کشف سیارههایی مملو از آب
به تازگی محققان دو سیاره فراخورشیدی به اندازه جرم زمین کشف کردند که در آنها آب وجود دارد
دانشمندان برای نخستین بار، سیارهای را فراتر از منظومه شمسی پیدا کردند که برای اکتشاف فضایی، مسیری کاملا جدید باز میکند تا جهانهای بیگانه شناخته شوند. به گزارش سینت، از زمان کشف گالوانیزه، کارشناسان موفق شدهاند هزاران سیاره فراخورشیدی را فهرست بندی کنند تا به وضوح نشان دهند 8 سیارهای که در کیهان وجود دارند، چقدر نسبت به سیارههای فراخورشیدی آرام هستند. سیارههای فراخورشیدی با بارش سنگهای قیمتی، دریاچههای گدازهای جهنمی و صخرههای یخی غیرقابل ذوب، عجیب و غریب هستند.
به تازگی یکی از محققان سیارات فراخورشیدی اعلام کرده است که یکبار دیگر، به کارنامه دنیای بیگانه، چیزی اضافه شده است. دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل در مدار ناسا و تلسکوپهای فضایی بازنشسته اسپیتزر، سیاره فراخورشیدی را شناسایی کردند که به نظر میرسد در آب غوطه ور شدهاند. این کرههای لاجوردی به نامهای Kepler-138c و Kepler-138d که در یک منظومه ستارهای در فاصله 218سال نوری از ما قرار دارند، به دور یک ستاره کوچک قرمز کم نور میچرخند. اندازه آنها تقریبا یک و نیم برابر زمین و جرم آنها تقریبا 2 برابر از سیاره ما سنگینتر است. ممکن است فکر کنید آنها به نوعی پسرعموهای زمینی هستند، اما به طرز عجیبی این اندازهگیریها داستان این 2سیارک کپلر را کمی متناقض میکند.
بیورن بنکه، استاد دانشگاه مونترال و یکی از محققان این پروژه گفت: قبلا فکر میکردیم سیاراتی که کمی بزرگتر از زمین هستند، توپهای بزرگی از فلز و سنگ اند، مانند نسخههای کوچک شده زمین و به همین دلیل است که آنها را ابر زمین نامیدیم. در واقع، کاتالوگ سیارات فراخورشیدی آنلاین ناسا هنوز هم بهعنوان مثال، Kepler d را بهعنوان یک جهان بالقوه سنگی یاد میکند. بنکه ادامه داد: اما اکنون نشان دادهایم که این 2سیاره، Kepler-138c و d، از نظر ماهیت کاملا متفاوت هستند و بخش بزرگی از کل حجم آنها احتمالا از آب تشکیل شده است. در مجموع، این نخستین باری است که کسی با اطمینان سیارات فراخورشیدی را بهعنوان جهانهای آبی شناسایی میکند.
تجسم دنیایی از بخار
قبل از اینکه جلوتر برویم، نکته مهم قابل ذکر این است که انتظار نمیرود این جهانهای به اصطلاح آبی، اقیانوسهایی داشته باشند که ما تصور میکنیم. کارولین پیله، سرپرست تیم تحقیق این 2سیاره، گفت: دما در اتمسفر Kepler-138c و Kepler-138d احتمالا بالاتر از نقطه جوش آب است و ما انتظار داریم یک جو غلیظ و متراکم از بخار در این سیارات ایجاد شود. فقط زیر آن اتمسفر بخار، بهطور بالقوه آب مایع با فشار بالا میتواند باشد یا حتی آب در فاز دیگری به نام سیال فوق بحرانی وجود داشته باشد.
محققان معتقدند که دوقلوهای کپلر، بیشتر شبیه نسخههای بزرگتر اروپا یا انسلادوس هستند، قمرهای غنی از آب که هماکنون به دور مشتری و زحل میچرخند. پیله گفت: به جای یک سطح یخی، Kepler-138c و d پوششهای بزرگی از بخار آب دارد.
از لحاظ فنی، هر2 سیاره فراخورشیدی مورد مطالعه در گذشته توسط تلسکوپ فضایی کپلر ناسا پیدا شده بودند، اما تا به حال دانشمندان ترکیب این سیارهها را تأیید نکرده بودند. اگرچه آنها قبلا تأیید کرده بودند Kepler-138d همچنین در منظومه کوچک قرمز کپلر138 است، یک سیاره شبه زمین که 0.0066 جرم زمین است، آنها به مشاهدات بیشتری برای c و d نیاز داشتند. با وجود عدمشناسایی مستقیم آب، این تیم توانست از این تلسکوپهای ناسا برای مقایسه اندازه و جرم سیارات با مدلهایی استفاده کند که نشان میدهد بخش قابلتوجهی از حجم این سیارات از موادی سبکتر از سنگ، اما سنگینتر از هیدروژن یا هلیوم که گاز است، ساخته شده است. چه چیزی درست وسط سنگ و گاز مینشیند؟ خب معلوم است آب. بنکه گفت: از آنجایی که ابزارها و تکنیکهای ما به اندازه کافی برای یافتن و مطالعه سیاراتی که از ستارههایشان دورتر هستند حساس میشوند، ممکن است شروع به یافتن جهانهای آبی بسیار بیشتری مانند Kepler-138c و d کنیم. به علاوه، یک امتیاز اضافه برای دانشمندان، مشاهده یک سیاره جدید احتمالی به نام Kepler-138e بود. پیله و تیمش، طبق بیانیه مطبوعاتی مربوط به این یافته، از مشاهده حضور چهارمین سیاره در منظومه که کوچکتر و دورتر نسبت به3 سیاره دیگر است، شگفت زده شدند. اما شاید جالبتر از همه این باشد که به نظر میرسد Kepler-138e در منطقه قابل سکونت قرار دارد. زمان مشخص خواهد کرد که این سیاره کوچک دقیقا چه معنایی برای طبیعت واقعی میتواند داشته باشد.