گزارش
همه‌‌چیز درباره مشاغل سخت و زیان‌آور
مشاغل سخت و زیان‌آور به چه مشاغلی گفته می‌شود؟
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعریف مشخصی برای مشاغل سخت و زیان‌آور ارائه کرده است. بر این اساس، مشاغل و کارهای سخت و زیان‌آور، کارهایی هستند که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیک محیط کار، غیراستاندارد باشد و بر اثر اشتغال کارگر تنشی به‌مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) در او ایجاد شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن باشد و نتوان با به‌کارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و...، صفت سخت و زیان‌آور بودن را از آن مشاغل کاهش داد یا حذف کرد.
این مشاغل براساس تعریف استاندارد در کشور به دسته الف و ب تقسیم می‌شود. گروه الف، مشاغلی که صفت سخت و زیان‌آوری با ماهیت شغل وابستگی دارد اما کارفرما نمی‌تواند با به‌کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر مناسب سختی و زیان‌آوری آنها را حذف کند و گروه ب، مشاغلی که بنا به ماهیتشان سخت و زیان‌آور بوده و کارفرما با به کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی، صفت سخت و زیان‌آوری آنها را کاهش داده ولی کماکان سخت و زیان‌آوری آنها پابرجاست.
مشمولان مشاغل سخت و زیان‌آور چه زمانی بازنشسته می‌شوند؟
مطابق با بخش اول بند(ب) تبصره2 قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور، داشتن حداقل 20سال متوالی یا 25سال متناوب اشتغال در کارهای سخت و زیان‌آور است و در هر مورد حق بیمه مدت مزبور باید به صندوق تأمین اجتماعی پرداخت شده باشد. این دسته از شاغلان می‌توانند بدون شرط سنی درخواست خود را به ادارات کار و امور اجتماعی استان‌ها برای طرح در کمیته‌های استانی ارائه کنند و بازنشسته شوند.
اما آیا این افراد حقوق بیشتری هم نسبت به سایر افراد دریافت می‌کنند؟ پرداخت فوق‌العاده سختی کار برای کارگرانی که در کارهای سخت و زیان‌آور اشتغال دارند، چگونه است؟ وزارت کار در این‌باره پاسخ می‌دهد: در مواد 52 و 65 قانون کار در کارهای سخت و زیان‌آور مزایایی پیش‌بینی شده است و چنانچه کارگاه دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل باشد، فوق‌العاده سختی کار باتوجه به ماهیت شغل یا محیط کار به فرد یا افراد مورد نظر پرداخت می‌شود.
کارفرمایانی که کارگاه‌های آنان مشمول آیین‌نامه سخت و زیان‌آور است، باید درخصوص آن دسته از کارگران شاغل در کارهای سخت و زیان‌آور پس از احراز شرایط بازنشستگی بیمه شده در کارگاه‌شان، میزان 4درصد حق بیمه سنوات اشتغال را پرداخت کنند.
اما وظیفه کارفرمایانی که مشاغل موجود در کارگاه‌های آنها سخت و زیان‌آور است، دقیقا چیست؟
کارفرمایان کارگاه‌های دایر از تاریخ تصویب آیین‌نامه تمام یا برخی مشاغل آنها در کمیته‌های بدوی و تجدید نظر استانی یا شورای‌عالی حفاظت فنی، سخت و زیان‌آور شناخته شده یا می‌شود مکلفند ظرف 2سال از تاریخ ابلاغ تصمیم قطعی کمیته یا شورا حسب مورد نسبت به ایمن‌سازی عوامل و شرایط محیط کار مطابق حد مجاز و استانداردهای مشخص شده در قانون کار و آیین‌نامه‌های مربوط(مصوب شورای‌عالی حفاظت فنی) و سایر قوانین موضوعه در این زمینه اقدام و صفت سخت و زیان‌آوری مشاغل موضوع بند(الف) ماده(1) را حذف و نتیجه را کتبی به کمیته بدوی موضوع ماده(8) این آیین‌نامه برای بررسی و تأیید گزارش کنند.
