نویسندگان کوچک شهر
استقبال یونسکو از طرح کشف استعدادهای فرهنگی بچههای محلههای تهران که با تصمیم خلاقانه سعید رهنما اجرا شده است
سمیرا باباجانپور-روزنامهنگار
فکر و ایده جذاب یک فرد میتواند زمینهساز اتفاقهای نیکو باشد. «سعید رهنما» با یک تصمیم خلاقانه، کتابهایی را به چاپ رسانده است که نویسندگانش کودکان، نوجوانان و جوانان هستند. او و دوستانش سالهاست بهدنبال کشف استعدادهای فرهنگی بچههای محلههای تهران هستند. آنچه چند سالی است که هم و غم سعید رهنما شده است، عمل نیکی است که از آن بهعنوان خیر ماندگار نام میبرند.
کشف استعدادهای فرهنگی کودکان و نوجوانان محلهها و ترغیب آنها به مطالعه و نویسندگی و در نتیجه چاپ کتابهای این بچهها کار سادهای نیست. رهنما میگوید: «سالها قبل دانشآموز مدرسه شهید عموئیان در محله بیمه بودم. آن موقع اسم مدرسه برایم هیچ معنا و مفهومی نداشت. تنها یک نام بود. بزرگتر که شدم هر وقت از کنار مدرسهام رد میشدم به نام شهید عموئیان نگاه میکردم و از خودم میپرسیدم: شهید عموئیان کیست؟ اهالی میگویند ساکن این محله بوده. پس چرا من و دیگران چیزی دربارهاش نمیدانیم؟ همین سؤال با دیدن اسم و نام همه شهدایی که نامشان نشانی خیلی از خیابانها و معابر محله بود، برایم تکرار میشد. با همفکری دوستان تصمیم گرفتیم زندگینامه شهدای محلهمان را بنویسیم.»
رونمایی از کتاب نویسندگان جوان
او بیان اینکه آنها لیست شهدای محلههای بیمه، اکباتان، شهید فکوری و آپادانا را تهیه کردند و تصمیم گرفتند گذری به زندگی و خاطرات این شهدا داشته باشند، میگوید: «با یک گروه ۲۰نفره شروع کردیم. موفقیت این کار باعث شد تا در مدرسه شهید عموئیان که مسئولیت امور فرهنگیاش را بر عهده دارم، طرح گروه نویسندگان جوان مطرح شود. این کار باعث شد تا متوجه شوم چقدر نوجوانها و جوانان محله، استعداد نوشتن دارند. موضوع را برای دانشآموزان شرح دادم و تعدادی از آنها همراهمان شدند. دانشآموزانی که هیچگونه شناختی از نویسندگی نداشتند هم اکنون در حال نوشتن سومین و یا چهارمین کتابشان هستند.»
لذت کتاب نوشتن
ایده رهنما برای دانشآموزان مدرسه شهید عموئیان کمکم در منطقه ۵ بسط و گسترش یافت. انجمن نویسندگان جوان محلات تهران برای حمایت از کودکان و نوجوانان خلاق شکل گرفت؛ بهگونهای که تا به امروز ۱۶۰ کتاب چاپ کردهاند. او میگوید: «بچهها بیشتر دهه های ۷۰ و ۸۰ هستند. قشر جوانی که باید خودشان را در فضای فرهنگی کشور پیدا و معرفی کنند. از طرفی این قشر بیشتر با موبایل و فضای مجازی درگیر است؛ در نتیجه با نوشتن کتاب، نه تنها سرانه مطالعه را افزایش میدهیم، بلکه آنها را به عنوان جامعه مؤلفین نویسندگان خوشفکر و جوان معرفی میکنیم.
جالب اینکه از سال گذشته کودکان دهه نودی هم همراهمان شدند و کتاب مینویسند.»
حالا این گروه به یک گروه مهم و صاحبنام در میان نویسندگان جوان کشور تبدیل شدهاند که کتابهایشان ترجمه میشود و یونسکو از طرح شان استقبال میکند.
وقتی پای صحبتهای هر کدام از اعضای این گروه مینشینیم، همگی از ناباوری صحبت میکنند که در ابتدای کار دچارش شده بودند و اتکا به نفسی که پیدا کرده اند. این جمله «یعنی من هم میتوانم کتاب بنویسم؟» نخستین سؤالی است که هرکدام در مواجهه با این ایده از خود پرسیدند. این سؤال حالا نهتنها پاسخ داده شده است بلکه به این جمله «باید کتابهای بیشتری بنویسم و کتابهایم را به دیگران معرفی کنم» تغییر یافته است.
مکث
حمایت مالی از نویسندگان جوان
رهنما میگوید: «هدف ما افزایش میزان مطالعه جوانان است بهطوریکه شما برای اینکه بتوانید کتاب بنویسید، احتیاج به مطالعه زیاد دارید. این امر باعث افزایش سطح مطالعه در جوانان و ترغیب آنها میشود. برای علاقهمندان به نویسندگی کلاسهای آموزشی رایگان برگزار میکنیم و بعد از نگارش کتاب، حمایت مالی برای چاپ اثر انجام میشود. وقتی کتابی چاپ شد، نویسنده جوان رها نمیشود؛ بلکه کتاب او را در فضاهای نمایشگاهی معرفی میکنیم. برایشان مراسم رونمایی از کتاب میگیریم. نکتهای که برایمان اهمیت دارد حس اعتمادبهنفسی است که باید در این بچهها تقویت شود.»