سرمایه‌های اصلی شهر فضاهای شهری است

مریم صدری| روزنامه‌نگار:

شهرها در فرایند شهرنشینی به مرحله‌ای از رشد می‌رسند که به تجدید کالبد و نوسازی نیاز پیدا می‌کنند و این مرحله که به آن مرحله تکوین بافت‌های فرسوده شهری هم نام داده‌اند، بخشی از محیط شهری است که کیفیت زندگی در آن از جنبه‌های کالبدی، ساختاری، اجتماعی و محیطی با شرایط و نیازهای زندگی کنونی مطابقت ندارد و به نام بافت‌ فرسوده شهری شناخته می‌شوند. این بافت‌ها به‌تقریب در بیشتر شهرها وجود دارد و نیاز مبرم به برنامه‌ریزی برای بهبود وضع کنونی دارند.

اهالی اصیل و قدیمی این محله‌ها که بر اثر گذشت زمان فرسوده می‌شوند، به دلیل شرایط نامناسب برای زندگی و نبود برنامه‌ریزی صحیح به‌تدریج مهاجرت می‌کنند و مهاجرانی با روحیه جدید در این مناطق سکونت می‌کنند. این روند باعث افزایش مشکلات در راه برنامه‌ریزی بهینه برای بهبود ساختارهای شهری می‌شود. محیط شهری موفق باید استعدادها را پرورش دهد و مردم را برای تحقق اهداف جذب کند. این مردم مولد پژوهش هستند و قادرند بخش‌های جدیدی را به ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مدیریتی شهر بیفزایند و فرصت‌های جدیدی برای شهرها در مقیاس ملی و فراملی ایجاد کنند. این امر باید با شناخت و توجه به ساختار اجتماعی محقق شود و در برنامه‌ریزی برای احیای بافت‌های فرسوده شهری باید به امور فرهنگی و اقتصادی ساکنان بافت‌هایفرسوده دقت شود.

اجرای طرح‌های احیای بافت‌های قدیمی شهر موجب ارتقای کیفی ساختارهای شهری می‌شود. به هر اندازه که طرح احیای بافت‌های قدیمی برای رعایت امور فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی انجام گیرد، به همان اندازه موفقیت اجرای طرح تضمین می‌شود. علاوه بر این مهم، رویکرد فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در بازیابی و نوسازی بافت‌های قدیمی شهری، زمینه را برای مشارکت بهینه مالکان بخش خصوصی فراهم می‌کند. باید بهسازی و نوسازی فضاهای باارزش شهری در دستور کار برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد. با توسعه پایدار این فضا و ساختارهای شهری می‌توان گام‌های موثری در گسترش منطقی جغرافیای شهری برداشت.

موضوع فضا و توسعه پایدار فضاهای شهری بسیار مهم است. در این خصوص برنامه‌ریزان و مدیران شهری توجه خود را به احیای بافت‌های فرسوده به عنوان معضلی که ناشی از رشد ناهمگون جمعیت شهری است معطوف کرده‌اند. اجرای طرح احیای بافت‌های قدیمی و فرسوده به صورت گسترده می‌تواند به‌طور کارآمد و شایسته توسعه پایدار فضا و ساختار شهری را فراهم آورد.