اردوغان علیه امام‌اوغلو؛ تکرار تاریخ در استانبول

«پاکسازی میدان از رقبای انتخاباتی»؛ این عنوانی است که اپوزیسیون ترکیه به حکم محکومیت و ممنوعیت فعالیت سیاسی «اکرم امام‌اوغلو» شهردار استانبول و جدی‌ترین رقیب انتخاباتی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور، نسبت داده‌اند. دادگاهی در ترکیه در اواخر هفته گذشته، امام ‌اوغلو 52ساله از حزب اصلی اپوزیسیون ترکیه یعنی حزب جمهوریخواه خلق از جناح چپ میانه را به بیش از 2سال زندان محکوم کرد؛ حکمی که همانند ممنوعیت فعالیت سیاسی او در نهایت باید به تأیید دادگاه استیناف برسد. این حکم موجی از انتقاد‌های داخلی و خارجی را برانگیخته است. مخالفان با تأکید بر اینکه دولت اردوغان تلاش می‌کند تا در آستانه انتخابات سرنوشت‌ساز ریاست‌جمهوری سال آینده،  میدان را از رقبا پاک کند، حکم اخیر دادگاه را نمونه بارز سوءاستفاده از قدرت خوانده‌اند. رسانه‌های ترکیه گزارش داده‌اند؛ دادستانی این کشور به این حکم اعتراض کرده، چرا که در پی آن است تا حکم سنگین‌تری علیه امام ‌اوغلو صادر شود. شهردار استانبول 3 سال پیش در بیانیه‌ای، اعضای شورای‌عالی انتخابات ترکیه را «احمق» خوانده بود. همین مسئله باعث شده تا او به 2سال و 7ماه و 15روز زندان محکوم شود. امام اوغلو در هیچ جلسه دادگاهی شرکت نکرد و انتظار می‌رود وی علیه این حکم، درخواست تجدید نظر دهد. اوایل سال‌جاری میلادی نیز «کنعان کفتانجی اوغلو» رئیس شاخه استانبول حزب جمهوریخواه خلق به اتهام توهین به جمهوریت ترکیه و شخص اردوغان از فعالیت سیاسی محروم و به 5سال حبس تعلیقی محکوم شد. منتقدان می‌گویند: احکام دادگاه‌های ترکیه تحت‌تأثیر خواسته‌های اردوغان است اما دولت ترکیه تأکید دارد که دستگاه قضایی مستقل است. به‌گزارش رویترز، هزاران نفر از شهروندان ترکیه پنجشنبه با برافراشتن پرچم این کشور در مقابل ساختمان شهرداری استانبول که پرتره بزرگ مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار ترکیه نوین نیز بر آنها نقش بسته بود، دست به اعتراض زدند. امام‌اوغلو نیز در واکنش به حکم دادگاه در جمع حامیانش گفت: «شما تاکنون 2 بار آنها را شکست داده‌اید و باز هم شکست شان خواهید داد. تمام ۱۶میلیون اهالی استانبول، ملت ما و ائتلاف بزرگ ترکیه پشت من است. ما این حکم را در انتخابات سال آینده تغییر خواهیم داد.» سخنان امام‌اوغلو به انتخابات سال ۲۰۱۹ اشاره دارد که او برنده شد، اما انتخابات را باطل کردند و سپس با برگزاری مجدد انتخابات، او باز هم توانست با اختلاف 800هزار رأی بر نامزد حزب حاکم «عدالت‌وتوسعه» پیروز شود.
6 حزب اپوزیسیون ترکیه به رهبری حزب جمهوریخواه خلق، علیه اردوغان ائتلاف کرده‌اند و به‌زودی نیز کاندیدای خود برای انتخابات ریاست‌جمهوری را اعلام می‌کنند. از امام‌اوغلو به‌عنوان کاندیدای احتمالی نام برده می‌شود و نظرسنجی‌ها نیز نشان می‌دهد که او شانس زیادی برای شکست‌دادن اردوغان دارد. ناظران بر این باورند که انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه که 6ماه دیگر برگزار می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سیاسی اردوغان در 2 دهه زمامداری است؛ به‌ویژه اینکه هزینه‌های زندگی در ترکیه به‌شدت افزایش یافته و پول ملی این کشور نیز سقوط کرده است. ارزش لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا هفته گذشته به پایین‌ترین حد خود رسید. در این میان محکومیت شهردار استانبول می‌تواند این فرصت را برای او ایجاد کند که با جلب حمایت طیف‌های گسترده‌تر، با پشتوانه سیاسی قوی‌تری، وارد رقابت‌های انتخاباتی شود. دویچه‎‌وله نوشته است: محکومیت امام‌اوغلو به نوعی تکرار تاریخ است. وقایع اخیر ترکیه یادآور دورانی است که اردوغان عهده‌دار شهردار استانبول بود و پس از خواندن شعری به ۱۰ماه زندان محکوم شد. محبوبیت اردوغان پس از آزادی افزایش یافت و ابتدا به نخست‌وزیری و سپس ریاست‌جمهوری رسید. استانبول به‌مدت ۲۵سال سنگر اردوغان و حزب عدالت‎وتوسعه بود تا اینکه در سال ۲۰۱۹ امام‌اوغلو به‌عنوان شهردار این شهر بزرگ انتخاب شد. به‌نظر می‌رسد امام‌اوغلو با تکرار تاریخ همان مسیر، اردوغان را برای به قدرت رسیدن دنبال می‌کند.