مهمان کره‌ای در خانه ایرانی

امیر خداداد -همدانی دبیر گروه فرهنگ

سریال‌های کره‌ای همچون «سران فراتر از گل»، «تو زیبایی»، «رویای بلند» و... در دهه‌های 80 و 90 مورد توجه مخاطبان ایرانی قرار گرفتند و حتی میل به تماشای این آثار موجب شد که هواداران سریال‌های کره‌ای که با اصطلاح خاص «کی‌دراما‌»ها شناخته می‌شوند، برای خرید به کلوب‌های فیلم مراجعه و سی‌دی فیلم‌ها را تهیه کنند. البته می‌توان گفت که اغلب سریال‌های کره‌ای برای گروه‌های سنی مختلف قابل تماشا هستند زیرا صحنه‌های خشن یا کلمات نامناسبی ندارند و برخلاف سریال‌های آمریکایی و اروپایی، حاوی تصاویر مستهجن نیستند و از این جهت اقشار مختلف می‌توانند با خیال راحت در کنار خانواده به تماشای آنها بنشینند. به‌عنوان نمونه، سریال «بازی مرکب» گرچه نسبت به دیگر آثار هم‌طراز، در بخشی از قسمت‌ها، صحنه‌های خشنی را روایت می‌کند اما آنقدر صحنه‌های دلخراشی ندارد که والدین به کودکان و نوجوانان که بزرگ‌ترین گروه دنبال‌‌کننده محتوای سرگرم‌کننده هستند، اجازه ندهند تماشایش کنند.
بدین‌ترتیب کره‌جنوبی توانسته سریال‌هایش را به‌خوبی در میان مخاطبان به‌ویژه مخاطبان نوجوان جای دهد و سهم بزرگی را در این بازار برای خود دست و پا کند. به‌نظر می‌رسد داستان «کی دراما»‌ها اغلب از الگوی خاصی پیروی می‌کند. پسر پولدار و مغروری که دلبسته دختر فقیر و جوانی می‌شود اما موانعی در راه رسیدن آنها به یکدیگر وجود دارد. همانطور که از جزئیات داستان‌ها مشخص است، شخصیت‌پردازی اغلب سریال‌ها مشابه قصه الگوی آنهاست. صحنه‌های این سریال‌ها نیز از کلیشه‌های خاصی پیروی می‌کنند؛ مواردی که گرچه برای بیننده جذاب و دیدنی به‌نظر می‌رسد اما احتمال وقوعشان در دنیای واقعی چیزی نزدیک به صفر است.
در این میان سریالی مانند «وارثان» با پیشرفت‌های مختصری همچنان از الگوی قدیمی پیروی می‌کند. اما در کنار آنها سریال‌هایی با داستان‌هایی متنوع‌تر نیز توجه مخاطبان ایرانی را جلب کردند؛ سریال‌هایی با ژانر اکشن مانند «هیلر»، با ژانر تخیلی مانند «شوالیه زیر شیروانی» و آثاری مانند «بکش و خلاصم کن» در ژانر روانشناسی. این آثار از لحاظ فنی پیشرفت چندانی نسبت به اسلاف خود نداشتند و از نظر داستانی همچنان تا حدی پیرو الگوهای قدیمی بودند.
تا جایی که وقتی به مجموعه‌های شرقی پرمخاطب توجه می‌کنیم متوجه این نکته می‌شویم که از لحاظ ساختاری جنبه چندان پیچیده‌ای ندارند و سوژه اینگونه آثار بسیار عام و کلیشه‌ای است، اما همین عامل باعث جذابیت و تازگی برای مخاطب می‌شود، چرا‌که برای مخاطب قابل باور و جذاب است. حتی بازی‌ها، گریم و لباس‌های اغراق‌آمیز اینگونه سریال‌ها از دید مخاطبان نادیده گرفته می‌شوند. محبوبیت یک‌سریال به عوامل گوناگونی مانند پرداختن به شخصیت‌ها، واقعیت‌پذیر بودن و یا نبودن داستان و فضای کلی سریال شامل طراحی صحنه، لباس و گریم بستگی دارد.
آشکارا مشخص است که فیلمنامه‌نویسان سریال‌های کره‌ای توانسته‌اند به بیش از ۱۰۰‌شخصیت پرداخته و آنها را پرورش دهند به‌طوری‌که هر کدام از این شخصیت‌ها در روند قصه دخیل هستند. در این سریال‌ها بیش از همه به شخصیت اصلی داستان که معمولا دارای ویژگی قهرمانی از قبیل اصیل‌زادگی، سلحشوری، آرمان‌گرایی و بی‌نیازی از مال و منال و... است، پرداخته شده و این روند در جذابیت داستان و پیگیری سریال توسط مخاطبان مؤثر بوده است.
از دیگر دلایل استقبال مردم از سریال‌های کره‌ای می‌توان به ریتم و روال داستان و غیرقابل پیش‌بینی‌بودن حوادث سریال و اینکه تماشاگر نمی‌تواند حدس بزنـد چـه اتفاقی در ادامه قرار است بیفتد، اشاره کرد. گاهی هم مخاطبان از اینکه می‌توانند قسمت‌های بعدی یک ‌سریال و اتفاقاتی را که در آن ‌خواهد افتاد حدس بزنند، لذت می‌برند و دوست دارند ببینند که چطور پیش‌بینی‌هایشان درست از آب درمی‌آید. سرانجام اینکه گرچه روند سریال‌سازی با شیوه‌ اولیه تا سال2013 و پس از آن نیز ادامه داشت، اما رویکرد و برنامه‌ریزی کشور کره‌جنوبی در کارهای فرهنگی و البته سریال‌سازی‌ روند بلندمدتی را درنظر گرفته و برای افزایش سطح کیفی سریال‌ها تلاش دارد.