کاهش تصادفات با مهندسی معابر

سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار

تصادفات در تهران؛ موضوعی که بخش زیادی از هزینه‌های جانی و مالی این شهر را در خود فرومی‌برد. از فرسودگی برخی وسایل حمل‌ونقلی گرفته تا وضعیت معابر و خطای شهروندی همگی می‌توانند در وضعیت تصادفات دخیل باشند. جالب است بدانید بزرگراه‌های آزادگان، امام علی(ع) و شهید یاسینی در سال گذشته بیشترین تصادفات را به‌خود اختصاص دادند. وضعیت تصادفات در هر یک از معابر شهری دلایل مختلفی دارد، اما فراموش نکنید ایمنی تردد در شهری مثل تهران که روزانه با 20میلیون سفر شهری مواجه می‌شود، کار آسانی نیست. برای مدیریت چنین کلانشهری باید همه امکانات شهری به خط شود و شورای شهر تهران در پیشانی این مدیریت کار بودجه‌ریزی و طراحی نقشه‌ راه پیشرفت را بر عهده دارد. برای اطلاع از شرایط فعلی ایمنی تردد در پایتخت، آنچه هست و آنچه باید باشد، سراغی از سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران گرفتیم. او می‌گوید: وضعیت حمل‌ونقل مطلوب نیست، اما احیای حمل‌ونقل عمومی این شهر در مسیر درستی قرار دارد.
این عضو شورای شهر تهران ادامه می‌دهد: برای تصویر درست و دقیق از شرایط فعلی شهر، به‌نظرم هم باید از وضع حمل‌ونقل عمومی بگوییم و هم از وضع ترافیک که گاه و بی‌گاه شرایطش وخیم می‌شود. وقتی یک شهر ایمن و دوستدار شهروندان خودش هست که پیر و جوان و سالم و معلول همه بتوانند در آن تردد بدون دغدغه‌خاطر داشته باشند.
او می‌افزاید: متأسفانه در حال حاضر شهر ما نه دوستدار شهروندان خود است که گاهی مشاهده می‌کنیم سلامت خاطر افراد را هم با مشکل مواجه می‌کند. پیاده‌روهای ما هنوز برای تردد افراد سالم مناسب نیست؛ چه برسد به افراد سالمند و معلول؛ بنابراین ما وقتی درباره شهر دوستدار اقشار مختلف شهری صحبت می‌کنیم، باید اساس طراحی‌ آن بر پایه انسان‌محوری و شهروندمحوری باشد؛ یعنی تردد پیاده‌ها در هر شکل به آسانی صورت گیرد. هنوز آمار تصادفات در این شهر بالاست و نیازمند ‌کار جدی در ایمن‌سازی معابر شهری هستیم. تشکری‌هاشمی به وضعیت ایمنی تهران در حوزه ترددهای شهری اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: از سوی دیگر آموزش‌های شهروندی باید توسعه پیدا کند. هنوز احساس می‌شود آموزش‌ها مناسب نیست. پس در بخش حمل‌ونقل عمومی اصلا شرایط خوبی نداریم. من بارها اعلام کرده‌ام که داشتن سرمایه کلان اصلا کافی نیست. روزگاری واگن‌های مترو و اتوبوس‌های نویی داشتیم، اما با گذشت زمان همه آنها فرسوده و نیازمند تعمیر شدند. همانطور که یک انسان برای سلامتش نیاز به مراقبت دارد، تجهیزات هم باید نگهداری و تعمیر مناسبی داشته باشند. هم‌اکنون یک انباشتگی و عقب‌ماندگی جدی در نوسازی اتوبوسرانی و مترو داریم.
او به ارائه پیشنهادهایی می‌پردازد:‌ یکی از نخستین طرح‌هایی که در شورای ششم مطرح کردیم این بود که طرح‌های تحولی و بازنگری در تجهیزات حمل‌ونقل عمومی باید به فوریت صورت بگیرد. در این مسیر در سال1401 اقداماتی صورت گرفت، ولی اصلا مطلوب ما نبود و به همین‌خاطر در سال1402، هم بودجه خوبی برای شهرداری در این زمینه فراهم کردیم که بهانه‌ای برای نبود اعتبار باقی نماند و فرصت دادیم و هم قرارمان را بر این گذاشتیم که ماهی یک‌بار کار پیشرفت حمل‌ونقل را رصد کنیم تا شهرداری به تعهدش عمل و جان و مال شهروندان و راحتی مردم را فراهم کند.

کاهش خطرپذیری رانندگان
تجربه نشان داده که عامل اصلی حوادث و سوانح ترافیکی عوامل انسانی است و از این‌رو ضرورت دارد برای راه‌های کاهش خطرپذیری رانندگان اقدام کنیم چرا که این موضوع سبب می‌شود رانندگان با مهارت بیشتری رانندگی کنند و از سوی دیگر هم رانندگان و هم عابران از ایمنی ایجاد شده منتفع می‌شوند. البته در این میان برخی از معابر به لحاظ هندسی خطر‌ساز هستند و در طول چند دهه مدیریت شهری تلاش کرده این نقاط را شناسایی و نواقص و خطر پذیری را رفع کند که این فرایند همچنان باید تداوم داشته باشد تا شاهد بهبود نسبی ایمنی باشیم. برای افزایش ایمنی معابر شهری امروز تهران نیازی به ساخت تونل و محورهای بزرگراهی ندارد. چون همه این المان‌ها و زیرساخت‌ها کامل شده و باید به سمت و سوی استفاده بهینه از این ظرفیت‌ها برویم. مورد دیگر در افزایش ایمنی معابر توجه به تجهیزات ترافیکی است که به‌طور مداوم باید بازنگری و به روزرسانی شوند. همچنین در این مورد نیاز به حمل‌ونقل هوشمند است تا مدیران و متولیان شهری بتوانند نگهداشت، توسعه و بهره‌برداری درست در راستای ارائه خدمات مطلوب به شهروندان را انجام دهند. نکته دیگری که نباید مورد غفلت قرار گیرد، نصب تجهیزاتی چون گاردریل و حفاظ‌های ایمنی در برخی از نقاط حادثه‌خیز است که این کار کمک می‌کند اگر رانندگان بنا به هر دلیلی دچار خطای رانندگی شدند درصورت بروز حادثه کمتر آسیب ببینند.