دروازه طهرون
ماجرای ساخت مسجد ۴۰۰ساله پایتخت
در کوچه مروی تهران، چند قدم مانده به خیابان پامنار، مسجدی ۴۰۰ساله با آجرهای سه‌سانتی سرخ و زرد دیده می‌شود که به سه ایوان و هشتی‌های ورودی‌اش شهرت دارد. مسجد «آقامحمود»، یکی از قدیمی‌ترین بناهای کوچه مروی، که به حکیم‌باشی معروف است در اواخر دوره صفویه توسط پزشک و تاجری به‌نام «آقامحمود» معروف به «حکیم‌باشی» ساخته شده است. ورودی مسجد هشتی آجرکاری شده‌ای دارد و با خم کوتاهی، راه به داخل شبستان اصلی باز می‌شود؛ همانجایی که هر روز نماز جماعت برگزار است. شاخص‌ترین هنر به‌کار‌رفته در ساخت این مسجد آجرکاری است و گنبد بلندی که سقف شبستان را تشکیل می‌دهد. بنای مسجد آقامحمود در سال۱۳۶۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
«آقامحمود» که بود؟
ماجرای ساخت مسجد هم جالب و شنیدنی است. آقامحمود کرمانشاهی طبیب و تاجر دوره صفوی و از اهالی کرمانشاه بود و در سال۱۰۰۷ هجری شمسی در یکی از سفرهایش به شمال شرق کشور یک شب را در محله پامنار تهران اقامت کرد. البته آن زمان محله‌ای به این شکل وجود نداشت و سراسر زمین‌های این محدوده بایر و بیابان بود. آقامحمود صبح که از خواب بیدار شد دستور خرید زمین‌های اطراف را برای ساخت مسجد و مدرسه دینی داد. چند روز بعد کلنگ ساخت مسجد به زمین زده شد و ۱۰سال بعد، یعنی در سال۱۰۱۷، ساخت مسجد به پایان رسید و به نام واقفش نامگذاری شد.
ساخت ۵ مسجد در عودلاجان
براساس شواهد تاریخی، آقامحمود معروف به حکیم‌باشی، تاجر ثروتمند و نیکوکاری بود و موقوفه‌هایش فقط به ساخت یک مسجد و مدرسه در پامنار خلاصه نمی‌شود. به‌گفته ساکنان قدیمی محله پامنار و بنا بر تاریخ شفاهی این محله، آقامحمود ۵ مسجد در عودلاجان ساخته؛ مسجد آقا محمود، مسجد ملک در بازار، مسجد بتول که مخصوص نماز خواندن خانم‌ها بود، مسجد پیرمرد و مسجد پیرزن در پامنار. دو سرا هم در بازار از دیگر موقوفه‌های آقامحمود است که برای تأمین مخارج مسجد وقف شده.
