محمد سرابی-خبر‌نگار
سازمان‌ها و ارگان‌های گوناگونی مسئول کاهش تصادف‌های شدید شهری تصور می‌شوند اما شهرداریها در این زمینه جایگاه برتر دارند و در برخی از کشور‌های توسعه یافته تصمیم‌گیری‌های تعیین‌کننده مستقیما برعهده این ارگان است. شهرداریها تا جایی پیش‌رفته‌اند که نه‌تنها پروژه‌های عمرانی ترافیکی، بلکه نظارت سامان‌مند بر رفت‌وآمد خودرو‌های شخصی و محدودیت قانونی تردد آنها را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند.
یکی از پویش – طرح‌های بزرگ ترافیکی در جهان، 3 دهه قبل با عنوان چشم‌انداز صفر (Vision Zero) برای کاهش حوادث ناشی از برخورد خودروها شروع شد. با وجود اینکه مشارکت‌کنندگان در این طرح، همه مردم از دوچرخه‌سواران تا تولید‌کنندگان خودروها هستند اما شهرداریها نقش تعیین‌کننده در این زمینه دارند. در شهر تورنتوی کشور کانادا، میزان مرگ‌ومیر ناشی از تصادف‌های شهری از 78نفر در سال 2016به 44نفر در سال 2022رسید ولی تنها ارگانی که می‌تواند این عدد را واقعا به صفر نزدیک کند شهرداری است. سال گذشته میلادی شهرداری 1100مسیر خط‌کشی برای منطقه عبور ایمن کودکان و سالمندان ایجاد کرد و هزارنشانه پیاده‌روی عابران را در گذرگاه‌ها نصب کرد. شهرداری تورنتو تقاطع‌ها را بازسازی کرد و دوربین و رادار نصب کرد تا از رانندگان متخلفی که با سرعت زیاد حرکت می‌کردند یا از چراغ قرمز عبور می‌کردند، عکسبرداری کند. هدف این بود که سرعت در بیشتر معابر به زیر 30کیلومتر بر ساعت برسد. ساکنان این شهر به شبکه خبری سی‌بی‌سی‌تورنتو گفته‌اند که دوربین‌های کنترل ترافیکی به تنهایی مانع سرعت گرفتن خودروها نمی‌شوند و این طراحی دوباره خیابان‌هاست که می‌تواند مشکل را کنترل کند. طراحی خیابان‌ها نیز کاملا در محدوده اختیارات شهرداری قرار دارد. روش دیگر ایجاد مسیر‌های طولانی و به هم پیوسته دوچرخه سواری است که این هم در حوزه کاری عمرانی شهرداری قرار می‌گیرد.
در ابعاد بزرگ‌تر یعنی در دیگر شهر‌های استان اونتاریو، موضوع دیگری مورد توجه قرار گرفته است. مدتی قبل مدیریت شهری تورنتو اعلام کرده بود که دوربین‌های کاهش سرعت
(Red light) باعث کاهش تصادف در تقاطع‌ها شده است. این تصادفها بیشتر از نوع زاویه‌ای
(T-bone) هستند که در اثر ورود ناگهانی یک خودروی سواری به چهارراه و برخورد آن با یک سمت خودرو دیگر اتفاق می‌افتد. با نصب این دوربین‌ها 17درصد از تصادف‌های زاویه‌ای خسارت‌زا و 25درصد از تصادف‌های زاویه‌ای منجر به مرگ یا جراحت جدی کاسته شده است.
طبیعتا مدیران شهری شهر‌های دیگر از این دستاورد تورنتو الگوبرداری می‌کنند. تورنتو با 10دوربین در سال 2000کار را شروع کرد و اکنون نزدیک 300دوربین دارد. همین هم باعث شده است که خودروها در هنگام ورود به تقاطع‌های اصلی سرعت خود را کاهش دهند. نتیجه آماری کاهش تصادفها آنقدر خوب بود که شهرداری شهر «تاندربی» هم طرح نصب دوربین‌ها را دنبال کرد. در تاندربی شورای شهر درباره استفاده از این دوربین‌ها از شهروندان نظرخواهی کرد.
تا سال 2021نزدیک 10شهرداری دیگر هم از دوربین‌های کنترل سرعت استفاده می‌کنند و تصاویر برای پردازش نهایی به مرکزی در تورنتو فرستاده می‌شود. شهرداری شهرستان یورک در نزدیکی تورنتو هم با 20دوربین در سال 2013شروع کرد و در چند سال تعداد آن را دوبرابر کرد و تعداد تصادفها را کاهش داد. در شهرستان دورهام، مدیریت شهری این کار را تا 2020به تأخیر انداخت ولی سرانجام در تقاطع‌های این بخش هم دوربین‌ها نصب شدند.
در سمت دیگر اقیانوس، شهرداری کپنهاگ حداکثر سرعت مجاز را تا جایی کاهش داده است که باعث تعجب شد. قبلا سرعت مجاز خودروها در مناطق مسکونی این شهر 50کیلومتر بر ساعت تعیین شده بود که نتیجه خوبی در کاهش تصادفها داشت و باعث کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی هم شده بود. در نتیجه چند‌ماه قبل شهرداری این شهر بزرگ، طرح کاهش سرعت در برخی منطقه‌های دیگر به 40کیلومتر و 30کیلومتر در ساعت را هم ارائه کرد. پلیس هم از این کاهش سرعت قانونی استقبال کرد. معمولا این طرح‌ها در منطقه محدودی آزمایش شده و بعد به تمام شهر گسترش پیدا می‌کند.
2 سال قبل آمستردام هم طرح مشابهی را آزمایش کرده بود. آمار تصادف‌های شدید این شهر 15مورد در هفته و یک مرگ ناشی از آن در‌ماه بود اما همین هم به‌نظر زیاد می‌آمد در نتیجه، نیمی از معبر‌هایی که حداکثر سرعت 50کیلومتر در ساعت داشتند انتخاب شده و حداکثر سرعت مجاز در آنها به 30کیلومتر در ساعت کاهش پیدا کرد. موضع پلیس آمستردام این بود که کاهش سرعت خودرو‌های سواری موجب می‌شود که مردم استفاده از دوچرخه یا پیاده‌روی را ترجیح دهند، بنابراین پلیس هم از تصمیم شهرداری حمایت کرد. حالا شهر‌های دیگر هلند مانند روتردام و گرونینگن هم به‌دنبال کاهش حداکثر سرعت هستند. مدتی بعد در این شهر‌های اروپایی و شاید در شهر‌های دیگر جهان، خودرو‌های سواری شخصی آنقدر آرام حرکت می‌کنند که عملا نمی‌توانند با هم به‌شدت برخورد کنند.
چشم‌انداز صفر
در همینه زمینه :
