مأموریت؛ جلب رضایت مردم

مهم‌ترین خبر اجتماعی این روزها در جامعه ایرانی را، شاید بتوان انتصاب سردار احمدرضا رادان، به‌عنوان رئیس پلیس کشور یا همان فراجا دانست.

رادان نامی آشنا در عرصه امنیت کشور است که چند دهه‌ای است در این عرصه ایفای نفش می‌کند. این انتصاب از آن جهت دارای اهمیت فراوانی است که پلیس را، باید جزو نهادهایی دانست که بیشترین ارتباط را با مردم دارد. به واقع چیزی که کار پلیس را پررنگ و پراهمیت می‌سازد، تقابل دو رویکرد است: تقابل قاطعیت در نقطه ارتباط با مردم. پلیس به واقع، از سویی باید قاطعیت فراوانی داشته باشد و از سوی دیگر، به‌گونه‌ای با مردم در ارتباط باشد که حس امنیت و حمایت را به آنها منتقل کند.  هر کسی می‌داند که جمع آوردن این دو در یک نقطه، چقدر کار سختی است. این انتصاب جدید در فراجا، باعث شد تا سراغی از فعالان و کارشناسان اجتماعی، نمایندگان مجلس و شورای شهر و... بگیریم تا برای ما از انتظاراتی که از رئیس پلیس جدید کشور دارند، بگویند؛ انتظاراتی که هر کدام از منظر خود و نگاهی که به این نیرو دارند مطرح کرده‌اند.

 تمرکز بر تعامل بین‌نهادی
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس

فراجا عامل مهم بازدارندگی از دزدی، کیف‌قاپی، زورگیری و... است، اما قطعاً به‌تنهایی و بدون همراهی نهادهای دیگر تمامی اقدامات این نهاد منتج به نتیجه نخواهد بود. این در حالی است که تمامی این سال‌ها شاهد جمع‌آوری معتادان متجاهر از سطح شهر بوده‌ایم، اما در نهایت پس از طی مدت بازپروری آنها به دل جامعه بازگشته‌اند و 70درصد از کسانی که اعتیاد را در مدت نگهداری ترک کردند، پس از آزادی دوباره اعتیادشان آغاز شده است. آسیب‌های اجتماعی معلول بیکاری، طلاق، بدسرپرستی و بی‌سرپرستی، حاشیه‌نشینی، مهاجرت‌های بی‌رویه، فقر و بیکاری و... است و به‌تنهایی ورود فراجا و نیروی انتظامی در این‌باره کاربردی نخواهد بود؛ چراکه زمینه‌های بروز انواع آسیب‌های اجتماعی همچنان فراهم است. قطعاً قوانین سختگیرانه برای سرقت‌ها، اراذل و اوباش و زورگیری که این روزها روند آنها به‌شدت افزایشی شده، نیاز است، اما در این‌باره نیازمند ورود جدی صدا و سیما، رسانه‌ها، قوه قضاییه، بهزیستی، شهرداری، فرمانداری و... هم هستیم که همه باید در خدمت هم باشند تا چنین مطالبه‌ای از فراجا منتج به نتیجه شود. می‌توان انتظار داشت که معاونت‌های فراجا در دوره ریاست جدید این نهاد، اولویت‌هایشان را بر تعامل بیشتر با این نهادها متمرکز کنند که در جلوگیری از انواع آسیب‌های اجتماعی مؤثرتر خواهد بود. در پیشگیری از چنین آسیب‌های اجتماعی سردار رادان و نیروی انتظامی یک گوشه کار هستند و سوی مهم‌تر تعامل بین‌نهادی است که تدابیری برای رفع آسیب‌ها و حمایت از این افراد آسیب‌دیده داشته باشند؛ یعنی علت‌یابی آنچه منجر به بروز چنین آسیب‌هایی است. با وضعیت فعلی و ساختار کنونی جامعه انتظار بروز چنین مشکلاتی وجود خواهد داشت و نباید شاهد رهاشدگی بزهکاران و معتادان پس از دستگیری از سوی پلیس و در نهایت گذر از دوران بازپروری و زندانی شدن‌شان باشیم.

