تهاجم از شرق

در یک برنامه تلویزیونی استعدادیابی در سال‌1992، 3پسر در یک مسابقه زنده اجرا داشتند. کار آنها جدید بود؛ متن ترانه کره‌ای بود، پاپ آن اروپایی و هیپ‌هاپ و رپش آمریکایی و آفریقایی. آنها به‌صورت هماهنگ با هم حرکت می‌کردند. تماشاچیان حاضر در استودیو به مرز جنون رسیدند اما داورها، در کت و شلوارهای اتوکشیده‌شان چندان تحت‌تأثیر قرار نگرفتند. آنها کارت امتیازها را نشان دادند و این گروه، پایین‌ترین امتیاز آن شب را گرفت و از ادامه مسابقه، خارج شد.  در چند روز بعد، آهنگ «می‌دانم» که این پسرها خوانده بودند به صدر چارت پرفروش‌ترین‌های کره رفت و 17هفته همان بالا ماند که یک رکورد جدید در تاریخ کره به شمار می‌رفت. گروهی که آن شب مردم کره را مسحور خود کرده، «سئو تائه‌جی و پسرها»، آغازگر یک جریان بود. از همان اجرا، پاپ کره یا آنطور که حالا در دنیا شناخته می‌شود، کی‌-پاپ (مخفف همان پاپ کره)، متولد شد. کی‌-پاپ حالا صنعتی چند میلیارد‌دلاری است. کنسرت‌های عظیم گروه‌هایی مثل بی‌تی‌اس و بلک‌پینک، در عرض چند دقیقه فروخته می‌شوند و فروش بین‌المللی گروهی مثل بی‌تی‌اس، بزرگ‌ترین ستاره‌های موسیقی آمریکا و غرب را به چالش می‌کشد. اما کی‌- پاپ چطور به اینجا رسید؟

 آغاز در تلویزیون
تا پیش از آن نمایش مسابقه استعدادیابی، پاپ در کره، در بهترین حالتش تقلیدی محلی از موسیقی غربی بود و جوان‌ها، بیشتر به موسیقی غربی علاقه داشتند.
تحولات در کی- پاپ، بیشتر از اینکه تکاملی باشد، جهشی بود. همان یک اجرای تائه‌جی و پسرها، در را روی نسل جدید هنرمندان کره‌ای باز کرد؛ این نسل جدید از ویژگی‌های موسیقی در دیگر نقاط دنیا استفاده می‌کردند تا کاری منحصر به فرد در کره تحویل بدهند.
در انتهای دهه‌90میلادی، پای هنرمندان اصلی موسیقی کره مثل کلون ‌که یک گروه دو نفره بود، به بازارهای تایوان و چین رسید. در آن زمان، ‌سقف آرزوها برای موسیقی کره، بازار ژاپن بود و راه کی‌-پاپ برای ورود به این بازار، با برگزاری مشترک جام جهانی بین دو کشور در سال 2002، هموار شد.
دوباره یک اتفاق غیرمنتظره، همه را غافلگیر کرد. بوآ که با عنوان ملکه کی‌-پاپ معروف شده بود، در سال‌2002 وارد بازار ژاپن شد و در صدر چارت قرار گرفت. این اتفاق، یکباره به خیلی‌ها در صنعت موسیقی کره‌جنوبی اعتماد به نفس داد و همه می‌گفتند حالا که او توانسته، چرا ما نتوانیم؟
از سال2008، کی-‌پاپ دیگر به فراتر از آسیا رسیده بود. برخلاف چین و ژاپن که شبکه‌های اجتماعی خاص خود را دارند، شرکت‌های کره‌ای از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی، مثل فیسبوک و توییتر و یوتیوب استفاده کردند و کی‌-پاپ، بیش از همیشه در پلتفرم‌های بین‌المللی موسیقی عرضه می‌شد.
این روند، به لحظه اوجگیری کی‌-پاپ در سال‌2012منجر شد. آهنگ «گانگنام استایل (یا گنگنم استایل) » از هنرمند کره‌ای «سای»، کی‌-پاپ را به جایی برد که هرگز تجربه نکرده بود؛ این آهنگ، نه فقط در کره و آسیا و نه فقط در آمریکا ‌که در سراسر دنیا شماره یک شد. نکته این بود که سای، نه یک نسخه کره‌ای از ستاره‌های پاپ غربی که یک نسخه اورجینال کره‌ای بود. کی‌-پاپ، خیلی زود فهمید که این دقیقا چیزی است که دنیا می‌خواهد.
استودیوها، با این آهنگ، به این باور رسیدند که لازم نیست تمام آهنگ، انگلیسی باشد. جادوی ویدئو، زبان را به حاشیه می‌برد. یکی از ویدئوهای رسمی این آهنگ، به بیش از 3میلیارد بازدید در یوتیوب رسید که یک رکورد به شمار می‌رفت.  

