یادداشت
10نکته جامانده از تحول
محسن مهدیان؛ مدیرمسئول
یکم. یکی از ویژگی‌های رهبری انقلاب ساده سخن گفتن است. مثل اینکه فرمودند ما و دشمن هردو تحول می‌خواهیم. اما تحولی که دشمن می‌خواهد این است که نقاط قوت شما را بگیرد؛ همین جمهوریت و اسلامیت. اما تحول انقلابی تبدیل ضعف‌ها به قوت‌هاست. پیش‌تر درباره رشد موفقیت‌های ملت ایران فرمودند کافی است به پیچیده‌تر شدن دشمنی‌ها توجه کنید. به اندازه سخت‌تر شدن دشمنی‌ها یعنی ملت قوی‌تر شده است. اما یک جمله هم درباره راه‌حل نهایی تحول فرمودند، اینکه تحول اصلی تنها از طریق مشارکت مردم و ایمان‌شان رقم می‌خورد. سخن کوتاه است و در این‌باره حرف بسیار. اجمالا مرور کنیم.
دوم. رهبرانقلاب سال‌ها پیش نیز در سالگرد ارتحال امام درباره ضرورت تحول‌خواهی سخن گفتند. آن‌روز تعبیر «امام تحول» را به کار بردند و البته مهم‌ترین تحولی که امام ایجاد کردند را تحول در مردم دانستند. توجه دادن درونی مردم به ارزش‌هایی که به تعبیر ایشان هیچ‌گاه به آنها توجه نشده بود.
سوم. امام فرمودند انقلاب ما یقظه بود. یقظه چیست؟ یقظه در سلوک یعنی بیداری. یعنی به‌هوش‌آمدن. یقظه گام اول سلوک است. بیداری حتی پیش از توبه و انابه است. ثمره این حرف چیست؟ مردم در انقلاب 57 ابتدا تحول درونی پیدا کردند و انقلاب سیاسی‌شان ثمره این تحول درونی بود.
چهارم. 12فروردین را پشت سر گذاشتیم. 12فروردین را امام با یک تعبیر بلند چنین معرفی می‌کنند: روز حکومت الله بر مردم. این سخن یعنی چه؟ مردم انتخاب کردند که الله بر آنها حکومت کند. چرخیدند سمت الله. دل‌ها متوجه حق شد. حق حاکم شد بر دل‌ها و جان‌ها و تصمیم گرفتند آنچه او می‌گوید در زندگی فردی و اجتماعی‌شان محقق شود.
پنجم. مردم‌سالاری همه دستاورد 12فروردین است. همان جمهوری اسلامی. حتی ولایت فقیه هم درون مردم‌سالاری است. ولایت فقیه قدرت چسبندگی میان «مردم با هم» و «مردم با حق» است. مردم‌سالاری یعنی چه؟ یعنی مردم هم «سالار» در انتخاب‌های سیاسی هستند و هم «سالار» بر خود. بر نفس خود. لذا مردم‌سالاری انتها ندارد. به اندازه‌ای که مردم رشد روحی کنند مردم‌سالاری تقویت می‌شود. مردم‌سالاری زمین تا آسمان با دمکراسی متفاوت است. مردم‌سالاری درباره آزادی انتخاب مردم مومن سخن می‌گوید. مردم ایمانی. مردمی که آزادند اما خود را با آزادی خود محدود می‌کنند. مثل انسان بزرگسالی که آزاد است دست به آتش بزند اما خود را محدود می‌کند که سمت خطر نرود. لذا آزادی انسان بزرگسال با آزادی کودک متفاوت است. این تفاوت مردم‌سالاری با دمکراسی است.
ششم. مردمی که رشد روحی کنند اعتماد به نفس پیدا می‌کنند. اهل عمل می‌شوند. اهل مشارکت می‌شوند. این مردم قدرت تحول‌های بزرگ دارند. انقلاب 57 ثمره همین تحول روحی مردم بود. پس نقطه اتکا همینجاست.
هفتم. مهم‌ترین تفاوت کارآمدی در جمهوری اسلامی با دیگر کشورها این است که به‌دنبال کارآمدی از مسیر رشد مردم است. به همین دلیل ممکن است در مواقعی این تحول زمانبر و تدریجی رقم بخورد. چون این مردم هستند که ابتدا باید رشد کنند تا کارآمدی محقق شود. مردم به دولت اصلاحات رأی می‌دهند اما پایان دوره مشخص می‌شود توسعه سیاسی بدون توسعه فرهنگی محکوم به ابتذال است. به دولت عدالت رأی می‌دهند اما مشخص می‌شود عدالت بدون معنویت و عقلانیت محکوم به توهم و بی‌اخلاقی است. به دولت دیپلماسی رأی می‌دهند اما متوجه می‌شوند که مذاکره بدون مقاومت، چانه‌زنی از سر ذلت است.
هشتم. رهبرانقلاب سال گذشته در دیدار با مداحان اهل‌بیت(ع) فرمودند برخی مواقع ما منطق یک امر را طرح می‌کنیم و دستور هم می‌دهیم اما انجام نمی‌شود. چرا؟ چون گفتمان آن شکل نگرفته است. به سخن دیگر بهترین اقدامات اگر مردم نخواهند انجام نمی‌شود. گفتمان‌سازی مسیر اقبال مردم است.
نهم. رهبرانقلاب در ماجرای برجام فرمودند من به سرنوشت مذاکره بدبینم. اما مجوز مذاکره دادند. چرا؟ تا مردم تجربه کنند. تجربه مردم از انرژی هسته‌ای هم مهم‌تر است. چون فراتر از قدرت هسته‌ای، تبدیل به مقاومت و قدرت مردمی می‌شود.
دهم. بازگردیم به ابتدای متن. تحول، عصاره و هویت این انقلاب است. تحول فراتر از پیشرفت تدریجی است. تحول یعنی جهش و حرکت جهادی. اما این مهم صورت نمی‌گیرد جز از طریق مردم، آن هم مردم ایمانی. واقعیت این است که مردم ما ایمانی‌اند. چهل و اندی سال این را اثبات کردند که اهل معنویتند. مهم‌ترین نشانه‌اش نیز مقاومت‌شان.مهم‌ترین استدلال هم پیچیده‌ترشدن دشمنی‌ها. اما مشکل اصلی از مسئولان است که مسیر مشارکت مردم را در تحقق کارآمدی فراهم نکردند. مردم‌سالاری تنها پای صندوق رأی نیست. اگر مدیران ما اجازه دهند معجزه امام تحول که همان مردم‌سالاری دینی است، محقق شود خواهیم دید تحولات تاریخی چطور در این سرزمین رقم می‌خورد. به‌نفع مردم و در مسیر حق.
در همینه زمینه :