  افزایش کلانتری‌ها و نیروی انسانی
سیدمحمد آقامیری، عضو شورای شهر تهران

یکی از مهم‌ترین مطالبات، بحث امنیت است که مردم انتظار دارند در مناطق، محله‌ها و اماکن عمومی بیش از گذشته برقرار شود. در برخی مراکز عمومی، پارک‌ها و بوستان‌ها معتادان و افراد شرور پاتوق می‌کنند و اسباب زحمت برای خانواده‌هایی هستند که می‌خواهند از این اماکن استفاده کنند. همچنین در مناطق حاشیه‌ای شهر هم انتظار اقدامات ویژه‌تر از نیروی انتظامی وجود دارد، اما این نهاد با دو معضل مواجه است، اول اینکه تعداد کلانتری‌ها استاندارد نیست و دوم اینکه نیروی انسانی به میزان کافی در اختیار ندارد. کمبود نیروی انسانی باعث می‌شود که سرعت عمل و به موقع رسیدن در مواقع لزوم وجود نداشته باشد یا در سطح شهر نیروهای امنیتی و نظارتی به میزانی نباشند که از بروز آسیب‌های اجتماعی جلوگیری کنند. برقراری کیوسک نیروی انتظامی هم در نزدیکی یک پارک یا مرکز ارائه‌کننده خدمات عمومی قطعاً منجر به ایجاد امنیت و احساس آرامش در مردم خواهد بود. شخصیتی که سردار رادان دارد و قاطعیتی که در ایشان وجود دارد این امید را ایجاد می‌کند که در تهران این امنیت ایجاد شود اما لازمه آنها همراهی از سوی دولت است که به رفع 2معضل نیروی انتظامی منجر شود. شهرداری هم در اختصاص زمین و ساخت کلانتری به نیروی انتظامی کمک کرده و در برخی مناطق کلانتری‌هایی را در دست ساخت دارد. نکته دیگر هم آموزش نیروی انتظامی است چرا که آنها با توجه به اصطکاکی که با مردم نسبت به نیروهای دیگر دارند باید این آموزش‌ها را ببینند. سعه صدر، صبوری و فهمیدگی باید در برخورد نیروهای انتظامی با مردم وجود داشته باشد که نشان دهنده شان و شخصیت نظام امنیتی کشور است.

 اجرای طرح ناظر
مریم‌سادات خرمدره، دبیر کارگروه مد و لباس شبکه فراگیر مردمی حجاب کشور

اجرایی شدن هرچه بهتر ناظرهای یک، 2، 3و 4مهم‌ترین مطالبه فرهنگی در حوزه حجاب است که باید از سوی فرمانده جدید فراجا مورد توجه قرار بگیرد؛ دستورالعمل قانونی که می‌تواند آسیب تقابل‌های مردمی به‌دلیل رعایت نشدن فرهنگ حجاب در کشور را کاهش دهد؛ چراکه یکی از مسائل مهم در این‌باره ولنگاری است که در بحث پوشش در فضای مجازی و حقیقی رخ داده و هم منجر به آسیب‌های جدی شده و هم سلامت روحی و جسمی افراد را در معرض خطر قرار داده است. اجرای طرح ناظرها می‌تواند پیش از وقوع جرم و تعرض به زنان در جامعه، تا حدود زیادی پوشش عفیفانه در جامعه را کنترل کند و حتی با افزایش آگاهی‌بخشی در جامعه، جرائم اجتماعی را کنترل کند و پرونده‌های قضایی در این زمینه را به حداقل برساند. ورود نیروهای آموزش‌دیده و متخصص در قالب طرح ناظرها می‌تواند تنش‌های اجتماعی را هم کاهش دهد؛ چراکه خانواده‌ها در معرض آسیب قرار گرفته‌اند و در مواجهه با پوشش‌های نامناسب تصمیم می‌گیرند که تذکرات لازم را بدهند. برخی افراد بیانی تأثیرگذار دارند و مشکلی به‌وجود نمی‌آید، اما برخی دیگر نمی‌توانند با بیان مناسب این مسئله را تذکر دهند که منجر به ایجاد تنش و تقابل‌های مردمی می‌شود. زمانی که نیروهای ناظر به این مسائل ورود کنند و دستورالعمل‌های این طرح به‌خوبی اجرا شود، مانند الزام استفاده از کمربند ایمنی، قطعاً رعایت حجاب و پوشش در جامعه مسیر درستی خواهد داشت.

