بهمن‌سنگ، پدیده روستایی در خراسان‌شمالی

باغلق، روستایی ترکمن‌نشین در شهرستان رازو جرگلان خراسان‌شمالی است که نام آن با گورستان عجیب بر سر زبان‌ها افتاده است؛‌ گورستانی که جزو ۱۰گورستان عجیب و پررمز و راز کشور محسوب می‌شود که در آن، مشخصات فرد دفن‌شده روی ستون‌های چوبی عمودی ثبت شده است. به‌گزارش همشهری، گورستان تاریخی و عجیب اما همه جاذبه باغلق نیست، بلکه این روستا پدیده عجیب دیگری را هم در خود جای داده؛ «بهمن‌سنگ» که در نتیجه آن تخته سنگ‌های بزرگ شبیه پدیده طبیعی بهمن، در حاشیه جاده منظره‌ای زیبا برای گردشگری در این منطقه ایجاد کرده است.

باغلق کجاست؟
راز و جرگلان یکی از شهرستان‌های استان خراسان‌شمالی است که فرهنگ و اقوام مختلف کرد، ترکمن، تات و راز در آن زندگی می‌کنند. باغلق، روستایی از توابع این شهرستان است که فاصله آن تا مرکز بخش 35کیلومتر و تا مرکز بجنورد 120کیلومتر است.
این روستا بیش از 2هزار نفر جمعیت دارد که همگی ترکمن و اهل سنت هستند و شغل اصلی آنها کشاورزی، دامداری، باغداری، پرورش کرم‌ابریشم، پرورش اسب اصیل ترکمن، صنایع‌دستی‌(بافت فرش، قالیچه، پشتی و قالی) است.

گورستان تاریخی
گورستان باغلق جزو مرموزترین قبرستان‌های ایران و مهم‌ترین مکان دیدنی خراسان‌شمالی محسوب می‌شود. مردم این روستا از دیرباز رسم داشتند که به جای سنگ مزار از تیرهای چوبی با اشکال خاص استفاده کنند که این رسم موجب شکل‌گیری یک گورستان با تراکم چوب‌های خشک دنده‌ای شده که نگاه هر بیننده‌ای را به ‌خود جلب می‌کند.
این گورستان روی یک تپه قرار دارد و به همین‌خاطر تیرهای چوبی روی هر مزار از داخل روستا مشخص است.
به باور اهالی، چوب‌ها ابتدا در قالب نهال برای رهایی فرد درگذشته از عذاب قبر کاشته می‌شده است ولی با گذشت زمان و غلبه باورهای قومی و ذوق شخصی در قالب چوب‌های خشک با دنده‌های متعددی بر سر مزار با مشخصات متوفی قرار گرفته تا جلو‌ه‌ای عجیب و رمزدار به قبور مرزرنشینان ببخشد. با وجود ساخت سنگ‌قبرهای گوناگون، هنوز بیشتر اهالی این منطقه قبر مردگان خود را با استفاده از این چوب‌های دنده‌دار که مشخصات متوفی روی آن حک شده است، نشانه‌گذاری می‌کنند.
یکی از پژوهشگران ترکمن با بیان اینکه این چوب‌های خشک‌ دنده‌ای به شکل نقوش ترکمنی «قوچق» یا شاخ قوچ است که در باورهای قوم ترکمن نمادی برای دفع شر و نیروی فوق طبیعی است، می‌گوید: قوچ در زندگی دامداری اولیه اقوام ترکمن نقش مهمی داشته است به‌گونه‌ای که این قوم باور داشتند که قوچ یکی از عوامل مؤثر گرداننده زندگی آنهاست و این طرح قوچ در اکثر دستبافته‌های ترکمنی کاربرد دارد.
عوض دردی‌صدری، دلیل دنده‌های متعدد بر این چوب‌های مزار را نشان از طول عمر میت می‌داند و می‌افزاید: هر یک از دنده‌های این چوب خشک‌ها بر سر مزار میت نشان از یک دهه عمر متوفی دارد.

بهمن‌سنگ یا تخته‌داش‌
پدیده دیگری که به روایت اهالی روستا یکی از جاذبه‌های آن است، اما ناشناخته مانده، سنگ‌هایی هستند که در حاشیه جاده باغلق جا خوش کرده‌اند. روایت‌ها مختلف است؛ این سنگ‌ها را به فارسی بهمن‌سنگ نامیده‌اند، اما اهالی در زبان ترکمنی آن را به عنوان «تخته‌داش» یا تخته‌سنگ می‌شناسند. یکی از اهالی که پیش از این دهیار روستا هم بوده است به همشهری می‌گوید: روایت دقیق و موثقی درباره این سنگ‌ها وجود ندارد و به‌عبارتی‌، تا‌کنون روی آن کار پژوهشی صورت نگرفته است. جباروردی ‌یزدانی به روایت‌های مختلف اهالی درباره این تخته‌سنگ‌ها در حاشیه جاده اشاره می‌کند و می‌افزاید:‌ یک روایت این است که توده بزرگ برف یا همان بهمن در سراشیبی کوهستان به حرکت درآمده و سنگ‌های کوچک و بزرگ را در دامنه به یادگار گذاشته است. برخی دیگر معتقدند این سنگ‌ها نتیجه یک پدیده طبیعی چون زلزله است یا در روایت دیگری اهالی می‌گویند اینجا قبلا آب یا دریا بوده و با خشک‌ شدن آب این سنگ‌ها برجای مانده‌اند. او تأکید می‌کند: روایت هر چه باشد، این تخته‌سنگ‌ها از چند سال پیش تا‌کنون در جاده باغلق هستند و در کنار گورستان و همین‌طور جنگل روبه‌روی روستا، به جاذبه‌های گردشگری بدل شده‌اند. یزدانی البته معتقد است جاذبه‌های گردشگری این روستا ناشناخته مانده و کسی آنها را نمی‌شناسد و تازه طی چند سال اخیر برخی از گردشگران به‌صورت محدود برای دیدن گورستان به این منطقه می‌آیند.