجی و ابریشم‌کشی به واسطه وجود مواد اولیه ارزان و بومی در این استان فعال بودند. اما اکنون چند دهه است که صنعت ابریشم دراین استان رو به افول گذاشته است و دیگر چرخ صنایع ابریشم‌کشی و تولید نساجی استان نمی‌چرخد. ماه گذشته در روزنامه همشهری که در خصوص مشکلات نوغانداری و تولید پیله گزارشی تهیه شد، نوغانداران به طرح مشکلات خود دراین بخش از کشاورزی پرداختند و مهم‌ترین مشکل این صنعت را نبود صنایع ابریشم‌کشی و کارخانه‌های فراوری ابریشم عنوان کردند. 
رکود صنایع ابریشم استان در حالی چند دهه ادامه دارد که کل پیله ابریشم تولیدی استان برای تولید پارچه و سایر فراوری‌ها روانه استان خراسان می‌شود.


 کدهای«آی سیک» صدور مجوز در اختیار ما نیست

مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی استان در این باره اظهارکرد: کدهای« آی سیک» مربوط به ابریشم و محصولات جانبی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی نیست. این مساله موجب شده است تا نتوانیم مجوزهای لازم را برای ایجاد و احیای صنایع تبدیلی در این بخش صادر کنیم. درواقع صدور مجوزهای مربوط به این حوزه در اختیار سازمان صنعت و معدن قرار دارد. 
 «قاسم جوادزاده» ادامه داد: چندین بار به وزارتخانه مربوط درخواست دادیم تا کدهای آی سیک را که شامل 12 مورد صنایع وابسته به جهاد کشاورزی هستند، در اختیار جهاد کشاورزی قرار بدهند، ولی تاکنون موفق به گرفتن این کد نشده‌ایم. وی گفت: در گیلان ظرفیت‌های زیادی در زمینه ابریشم و صنایع وابسته آن حتی در مقیاس کوچک وجود دارد، اما به دلیل اینکه صدور مجوز در اختیار ما نیست، نتوانسته‌ایم حتی به کارگاهای کوچک مجوز بدهیم. دراین باره هر گونه هماهنگی و ایجاد بستر باید با هماهنگی‌ شرکت ابریشم استان باشد.


مواد اولیه ناکافی و به‌روز نبودن تجهیزات 

 رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان هم در پاسخ به سوال همشهری مبنی بر نبود صنایع ابریشم‌کشی در گیلان گفت: در حوزه صنعت و معدن استان در بخش ابریشم برخی واحدهای تولیدی وجود دارند که برای فعالیت نیازمند مواد اولیه هستند. عموما مدیریت تولید و تامین مواد اولیه تا توزیع ابریشم در اختیار شرکت توسعه ابریشم و جهاد کشاورزی استان است. 
«فرهاد دلق‌پوش» افزود: در حال حاضر چند واحد صنعتی ابریشم‌کشی در لنگرود واقع هستند که برای به رونق افتادن نیازمند مواد اولیه هستند. از سوی دیگر یکی از دلایل مهم راکد ماندن آنها این است که نتوانسته‌اند در کنار تامین مواد اولیه، تجهیزات صنعتی خود را به‌روزرسانی کنند و اکنون تولید نخ ابریشم برای آنها دیگر توجیه اقتصادی ندارد.  وی ادامه داد: نخ ابریشم تولید استان باید بتواند در کیفیت با نخ‌های وارداتی رقابت کند تا صنایع مختلف بتوانند از آن حمایت کنند. ما نیز از سرمایه‌گذاران علاقه‌مند که طرح‌های توجیهی مناسب برای ورود به این عرصه داشته باشند حمایت‌های لازم را می‌کنیم. از جمله این حمایت‌ها، ارائه تسهیلات 18 درصدی به صنایع ابریشم‌کشی است که البته برای سرمایه‌گذاران توجیه اقتصادی ندارد و مورد استقبال قرار نگرفته است. در حالی که سازمان صنعت و معدن از راه‌اندازی و احیای صنایع بومی استان مانند ابریشم، چای و زیتون حمایت می‌کند. 

دلق‌پوش در خصوص واگذاری اختیار کد‌های آی سیک به سازمان جهاد کشاورزی بیان کرد: ارائه کدهای آی سیک در اختیار استان نیست و این کار باید ازسوی هیات دولت و وزارتخانه انجام شود. کما اینکه برای احیای صنعت چای از سوی سازمان جهاد کشاورزی نیز این درخواست وجود دارد. وی گفت: در حوزه صنعت ابریشم چندین جلسه با بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی برگزار کردیم، اما به دلیل انباشته شدن چند ساله مشکلات ابریشم چالش‌های پیش روی این صنعت به راحتی قابل رفع نیست. این مشکلات از تولید در توتستان تا برداشت پیله ابریشم و ایجاد صنایع تبدیلی وجود دارد و نیازمندیم همه در کنار هم احیا شوند.
لذا تا زمانی که صنعت پایه وجود نداشته باشد بقیه صنایع قابل ارتقا نیستند. چون بستر مناسبی برای احیا ندارند. همین حالا نیز تولید نخ ابریشم جوابگوی نیازهای صنایع موجود در کشور نیست و از سوی دیگر واردات پیله و نخ نیز برای صنایع تبدیلی گران تمام می‌شود.