 
مبارزه با مفاسد اقتصادی و اخلاقی، مهم‌ترین وظیفه پلیس کشور
یعقوب رضازاده، فرمانده سابق نیروی انتظامی و نماینده کنونی مردم شهر سلماس در مجلس

اولین مسئله مهمی که سردار رادان باید به آن توجه داشته باشد، موضوع امنیت داخلی کشور است. این مسئله یکی از خواسته‌های اولیه و مهم مردم است. موضوع دومی که سردار باید مدنظر داشته باشد، تثبیت امنیت در مرزهای کشور است، چرا که فرماندهی مرزبانی کل کشور نیز زیرنظر فرماندهی کل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی اداره می‌شود. حفاظت از مرزهای کشور موضوع بسیار مهمی است و باید از ورود غیرقانونی افراد بیگانه، قاچاق مواد‌مخدر و مشروبات الکلی، قاچاق اجناس و... جلوگیری کرده و در کشور ثبات سیاسی و اقتصادی ایجاد کند. سومین موضوع مهم نظم و امنیت اجتماعی است، به‌ویژه در بخش کاهش تصادفات درون‌شهری و جاده‌ای که سالانه جان بسیاری از شهروندان را به مخاطره می‌اندازد. موضوع چهارم هم مسئله مبارزه با مفاسد اجتماعی است که مهم‌ترین آنها مفاسد اقتصادی و اخلاقی محسوب می‌شود، شاید این یکی از مسائل اصلی باشد، چرا که با کم شدن مفاسد، جامعه نیز به آرامش و اعتماد می‌رسد. پنجمین موضوع هم معیشت و رفاه کارکنان زحمتکش فرماندهی و همچنین بازنشستگان نیروی انتظامی است.

فراجا از زبان ارتباط با مردم محروم است
محمدصادق کوشکی، استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی

محرومیت از امکان ارتباط با جامعه به‌شکل واقعی و منتقل کردن دیدگاه‌ها، نکات و مطالب خود یکی از ضعف‌ها و نواقص جدی پیش‌روی فراجاست که آسیب فراوانی هم به این مجموعه وارد کرده است. در واقع این سازمان با وجود اینکه هر روز به شکل گسترده با مردم در ارتباط است، از زبان ارتباط با مردم محروم است. همین مسئله باعث شده تا در خیلی از مواقع ازجمله حوادث اخیر کشور مورد حمله رسانه‌ای قرار بگیرد و هر اتهامی را متوجه خود کند. دستگاهی که با ارائه بالغ بر 48خدمت به مردم ارتباط گسترده‌ای را با جامعه دارد، نیازمند زبان گویای رسانه‌ای و سخنگویی فعال برای ارتباط با مردم است و با سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند هم بخش قابل توجهی از ماموریت‌هایش را آسان‌تر و هم با هزینه کمتری انجام دهد. در جریان حوادث اخیر اگر پلیس مورد حمله دوست و دشمن قرار گرفت، علتش این بود که نتوانست به‌موقع برای مردم توضیح دهد و در برابر جنگ رسانه‌ای دشمن محکم بجنگد. به‌خاطر همین با وجود اینکه خیلی از اتهامات ظالمانه بود پلیس محکوم شد و همین مسئله باعث شد تا امروز نه‌تنها عملکرد فراجا در داخل کشور زیر ذره‌بین قرار بگیرد، حتی در عرصه بین‌المللی هم زیر ذره‌بین باشد. فراجا اگر می‌خواهد به ماموریت‌هایش عمل کند باید بازوی رسانه‌ای قوی‌ای برای رصد رسانه‌های دشمن داشته باشد. حوزه فرهنگ به آن معنای مشخصا رسانه، برای خودی و تهاجمات رسانه‌ای دشمن در فراجا مفقود است و باعث شده این مجموعه همواره به گناه ناکرده مجازات شود و اعتبار مردمی را از دست بدهد.

