TOD داروی کاهش ترافیک پایتخت؟

چالش ترافیک که حل آن مهم‌ترین مطالبه پایتخت‌نشینان است، روش‌های درمانی مختلفی در دنیا دارد که یکی از آنها توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی (Transit Oriented Development)  یا همان TOD است. براساس این الگو همه کاربری‌های زمین شامل مسکن، پارک‌های عمومی و میادین، کاربری‌های تجاری و خدماتی باید در امتداد سامانه حمل‌ونقل عمومی ایجاد شود تا شهروندان با گذراندن کمترین زمان به همه این امکانات و سرانه‌ها دسترسی پیدا کنند؛ یعنی همه امکانات شهری در شعاع 600متری ایستگاه‌های مترو و اتوبوس توسعه یابد تا شهروندان برای دسترسی به آنها از این وسایل حمل‌ونقلی استفاده کنند و دیگر به فکر درآوردن خودرو از پارکینگ‌ها نیفتند؛ بدین‌ترتیب ترافیک شهری مدیریت می‌شود و حمل‌ونقل عمومی نیز بیشتر مورد استفاده شهروندان قرار می‌گیرد.
 شاید جالب باشد بدانید تقریبا 8برابر ظرفیت معابر تهران،  خودرو و موتورسیکلت تردد می‌کند؛ یعنی روزانه ۱۹.۴میلیون جابه‌جایی با خودرو در شهر تهران انجام می‌شود و چنانچه توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی پر‌سرعت یعنی مترو و اتوبوس در پایتخت رخ دهد، شاهد کاهش تردد در تهران هستیم. بر این اساس اگر محل سکونت و سایر کاربری‌های شهری در نزدیکی ایستگاه‌های اتوبوس و مترو قرار گیرد، قاعدتا افراد ترجیح می‌دهند به‌جای استفاده از خودروی شخصی، از این سیستم برای تردد در سطح شهر استفاده کنند. با توسعه TOD می‌توان امیدوار بود که انسان‌محوری و ایجاد معابر پیاده‌محور نیز توسعه پیدا ‌کند و به تعبیری تمام سفرها به‌صورت پیاده انجام ‌شود و می‌توان برای دریافت خدمات از یک ایستگاه به ایستگاه دیگر تردد کرد.
اما اجرای این تجربه موفق جهانی آنقدرها هم دور از ذهن نیست و نمونه‌ای از آن نیز در منطقه7 شهرداری تهران اجرایی شده است. همچنین شرکت متروی تهران در مطالعات خطوط جدید 8، 9، 10 و 11 معیارهای طراحی TOD  را تعیین و تعبیه کرده است. از این‌رو زمین‌های بالقوه مجتمع ایستگاهی براساس مطالعات شهرسازی و همچنین اقتصاد شهری در اطراف خطوط شناسایی و ظرفیت‌ها برای صدور پروانه در شعاع 600متری ایستگاه‌ها درنظر گرفته شده است. از این‌رو 4ایستگاه در منطقه7 شهرداری تهران و یک ایستگاه در منطقه2 بنا‌ست با روش توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی یا همان TOD به بهره‌برداری برسد. فراموش نکنیم این طرح زمانی موفق عمل می‌کند که ابتدا در خطوط مناطق دارای تراکم جمعیت اجرایی شود و شاید بتوان ادعا کرد TOD راهی برای توسعه حمل‌ونقل عمومی و کاهش ترافیک به‌صورت توأمان است.