جشنواره برای بهترین فیلم‌هایش صبر می‌کند؟

معمولا تولید در سینمای ایران در نیمه دوم سال شتاب می‌گیرد. که تعدادی از فیلم‌ها به‌دلیل زمان اعلام شده برای عرضه به هیأت انتخاب فرصت رسیدن به جشنواره را از دست می‌دهند. «صبا» در تحلیلی که با یک خاطره نوستالژیک آغاز می‌شود پیشنهاد صبوری برای برگزاری پر رونق‌تر جشنواره چهل و یکم را داده است: بیش از ۲۵سال از شبی که نخستین اکران فیلم لیلا (داریوش مهرجویی) در سالن رسانه‌های گروهی (سینما فلسطین) برگزار شد، می‌گذرد. شبی که حلقه‌های فیلم با فاصله آماده می‌شد و به سینما می‌رسید و نمایش آن شب یکی از بهترین فیلم‌های جشنواره پانزدهم برای اهالی رسانه و منتقدان چندبار با توقف روبه‌رو شد… قطعا هیأت‌انتخاب جشنواره، نسخه کاملی از فیلم داریوش مهرجویی را ندیده بودند چرا که در آن سال، چند فیلم ازجمله لیلا و سلطان (مسعود کیمیایی) در ماه منتهی به جشنواره در حال فیلمبرداری و آماده شدن نسخه نهایی بودند اما جشنواره، این فرصت را به اسم‌های مطرح جشنواره داد. در دهه اخیر، بارها روی حرکت جشنواره براساس گاه‌شمار تأکید شده است و بدین‌ترتیب فیلم‌هایی که از شانس حضور در جشنواره برخوردار بوده‌اند، از این گردونه حذف شده‌اند. اما آیا در شرایط طبیعی، اصولا برای سینمایی که عمده فیلم‌هایش به‌دلیل مسائل مربوط به تأمین اعتبار، نیمه دوم سال کلید می‌خورند و برای جشنواره‌ای که برخلاف بسیاری از فستیوال‌های دنیا، جشنواره اکران اول آثار به شمار می‌رود، بازبینی توسط یک هیأت انتخاب و مقید بودن به گاه‌شمار، منطقی است؟ جشنواره۱۴۰۱ نیز می‌تواند به‌دلیل اتفاقات و شرایط پیش‌آمده در ماه‌های اخیر، یک دوره خاص از نظر شکل برگزاری باشد. شاید استفاده از شیوه برپایی جشنواره سی و نهم، امسال منطقی باشد. شاید هم بتوان به سیاق همان دوره پانزدهم، حتی منتظر رسیدن آثار نام‌های مهم این دوره بود.
اگر اجازه بدهیم تا نگرشی منطقی و سازنده بر مناسبات اجرایی متن و پیرامون مهم‌ترین رویداد سینمایی سال حاکم شود، می‌توانیم علاوه بر انتظار برای رسیدن فیلم‌هایی که برای حضور در جشنواره شرایط ساده‌تری دارند و تعدادشان کم هم نیست، تا آخرین لحظه‌ها، در انتظار رسیدن و داوری شدن آثار فیلمسازان مهمی چون محمدعلی باشه‌آهنگر [سینما متروپل] و مسعود جعفری‌جوزانی [بهشت تبهکاران] و چندین و چند اثر از فیلمسازان مهم دیگر باشیم.