خلبانی که برای وطنش سنگ تمام گذاشت

سرهنگ رضا فرهمند- پژوهشگر سازمان حفظ آثار ارتش

شهید «غفور قجاوند» از خلبانان شجاعی بود که دوره‌های تکمیلی خلبانی را در آمریکا سپری کرد. او از دانش‌آموختگان برتر و مورد قبول استادان خود بود و فرصت ماندن درآن کشور را داشت اما آمدن به ایران را بر ماندن در آمریکا ترجیح داد آن‌هم در زمانی که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شروع شده بود. غفور قجاوند، به ایران بازگشت تا دانش و مهارت خود را در راه دفاع از کشورش به‌کارگیرد. برای او که عاشق پرواز بود، ترس معنایی نداشت. پرواز بر فراز آسمان عراق در زمان جنگ تحمیلی، کمک رسانی به مردم سوریه و عراق و همراه شدن با مدافعان حرم و کمک رسانی به مردم سیل‌زده سیستان و... از افتخارات این شهید بزرگوار است.

پرورش در خانواده‌ای مقید و مذهبی
امیر شهید سرتیپ خلبان غفور قجاوند، چهاردهم اردیبهشت‌ سال 1335در روستای بتلیجه از توابع شهرستان فریدن استان اصفهان به دنیا آمد. پدرش احمدقلی، کشاورز بود و به حرام و حلال در مال بسیار معتقد بود. ناخدا «سیاوش قجاوند» فرزند شهید درباره پدربزرگ خود می‌گوید: «پدربزرگم همیشه خمس و زکات مال خود را پرداخت می‌کرد و بسیار به نماز اول وقت معتقد بود. همیشه قرآن می‌خواند و با عمل خود، فرزندانش را به رعایت مسائل دینی و اخلاق راهنمایی می‌کرد. مهمان‌نوازی یکی از ویژگی‌های پدر بزرگ بود. در خانه‌اش همیشه به روی مهمان باز بود. او در معامله همیشه حق انصاف را درنظر داشت. خیرالنسا قجاوند، مادربزرگم نیز انسانی بسیار معتقد و مذهبی بود و او هم نسبت به ادای نماز اول وقت، روزه و مستحبات مقید بود. بخشندگی از خصوصیات مادربزرگم بود به‌گونه‌ای که با توجه به حقوق حداقلی دریافتی درصورتی که شخصی به او مراجعه و درخواست کمک می‌کرد دریغ نمی‌کرد حتی اگر خودش به سختی می‌افتاد سعی می‌کرد در حد توان به نیازمندان کمک کند. پدرم در چنین خانواده‌ای رشد یافت و پدر و مادرش الگوهای عملی برای او به‌شمار می‌آمدند.»
سیاوش قجاوند، مهم‌ترین ویژگی‌ شهید را اینگونه توصیف می‌کند: «احترام به شخصیت افراد نه به جایگاه علمی و ثروت از مهم‌ترین خصوصیات شهید قجاوند بود که از خانواده و پدر و مادرش کسب کرده بود. توجه به مال حلال و حق الناس از اولویت‌های زندگی شهید به‌حساب می‌آمد که ناشی از پرورش خانوادگی ایشان بود. شجاعت و روحیه ایثار ناشی از پرورش در مکتب انسانیت و بزرگی نفس بود که شهید از پدر و مادر خودیاد گرفته بود. پدر و مادر شهید همه‌‌چیز را متعلق به خداوند می‌دانستند و هیچ وقت به‌دنبال به‌دست‌آوردن پول و مقام نبودند. آنها فرزند را موهبتی از خداوند می‌دانستند به همین دلیل نسبت به تربیت فرزندان متعهد و همیشه مراقب بودند که نکند در تربیت آنها طبق اصول اسلام و قرآن کوتاهی کنند.»

شوق پرواز
فرزند شهید قجاوند در ادامه می‌گوید: «پدر که از همان دوران کودکی یار و همراه پدرش در دامداری و کشاورزی بود، دوره ابتدایی را با نمرات عالی در دبستان ادیب روستا سپری کرد و سال آخر دبیرستان را به‌دلیل مهاجرت خانواده به تهران، در مدرسه خورشید منطقه نارمک به پایان رساند.» هرچند مشکلات اقتصادی خانواده مجبور به ترک تحصیل و کار شبانه‌روزی غفور قجاوند شد، اما علاقه شهید به تحصیل و کسب مدارج علمی بالاتر باعث شد تا در سال 1354با کسب معدل عالی موفق به دریافت دیپلم ریاضی شود.
سال 1355بود و غفور قجاوند در حال انتخاب رشته تحصیلی. سرانجام شوق دوران کودکی به پرواز و جولان در آسمان، غفور را به سمت تحصیل در دانشگاه افسری سوق داد. او سال 1355وارد دانشگاه افسری شد تا تحصیلات خود را در رشته خلبانی ادامه دهد. دیری نپایید که این افسر جوان پس از شرکت و کسب نمرات برتر آزمون «اعزام به خارج» برای تحصیل و طی دوره‌های آموزش عالی خلبانی در سال 1355به کشور آمریکا عزیمت کرد، اما بعد از انقلاب اسلامی و همزمان با شروع جنگ تحمیلی شهید قجاوند به ایران برگشت و برای دفاع از کشورش پیشقدم شد.
قجاوند، ماموریت‌های خطیر جابه‌جایی نفرات و تجهیزات به جبهه‌های حق علیه باطل را تا سال1365برعهده داشت. به‌طوری‌که بیشترین ساعات پرواز و انجام ماموریت‌های جنگی را در این دوران در پرونده خود ثبت کرد. او در طول خدمت خود با بیش از صد هزار ساعت پرواز یکی از رکوردداران این عرصه به‌شمار می‌آمد. مهم‌ترین فعالیت شهید قجاوند پس از دوران دفاع‌مقدس، شرکت در عملیات پشتیبانی لجستیکی از مدافعان حرم اهل‌بیت(ع) در سوریه و عراق پس از ظهور فرقه داعش بود.
شهید سپهبد قاسم سلیمانی در یکی از روایت‌های خود از مأموریت شهید قجاوند برای پشتیبانی از مستشاران ایرانی و مدافعان شهر محاصره‌شده حلب به نیکی یاد کرده‌است. با اعلام نابودی و اضمحلال گروه تروریستی داعش، فعالیت جدیدی را با هدف بی‌اثر کردن تحریم‌های ظالمانه دولت‌های غربی آغاز کرد. او حین مراجعت از مأموریت قرقیزستان در سانحه هوایی بوئینگ 707نهاجا در روز 24دی‌ماه 1397در فرودگاه پیام استان البرز آسمانی شد.