موتور شهری کم‌سرعت

سیدسعید سادات‌موسوی*

امروزه شرایط اقتصادی از یک سو و نوع شهرسازی به‌ویژه در مناطق و هسته‌های مرکزی مانند بازار تهران، از سوی دیگر سبب ترغیب شهروندان به استفاده از موتورسیکلت شده است. وسیله‌ای برای حمل‌ونقل که هم برای جابه‌جایی مسافر و هم ‌بار مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌دلیل سرعت بالا و قانون‌گریز‌بودن راکبان، سهم بیش از 50درصدی در تصادفات دارند. در چنین شرایطی کاهش سهم موتور در حوزه حمل‌ونقل راهکار درستی نیست و باید به‌دنبال راهکار بهتر و عملی‌تری باشیم تا هم از این وسیله، استفاده درستی صورت گیرد هم راکب و عابران در معابر عمومی امنیت داشته باشند. به‌عبارت دیگری راهکارهایی که منجر به کاهش سهم تصادفات موتورسیکلت‌ها شود باید در دستور کار مدیریت شهری قرار گیرد.
  موتورهای برقی: یکی از بهترین گزینه‌ها ورود موتورهای برقی به حوزه حمل‌ونقل است. چرا که از یک‌سو میزان آلایندگی کمتری دارند و از سوی دیگر سرعت محدود آن باعث می‌شود در تصادفات راکب یا عابر دچار آسیب‌دیدگی کمتری شود.
  ایجاد زیرساخت‌های نظارتی: راهکار دیگر فراهم‌کردن زیرساخت‌های فیزیکی برای کنترل و نظارت بیشتر موتورسواران در کلانشهری چون تهران است. اکنون در تهران موتورسواران با پلاک‌های مخدوش و حتی در برخی از موارد با موتورهای بی‌پلاک تردد می‌کنند و خود را مقید به قوانین و مقررات نمی‌دانند. پس اگر نظارت وجود داشته باشد راکبان  در عمل به مقررات کوشا خواهند بود.
  تقاطع‌های امن: ازجمله راهکارهای ساماندهی تردد موتورسواران در معابر شهر تهران، ایجاد مسیر ویژه و طراحی تقاطع‌های امن است. این اقدام به کاهش ترافیک و افزایش امنیت موتورسواران و سایر شهروندان کمک می‌کند. درست مشابه کاری که در خطوط بی‌آرتی صورت‌گرفته است.
  تداوم اقدامات فرهنگی: استفاده از عبارت‌های فرهنگی و آموزشی و... توسط امور اجتماعی و فرهنگی انجام می‌شد که تداوم آن قطعا نتایج خوبی در کاهش تصادفات موتورها خواهد داشت.  علاوه بر موارد ذکر شده ضرورت دارد مدیریت شهری به مقوله موتور شهری (کوچک و کم مصرف) هم توجه کند. بنابراین یک مد حمل‌ونقل یعنی استفاده از موتور شهری که سرعت پایینی دارد می‌تواند در برون‌رفت از چالش‌هایی امروزی به مدیریت شهری کمک کند چرا که موتور ذاتا ویژگی‌هایی دارد که فرد راکب را ترغیب به ‌سرعت می‌کند. در این مورد مدیریت شهری می‌تواند از تجربه موفق شهر لندن استفاده کند. در این شهر طی مدت 6سال (2010 تا 2016) با استفاده از موتورهای شهری تصادفات این وسیله نقلیه حدود 50درصد کاهش یافت. در شهرهای شرق آسیا مانند ویتنام، مالزی، اندونزی و... هم با توجه‌ به نقش اساسی که موتور در بحث سفارشات غذا و... دارد، روی استفاده از موتورهای شهری تمرکز کرده‌اند.