پرونده‌های روی‌ میز تهران و آستانه

سفر نخست‌وزیر قزاقستان را به تهران می‌توان آغاز فصل تازه‌ای در روابط تهران - آستانه ارزیابی کرد.  به‌ گزارش همشهری، علی‌خان اسماعیل‌اف در جریان سفر اخیر خود به ایران با رئیس‌جمهور و معاون ‌اول رئیس‌جمهور گفت‌وگو کرد. گسترش همکاری‌های ایران و قزاقستان که در ماه‌های اخیر رویکردهای جدیدی را به همراه داشته، اما آنچه این اهمیت را دوچندان کرده، نقش راهبردی تهران و آستانه به‌عنوان 2 بازیگر کانونی در تحولات منطقه غرب‌ آسیا و آسیای ‌مرکزی است. تعاملات تهران - آستانه تاکنون با امضای حدود 133سند دولتی همراه بوده ‌است.

 فصل نوین همکاری‌ها
روابط ایران و قزاقستان، از زمان آغاز به‌کار دولت ‌سیزدهم، وارد مرحله نوینی شده ‌است. در جریان سفر 29خردادماه 1401رئیس‌جمهور قزاقستان به تهران، قاسم ژومارت توکایف به دیدار رهبر معظم‌ انقلاب رفت و بر آمادگی دولت متبوعش برای توسعه روابط با جمهوری ‌اسلامی تأکید کرد. پس ‌از این سفر، روسای‌جمهور 2 کشور در آخرین روزهای شهریورماه1401نیز در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای (نشست تاجیکستان) بر تعمیق مناسبات فی‌مابین تأکید کردند.

حوزه‌های اقتصادی تعامل
دیدار و گفت‌وگوی معاون ‌اول رئیس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر قزاقستان در تهران، دومین گفت‌وگوی دوطرف طی ماه‌های اخیر به‌حساب می‌آید. پیش ‌از این، در مهرماه گذشته، محمد مخبر و علی‌خان اسماعیل‌اف در حاشیه دومین مجمع اقتصادی خزر در مسکو، با یکدیگر دیدار و ضمن اعلام آمادگی برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌های تهران- آستانه، بر ارتقای سطح مبادلات تجاری فی‌مابین و رسیدن به سطح ۳میلیارد دلار در سال تأکید کردند. دیروز اما این دو مقام ارشد دولتی ایران و قزاقستان، در تهران درباره راهکارهای اجرایی باهدف ارتقای سطح همکاری‌ها در حوزه حمل‌ونقل، صادرات، خدمات فنی و مهندسی، ترانزیت، انرژی و مناسبات بانکی بحث و تبادل‌نظر کردند.

گسترش همکاری‌ها در بخش انرژی
سوآپ نفتی میان ایران و قزاقستان از حدود 10سال قبل آغاز شده بود، اما در سال‌های اخیر به‌دلیل برخی مشکلات متوقف شده بود.  پیش ‌از این درجریان سفر مهرماه 1401رئیس‌جمهور ایران به قزاقستان، توافق‌هایی در زمینه ازسرگیری روند سوآپ نفت میان ایران و قزاقستان به‌دست آمده بود و اکنون به‌نظر می‌رسد مقام‌های ارشد دولتی دوطرف، در تهران راهکارهای اجرایی در این زمینه را مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند.

توسعه همگرایی آسیایی
از سوی دیگر باید این نکته را نیز درنظر داشت که قزاقستان از اصلی‌ترین بازیگران ائتلاف‌ها و سازمان‌های بزرگ منطقه‌ای مانند «شانگهای» و «سیکا» محسوب می‌شود و گسترش روابط ایران و قزاقستان می‌تواند راهگشای توسعه روزافزون همکاری‌های تهران با کشورهای این حوزه باشد. پیشبرد رویکرد همگرایی اوراسیایی از مهم‌ترین نقاط تمرکز تهران و آستانه در رایزنی‌های فی‌مابین به‌حساب می‌آید.

همکاری‌های امنیتی
ایران و قزاقستان در سال‌های اخیر در حوزه مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی، دارای علایق مشترکی بوده‌اند و بر آمادگی خود به‌منظور توسعه همکاری‌ها در این حوزه تأکید کرده‌اند. از سوی دیگر همکاری‌های امنیتی در دریای خزر و میان کشورهای ساحلی و همکاری دوطرف در حوزه مرزبانی دریای خزر از دیگر بخش‌های مدنظر در عرصه مناسبات امنیتی دوجانبه بوده است و دوطرف طی سال‌های گذشته در این زمینه اسناد همکاری نیز رد و بدل کرده‌اند. مبارزه مشترک با جرائم سازمان‌یافته، به‌ویژه در عرصه مواد‌مخدر یکی از علایق مشترک ایران و قزاقستان بوده و دوطرف تاکنون رایزنی‌های گسترده‌ای نیز در این زمینه داشته‌اند.