کشف ۶۰هزار اصله درخت از قاچاقچیان چوب

سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار

کشفیات چوب در سال‌جاری با افزایش 15درصدی نسبت به سال گذشته به 60هزار اصله درخت معادل 5هزار مترمکعب رسید و فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور اعلام کرد که برای جلوگیری از این قاچاق که به نابودی جنگل‌ها سرعت می‌دهد، بالغ بر 5هزار پرونده در سال‌جاری تشکیل شده است. این درحالی است که سرهنگ رضا اکبری به ایسنا اعلام کرده است «میزان قاچاق واقعی ۱۰ درصد بیش از آمار کشفیات است.»

اقدامات ایجابی و سلبی
هم‌اکنون بسیاری از تخلفات قاچاق چوب، در زمینه جعل مجوزهای کاغذی حمل صورت می‌گیرد. در این زمینه آنگونه که همشهری خبردار شده، 2دسته اقدامات ایجابی و سلبی در زمینه کنترل قاچاق چوب توسط سازمان منابع طبیعی انجام می‌شود که ازجمله اقدامات ایجابی می‌توان به راه‌اندازی سامانه مدیریت حمل و بهره‌برداری چوب اشاره کرد. با ایجاد و بهره‌برداری از این سامانه، تمام مجوزهای حمل چوب به‌صورت هوشمند و سامانه‌ای صادر می‌شوند و دیگر مجوز کاغذی صادر نمی‌شود. مأموران و نیروهای حفاظتی نیز که در ایستگاه‌های بازرسی مستقر هستند، صرفا از طریق سامانه حمل و بهره‌برداری چوب استعلام مجوز را می‌گیرند. همچنین خودروهای حامل چوب درصورت داشتن مجوز به مسیر خود ادامه می‌دهند. در غیراین صورت به‌عنوان کالای قاچاق شناخته، مجرمان دستگیر و خودروی آنها نیز به پارکینگ منتقل می‌شوند تا پرونده قضایی جهت سیر مراحل قانونی تشکیل شود. یکی دیگر از اقدامات ایجابی، زراعت چوب جهت تامین بخشی از نیاز چوب در کشور است.  نیاز چوبی کشور حدود ۱۴ تا ۱۶میلیون مترمکعب برآورد شده است که حدود ۵میلیون مترمکعب از چوب‌های باغی و نیم میلیون مترمکعب از زراعت چوب و نیم میلیون مترمکعب نیز از واردات محدود تامین می‌شود که در مجموع ۶ میلیون مترمکعب از نیاز کشور تامین می‌شود. ازجمله اقدامات ایجابی دیگر، راه‌اندازی تلفن‌های ۱۳۹ ملی و ۱۵۰۴ استانی است که به‌صورت ۲۴ساعته پاسخگو هستند و درصورت دریافت گزارش قاچاق چوب از سوی مردم، بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند. در سامانه پیامکی و در اپلیکیشن استعلام چوب نیز با ثبت شماره خودرو، وضعیت قاچاق چوب مشخص می‌شود که درصورت داشتن مجوز قانونی، این افراد به مسیر خود ادامه می‌دهند و در غیراین صورت به‌عنوان قاچاق چوب برخورد قانونی می‌شود.

ایجاد ایستگاه‌های بازرسی سیار
از جمله اقدامات کنترلی برای کاهش قاچاق چوب، گسترش و ایجاد ایستگاه‌های بازرسی است و تلاش می‌شود طی چند ماه باقیمانده از سال‌جاری، طبق برنامه‌های پیش‌بینی شده، ایستگاه‌های بازرسی سیار که به‌صورت کانکس‌های چرخدار هستند، طراحی و در مسیرهای مواصلاتی که بیشترین میزان قاچاق در آنها صورت می‌گیرد، مستقر شوند که درصورت تغییر مسیر قاچاق‌ امکان تغییر مکان استقرار کانکس مقدور باشد. این اقدام تأثیر چشمگیری بر کاهش میزان قاچاق خواهد داشت. در راستای مقابله با قاچاق چوب در جنگل‌های هیرکانی و سایر استان‌ها، رزمایش‌هایی با همکاری نیروهای بسیج و سپاه از ابتدای سال برگزار شده که تأثیر زیادی در مقابله با قاچاق چوب، دستگیری قاچاقچیان و همچنین کشف محمولات قاچاق چوب داشته است. هوشمندسازی و اقداماتی همچون نصب دوربین‌های پایشی در ورودی و خروجی جنگل‌ها و مردمی‌سازی‌ حفاظت از منابع طبیعی ازجمله دیگر اقدامات است که در این زمینه ۲۱۰هزار نفر همیار طبیعت هستند که حدود ۵۰ هزار نفر از این افراد، همیاران محافظ هستند و در راستای مقابله با زمین‌خواری، تصرف، حریق و قاچاق چوب فعالیت می‌کنند. در این زمینه نباید فراموش شود که یکی از راهبردهای اساسی در حفاظت از منابع طبیعی مردمی کردن حفاظت از عرصه‌های منابع طبیعی است. با این شیوه از ظرفیت و مشارکت جوامع محلی و نیروهای مردمی در راستای حفاظت استفاده می‌شود. در این‌باره اخیرا  5 استان مجهز به دوربین‌های حفاظتی شده‌اند و این استان‌ها به سازمان منابع طبیعی و یگان حفاظت لینک هستند تا از عرصه‌های منابع طبیعی محافظت کنند و درصورت قاچاق چوب در مسیرهای مواصلاتی، توسط دوربین‌های حفاظتی و پایشی رصد می‌شوند.