راه صعب ستاره‌شدن
گانگنام استایل، تصویر بیرونی از یک صنعت است که مثل یک ماشین پیچیده اما دقیق کار می‌کند و مثل یک جلاد، بی‌رحم است. استودیوهای فعال کی‌-پاپ، چیزی را تولید می‌کند که بازارش تمام جهان است اما روش تولید آن، منحصر به فرد و ظالمانه است.
در دنیای موسیقی، استودیوها نماد سودجویی و حتی بهره‌کشی از استعدادها هستند. این سنت‌ها، در کی‌-پاپ افراطی‌تر هستند. در کره، گروه‌های موسیقی به شکل یک پروژه درازمدت دیده می‌شوند. استودیوها، بچه‌ها را از سنین حدودا 10تا 14سالگی استخدام می‌کنند، روی آنها سرمایه‌گذاری می‌کنند، به آنها آموزش‌های سختی می‌دهند و تا آنجا که می‌شود از آنها بهره می‌برند.
در کره 3استودیو اصلی وجود دارد که هر کدام حدود 200کارآموز دارند. البته استودیوهای کوچک‌تری هم وجود دارد. اما روش کار، در همه آنها یکی است. کارآموزان، توسط استعدادیاب‌ها استخدام می‌شوند. آنها دنبال استعداد خاصی نیستند، چون همه‌‌چیز را آموزش می‌دهند، فقط کافی است یک نوجوان خوش‌پوش و خوش‌سیما، در یک پاساژ توسط یک استعدادیاب دیده شود. وقتی که قرارداد بسته شد، روی تاریک و تیره  کی‌-پاپ خودش را به این نوجوانان فلک‌زده نشان می‌دهد.
کارآموزان زندگی سختی دارند. آنها، باید ساعت 5بیدار شوند و قبل از مدرسه، رقصیدن یا آواز خواندن را تمرین کنند. بسته به اینکه چه نقشی برای یک نوجوان در گروه درنظر گرفته شده، تمرین‌ها متفاوت است. بعد از آن، بچه‌ها تا ساعت‌3 به مدرسه می‌روند و بعد دوباره به استودیو برمی‌گردند تا حدود ساعت‌11تمرین می‌کنند و دوباره به خانه می‌روند. به‌صورت متوسط، این کارآموزان 5ساعت در شب می‌توانند بخوابند. اما این تازه دوران خوش آنهاست.
وقتی که سرانجام یکی از آنها ستاره نوظهوری شد، تمرین‌ها بیشتر می‌شود و گاهی آنها فقط می‌توانند 2ساعت در شب بخوابند. وقتی نخستین تک‌آهنگ بیرون داده می‌شود و نخستین اجرا برگزار می‌شود، کار حسابی جدی‌تر می‌شود. جوان‌ها در این حالت، به‌شدت آسیب‌پذیر هستند چون استودیو به آنها می‌گوید این می‌تواند یک جرقه باشد و ده‌ها استعداد دیگر پشت خط هستند که آنها را به زیر بکشند و برای همین، همه‌‌چیز در تمرین بیشتر و زندگی سخت‌تر خلاصه می‌شود. هرچه یک ستاره بیشتر در صنعت بماند و بیشتر مطرح شود، ‌استودیو هم سود بیشتری به جیب می‌زند.
این شرایط، داد ستاره‌ها را درآورده است و برخی از آنها به‌خاطر فشار خردکننده موجود در صنعت موسیقی، دچار فروپاشی روانی شده‌اند. در یک مورد معروف کیم ‌جونگ هیون، خواننده اصلی یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های کی‌-پاپ به اسم شاینی، در 27سالگی خودکشی کرد. در یکی از پیام‌هایی که او برای یک دوستش فرستاده بود، به فشار افسردگی و شهرت اشاره کرده بود. از آن زمان، مرگ‌های غیرمنتظره و بیماری‌های روانی، به بخشی از زندگی ستاره‌های کی-‌پاپ تبدیل شده است.
ستاره‌های کی‌-پاپ، از نوجوانی قراردادهای 13ساله امضا می‌کردند اما بعد از این حادثه، ‌فشارها برای تغییر این سازوکار زیاد شد و حالا قراردادها، به 7سال کاهش داده شده است. هرچند فضای کار، همانقدر رقابتی و پرفشار باقی مانده است.

