کنکور مجازی می‌شود

 همزمان با شیوع کرونا بود که برای نخستین بار بحث مجازی شدن کنکور سراسری به‌خاطر شرایط قرنطینه و بلاتکلیفی داوطلبان مطرح شد؛ موضوعی که از همان ابتدا هم موافقان و مخالفان خودش را داشت، هم دلواپسانش زیاد بودند. مخالفان برگزاری کنکور مجازی آن هم در سال نخست شیوع کرونا به لحاظ آماده نبودن زیرساخت‌های برگزاری آزمون مجازی و تشدید دلنگرانی‌های داوطلبان حرفشان به کرسی نشست تا طرح برگزاری مجازی کنکور سراسری سنجیده‌تر بررسی شود و مورد مطالعه قرار بگیرد. به‌خاطر همین، خیلی‌ها انتظار داشتند این طرح در سال1400 عملیاتی شود. درست است این طرح در سال1400 هم به سرانجام نرسید و اجرایی نشد، اما بعد از جریان تقلباتی که در کنکور اتفاق افتاد مدافعان این طرح عنوان داشتند اگر کنکور به‌صورت مجازی برگزار شده بود کار به اینجا نمی‌رسید. حالا دوباره رئیس سازمان سنجش کشور در اظهارنظر جدیدی از جدیت سازمان سنجش برای برگزاری کنکور سراسری به‌صورت مجازی خبر داده است و گفته این طرح برای سال1403 اجرایی خواهد شد.

زیرساخت‌ها آماده است، اراده نیست
سال1400 که برگزاری کنکور سراسری به‌صورت مجازی خیلی جدی‌تر از سال قبل آن مطرح شد، کارشناسان درباره آماده بودن زیرساخت‌های اجرای این طرح با همدیگر اختلاف نظر داشتند. مخالفان می‌گفتند ما هنوز زیرساخت‌های لازم برای برگزاری کنکور به‌صورت مجازی را نداریم و این طرح استرس و نگرانی داوطلبان را فقط زیاد می‌کند. عده‌ای هم افزایش تقلب را دلیل مخالفت خود با اجرای این طرح عنوان می‌کردند و معتقد بودند داوطلبان ما به اندازه کافی هر سال با تغییرات گسترده کنکور روبه‌رو و همین باعث ناراحتی‌های روحی و روانی برای آنها می‌شود. لازم نیست دیگر بیشتر از این موجب حال بد بچه‌هایمان به وقت کنکور باشیم. این بحث و جدل‌ها در فضاهای مجازی و حقیقی تا آنجا ادامه داشت که رئیس تحقیقات و فناوری کارگروه تخصصی آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم در گفت‌وگویی اعلام کرد: زیرساخت‌ها آماده است، اگر تا به حال کنکور به‌صورت مجازی برگزار نشده است حتما اراده‌ای پشتش نبوده است. علی‌اکبر صفوی که با قاطعیت تمام از آمادگی زیرساخت‌های فنی برای برگزاری کنکور سراسری به‌صورت مجازی دفاع می‌کرد، معتقد بود: کرونا به ما نشان داد ما زیرساخت‌های کامل را در این زمینه داریم. وقتی در دوره برگزاری کلاس‌های غیرحضوری، هر دانشگاه با استفاده از نرم‌افزار خاصی که همگی متصل به گوگل هستند آموزش مجازی خود را پیش می‌برد، پس کنکور می‌تواند با هماهنگی در مراکز مختلفی برگزار شود. او با تأکید بر وجود امکان برگزاری آزمون‌های سراسری و استخدامی به‌صورت مجازی تأکید کرد: ما از نظر تکنولوژی در کشور آمادگی برگزاری مجازی کنکور سراسری را داریم و قطعا با انجام این کار از تخلفات و تقلب در کنکور کاسته می‌شود.
رئیس تحقیقات و فناوری کارگروه تخصصی آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم ادامه داد: ما فقط نیازمند یک نرم‌افزار به‌خصوص که بتواند در یک زمان واحد پذیرای یک میلیون داوطلب باشد، نیستیم و می‌توان از نرم‌افزار‌ها و زیرساخت‌های موجود استفاده کرد.
 برگزاری کنکور سراسری به‌صورت مجازی به معنی برگزاری کنکور به‌صورت غیرحضوری برای داوطلبان نیست بلکه داوطلبان در جلسه امتحان حاضر می‌شوند و به سؤالات به‌صورت مجازی پاسخ می‌دهند. در کنکور الکترونیک، داوطلبان با استفاده از مانیتور و یک صفحه هوشمند به شکل حضوری در حوزه‌های امتحانی در آزمون سراسری کنکور شرکت می‌کنند. در کنکور الکترونیکی هیچ کاغذی بین داوطلبان و سازمان سنجش رد و بدل نمی‌شود. هدف سازمان سنجش از برگزاری کنکور الکترونیکی، استفاده کاربردی از فناوری‌های نوین در برگزاری آزمون‌های بدون کاغذ و هوشمند است.
از سال1403 با الکترونیکی شدن کنکور، داوطلب می‌تواند هر یک ماه یا 2 ماه یک‌بار به‌صورت آزمایشی در رقابت‌های علمی شرکت کند. با برگزاری آزمون‌های هوشمند، داوطلب می‌تواند 2آزمونی را که به‌صورت آزمایشی در آن شرکت کرده است، درصورت رضایت، به‌عنوان آزمون‌های اصلی خود اعلام کند.