 آموزش مستمر نحوه صحیح برخورد با مردم
مجید ابهری، رفتارشناس و آسیب‌شناس اجتماعی

آموزش مستمر پرسنل فراجا در نحوه و شکل صحیح برخورد با مردم به‌خصوص جوانان و آرام‌سازی فضای اجتماعی باید مهم‌ترین و اساسی‌ترین اولویت کاری فرمانده انتظامی جدید کشور باشد. امروز در شرایطی هستیم که این آرامش در جامعه وجود ندارد و باید در گام اول با تمرکز بر این بخش آرامش را به جامعه برگردانیم. نیروی انتظامی باید به این مسئله آگاه باشد که برای تحقق اهدافش در این بخش از تجربه نخبگان اجتماعی و دلسوزان کشور بهره بگیرد تا امنیت اجتماعی در کشور برقرار شود. همچنین نیاز است که پلیس به مسئله تأمین امنیت میدانی جامعه ورود کند؛ چرا که این روزها شاهد افزایش سرقت‌های توأم با خشونت هستیم. در برخورد با این جرائم نمی‌توان تنها به راهکار دستگیری و زندانی کردن متهمان دلخوش کرد؛ چراکه تجربه ثابت کرده بسیاری از این بزهکاران در سال‌های گذشته هم تجربه سرقت و زندان را داشته‌اند. نیروی انتظامی باید با هم‌اندیشی نخبگان اجتماعی، حوزوی و همچنین قوه قضاییه اقدامی مؤثر برای تبیین ابعاد مختلف برخورد با این معضل اجتماعی داشته باشد و بکوشد با جایگزینی خدمات اجتماعی به جای محکومیت زندان، اصلاح رفتارهای بزهکاری را دنبال کند.

 ضرورت افزایش سرمایه‌های اجتماعی فراجا
سیدحسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی کشور

یکی از مهم‌ترین اولویت‌های کاری فرمانده انتظامی جدید کشور در شرایط کنونی پیش‌ روی کشور باید افزایش سرمایه‌های اجتماعی فراجا باشد؛ موضوعی که در جریان حوادث اخیر به‌شدت صدمه دید و در سایه برخی تبلیغات گسترده رسانه‌های غربی، اعتماد مردم به فراجا دستخوش تغییر شد. البته این کار راحتی نیست، اما می‌توان در سایه تجربیاتی که سردار رادان در حوزه پژوهشی دارد و با بهره‌گیری از مشاوران اجتماعی قوی انتظار اقدامات مؤثر و مثبت در این زمینه داشت. همچنین تخصصی کردن خدمات اجتماعی در مجموعه پلیس هم ضرورت دارد. بیش از 2دهه است که فراجا به حوزه اجتماعی ورود کرده، اما در این بخش شاهد فراگیری خدمات پلیس نیستیم. هم‌اکنون در بسیاری از کلانتری‌ها واحدهای اجتماعی فعال نیست؛ چراکه تأمین نیروی انسانی صورت نگرفته است و باید تقویت شود. یکی از نخستین دستاوردهای این بخش می‌تواند تقویت نقش میانجیگری فراجا در جلوگیری از ورود پرونده‌ها به دستگاه قضایی باشد. این میانجیگری باعث می‌شود تا مانند کاری که در شوراهای حل اختلاف می‌شود ،خیلی از اختلافات و درگیری‌ها در همان ورودی کلانتری ختم به خیر شود. ایجاد یک مرکز رصد آینده‌نگری اجتماعی هم می‌تواند به تقویت امنیت اجتماعی در کشور کمک کند. فرمانده جدید فراجا می‌تواند با ایجاد این مرکز با توجه به نقش دیده‌بانی اجتماعی فراجا در حوزه‌های مرتبط با وظایفش بستری را فراهم کند که برنامه‌ریزی در حوزه اجتماعی با دقت بیشتری انجام شود.