موج کره‌ای
با افزایش موفقیت جهانی کی‌-پاپ، حاکمیت در کره هم به اهمیت آن پی برده و به یکی از حامیان اصلی آن تبدیل شد.
رهبران سیاسی و تجاری کره خیلی زود متوجه شدند که از این پتانسیل می‌توانند برای ورود به عرصه‌های جدید استفاده کنند. جوانان در سراسر دنیا از موسیقی کره‌ای و سریال‌های کره‌ای صحبت می‌کردند و دولتمردان به این فکر افتادند که از این صنایع حمایت کنند. در مورد موسیقی، نخستین کاری که دولت کرد این بود که مالیات را قطع کرد. دولت همچنین به آکادمیسین‌ها پول داد تا محبوبیت موسیقی و سریال‌های کره را تقویت کنند و از سفارتخانه‌ها خواست تا برای ترویج موسیقی و سریال‌های کره‌ای بیشتر فعالیت کنند. نتیجه، شلوغ‌تر‌شدن کار و کاسبی بود. اما این همه‌‌چیز نبود. جدا از مسئله پولسازی، کره موفق شده است با این کار، نفود و قدرت نرم خود را در سراسر دنیا تقویت کند.
این موج فرهنگ کره‌ای، حتی یک اسم خاص هم در کره دارد: هالیو. در این مسیر، کی‌-پاپ به محور بسیاری از صنایع سودآور کره‌ای ازجمله صنعت زیبایی تبدیل شد. برای نمونه، جراحی پلاستیک و لوازم آرایشی و زیبایی، تا حد زیادی به کی‌-پاپ وابسته هستند.
از نظر برخی کارشناسان، این وضعیت البته در جامعه سنتی کره، باعث سردرگمی شده و برخی سنت‌های قدیمی این کشور را به‌دست فراموشی سپرده است. به عقیده آنها، کی‌-پاپ بخشی از پروسه تغییر عمده در جامعه کره است. این تغییرات در کنار برخی رسوایی‌های بزرگ، این گمان را تقویت کرده که در نهایت، برند کره را لکه‌دار خواهد کرد.
به هر حال چیزی که واضح است این است که کی‌-پاپ، دنیا را با طراحی هوشمند و بازاریابی درخشان، ‌فتح کرده است. شاید بخشی از این بازاریابی، نوعی برده‌داری باشد اما چنان پولساز و پرنفوذ است که هیچ‌کس به فکر تغییر آن نیست. کی‌-پاپ دنیا را فتح کرده و هیچ‌کس در کره نمی‌خواهد در ‌این روند، تغییری ایجاد کند.

نخستین اجرا

اجرای تلویزیونی آهنگ «می‌دانم» از گروه «سئو تائه‌جی و پسرها» در بهار سال‌1992 را شروع کی‌-پاپ می‌دانند. ترانه آنها که به‌صورت زنده پخش می‌شد، ترکیبی از پاپ اروپایی، رپ و هیپ‌هاپ آمریکایی و آفریقایی، و یک متن کره‌ای بوده. داورها به این آهنگ روی خوش نشان ندادند اما آنها، خیلی زود به اوج محبوبیت رسیدند و آغازگر جهش کی‌-پاپ شدند. برخی از سنت‌های امروزی کی‌-پاپ، ازجمله ارتباط مستقیم با هواداران را همین گروه پایه‌گذاری کردند. البته در آن سال‌ها، مثل امروز خبری از شبکه‌های اجتماعی نبود. این گروه تا سال‌1996فعال بود اما در همان چند سال، ‌اثر عمیقی بر کی‌-پاپ داشت و «رئیس‌جمهور فرهنگ» لقب گرفته است.