تقلب در کنکور مجازی به صفر می‌رسد
از فروردین1401 که رئیس سازمان سنجش کشور در نشست با مسئولان برگزاری آزمون‌های سراسری قم حضور داشت و در آنجا برای بار دیگر اعلام کرد که کنکور از سال1403 مجازی می‌شود، دوباره توجهات به این سمت و سو کشیده شد. او این نکته را هم اضافه کرد که از سال۱۴۰۳ با تحقق این نوع آزمون، هر داوطلب می‌تواند هر یک ماه یا دو ماه یک‌بار به‌صورت آزمایشی در رقابت‌های علمی شرکت و شانس خود برای حضور در دانشگاه مورد نظرش امتحان کند. به‌گفته او با برگزاری آزمون‌های هوشمند، داوطلبان می‌توانند آزمونی را که آزمایشی داده‌اند و رضایت دارند به‌عنوان آزمون اصلی خود تلقی کنند. سازمان سنجش و آموزش کشور آنقدر در بحث اجرای طرح کنکور سراسری به‌صورت مجازی جدی است که اردیبهشت امسال با انتصاب بهروز کاوه‌ئی به‌عنوان مشاور رئیس سازمان سنجش در امور تاسیس و راه‌ا‌ندازی مرکز نوآوری و هوشمند‌سازی‌ یک گام جدی برای تحقق این مهم برداشت. او در حکمی که برای مشاور خود زده با تأکید بر ضرورت اجرای دقیق برنامه‌های پیش‌بینی شده در این مسیر آورده است: ‌نوآوری و هوشمندسازی در فرایندهای جاری سازمان از قبیل، ایجاد نظام مدیریت یکپارچه آزمون‌ها، هوشمندسازی بانک سؤال، هوشمندسازی فرایندهای آماده‌سازی آزمون‌ها، هوشمندسازی فرایندهای اجرای آزمون، هوشمندسازی فرایند کشف و مقابله با تقلب در آزمون‌ها، شتاب‌دهی به تأمین و توسعه زیرساخت‌های فنی مورد نیاز هوشمند‌سازی‌ سازمان و ایجاد ارتباط تنگاتنگ با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در راستای تشکیل و توانمندسازی هسته‌های دانش‌بنیان منطبق با اولویت‌های سازمان و ارتقای امنیت حوزه فناوری اطلاعات سازمان، ناظر بر مباحث یکپارچگی، دسترس‌پذیری و محرمانگی باید در اولویت کاری مرکز نوآوری و هوشمند‌سازی‌ سازمان سنجش و آموزش کشور قرار بگیرند. به ‌گفته رئیس سازمان سنجش کنکور سال1403 ورودی به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به‌صورت کاملا الکترونیکی و بدون کاغذ برگزار خواهد شد: «با برگزاری کنکور مجازی، شانس تقلب در کنکور و پایمال شدن حقوق جوانان به صفر خواهد رسید.» عبدالرسول پورعباس، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور هدف‌گذاری سازمان سنجش آموزش کشور را حرکت در مسیر استفاده کاربردی از فناوری‌های نوین و دانش‌بنیان در برگزاری آزمون‌های الکترونیکی و بدون کاغذ عنوان کرد و گفت‌: به‌منظور ایجاد زیرساخت‌های فنی برگزاری آزمون‌های الکترونیکی بدون کاغذ و با استفاده از شرکت‌های دانش بنیان به‌زودی مرکز نوآوری و هوشمند‌سازی‌ سازمان سنجش آموزش کشور راه‌اندازی می‌شود.
وی با تأکید بر ضرورت ارتقای کیفیت فعالیت‌های سازمان سنجش آموزش کشور داوطلبان گفت:  با توجه به برنامه‌ریزی انجام شده طی سال1401 همه زیرساخت‌های این آزمون‌های الکترونیکی ایجاد خواهد شد و در سال1402 بخشی از آزمون‌های با مقیاس کوچک و متوسط به‌صورت الکترونیکی و بدون کاغذ برگزار می‌شود و پس از کسب اطمینان از زیرساخت‌ها و امکانات پیش‌بینی شده در سال1403 آزمون سراسری ورودی به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به‌صورت کاملا الکترونیکی و بدون کاغذ برگزار خواهد شد.