جهانی شدن

کی‌-پاپ پیش از اینکه جهانی شود، انگیزه‌های کاملا محلی داشت. در سال‌های انتهای دهه‌90، باز شدن پای هنرمندان کره به تایوان و چین، دستاورد بزرگی به شمار می‌رفت. پیشرو این کار، ‌گروه دو نفره کلون (به معنای دونفره) بود که به‌خصوص در تایوان به شهرت رسید. اعضای این گروه، حضور فعالی در برنامه‌های تلویزیونی تایوانی داشتند و بارها در این کشور کنسرت دادند. این گروه، در زمان خودش در کره به‌شدت محبوب بود. نفود کی‌-پاپ به چین و به‌خصوص تایوان قبل از این شروع شده بود و برخی هنرمندان تایوانی، نسخه‌های چینی آهنگ‌های کی‌-پاپ را اجرا می‌کردند که با استقبال زیادی هم مواجه می‌شد. همین حالا هم کی‌-پاپ تایوان، ‌جریان اصلی موسیقی در این کشور است.

ملکه

در ابتدای قرن جدید، سقف آرزوی کی‌-پاپ ژاپن بود. آنها وارد بازار تایوان و چین شده بودند اما بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازار موسیقی در آن منطقه از دنیا، ژاپن است. این سد در سال2002، همان سالی که جام جهانی به میزبانی مشترک کره‌جنوبی و ژاپن برگزار شد، شکسته شد. بوآ، هنرمند سرشناس کی‌-پاپ که لقب ملکه کی‌-پاپ را به او داده بودند، به یک ستاره در ژاپن تبدیل شد و آلبومش با نام «به قلبم گوش کن» پرفروش‌ترین آلبوم در ژاپن شد. او کی‌-پاپ را به نخستین موفقیت بزرگ بین‌المللی خود رساند و همچنان یکی از ستاره‌های دوست‌داشتنی در ژاپن به شمار می‌رود. او چندین بار در صدر چارت در ژاپن نشست و اخیرا در 20سالگی انتشار نخستین آلبومش در ژاپن، در این کشور یک کنسرت بزرگ برگزار کرده بود.

گانگنام استایل

کی‌پاپ در انتهای دهه اول قرن جدید، یکی از بزرگ‌ترین جریان‌های موسیقی دنیا بود. تب کی‌-پاپ دنیا را گرفته بود اما این صنعت همچنان اعتماد به نفس اینکه خود را برترین در دنیا بخواند نداشت. این اعتماد به نفس را، «سای» با آهنگ فراموش‌نشدنی «گانگنام استایل» به کی‌-پاپ داد. کی‌-پاپ آسیا را فتح کرد و به سراسر دنیا رفته بود، اما هرگز برترین در دنیا نشده بود. این آهنگ، اعتماد به نفس زیادی به این صنعت داد و راه را برای اوج‌گیری بیشتر آن باز کرد.

خودکشی

در سال 2017، کی‌-پاپ در اوج بود. اما یک اتفاق ناگوار، آن روی کی‌-پاپ را هم به دنیا نشان داد. کیم جونگ-هیون خواننده اصلی گروه شاینی، بر اثر فشارهای بی‌امان موجود در صنعت موسیقی کره، خودکشی کرد. این خبر، دنیا را تکان داد. در پس چهره‌های زیبا و خندان ستاره‌ها، زندگی مرگبار تحت نظارت شدید استودیوها نهفته بود. نوجوانان، مثل گلادیاتور در استودیوها آموزش‌های سختی می‌دیدند و همیشه بی‌خواب بودند. مرگ این ستاره، کنترل ظالمانه‌ استودیوها بر کی‌-پاپ را نمایان کرد و باعث برخی تغییرات شد.

سفر به آمریکا

برای خیلی‌ها در سراسر دنیا، کی‌-پاپ یعنی بی‌تی‌اس. این گروه که محوبیت فراوانی در سراسر دنیا دارد. آنها، جایگاه کی‌-پاپ را بیشتر از همیشه در دنیا متحول کرده‌اند. در واقع  با این گروه  رسما جهانی‌شدن کی‌-پاپ را اعلام شد.
لحظه مهم آنها، اجرایشان در مراسم جوایز موسیقی آمریکا در سال2017بود. بی‌تی‌اس با این سفر به آمریکا، رسما وارد جریان اصلی موسیقی پاپ در آمریکا شد و از آن زمان، بخش همیشگی از نامزدهای همین مراسم است.