احداث جاده غیرضروری در بکرترین منطقه زردکوه

مـدیــرکــل پیـشین محیـط‌زیــست استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به تهدیدهای گوناگونی که زاگرس و زردکوه بختیاری با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند گفت: احداث جاده غیرضروری در بکرترین بخش زردکوه، رویشگاه‌های زاگرسی را تهدید می‌کند.

سعید یوسف‌پور در واکنش به خبر احداث جاده‌ای در منطقه بازفت به مهر گفت: زردکوه از جنبه‌های مختلف حائز اهمیت است. قوم بختیاری آن را نماد باروری نعمت خدا در منطقه می‌دانند. به لحاظ طبیعی اکوسیستم زردکوه بخشی از بوم سازگان زاگرس است و نقش ارزنده و بی‌بدیلی در تأمین منابع آب شیرین کشور دارد.

 یوسف‌پور افزود: منطقه کوهستانی زردکوه به لحاظ طبیعی اکوسیستم بکری دارد و دامنه‌های آن چه در یال شمالی که سرچشمه زاینده‌رود و چه یال جنوبی که منطقه بازفت است جزو مناطق بکر زاگرس به‌شمار می‌رود. قبل از انقلاب بنا بود دره بازفت به‌عنوان یک پارک ملی معرفی شود، همین الان هم با اینکه جاده‌سازی‌ شده و روستاها گسترش پیدا کرده و جاهایی توسعه ناپایدار داشته‌اند اما منطقه بازفت از مناطق بکر حوزه زاگرس است. این کارشناس محیط‌زیست افزود: رودخانه بازفت یکی از ارزنده‌ترین منابع آبی زاگرس است که جزو زیستگاه‌های قزل‌آلای خال قرمز به شمار می‌رود. همچنین این منطقه زیستگاه گونه‌های مختلف جانوری مثل پلنگ ایرانی، کل و بز، خرس قهوه‌ای و سنجاب ایرانی و از نظر پوشش مرتعی و جنگلی منطقه‌ای غنی است. حالا می‌خواهند درجنوب این منطقه جاده احداث کنند.



هشدار نسبت به زوال و خشکیدگی پوشش گیاهی زاگرس

یوسف‌پور هشدار داد: چند سال است که شاهد زوال بوم‌سازگان زاگرس هستیم. خشکیدگی گونه‌های مرتعی و جنگلی در حوزه زاگرس ازجمله در استان چهارمحال و بختیاری خیلی جدی است. در این استان ۶۰۰ هزار هکتار گون‌زار داریم که 200هزار هکتار آن با پدیده خشکسالی مواجه شده است.

مدیرکل پیشین محیط‌زیست استان چهارمحال و بختیاری تأکید کرد: احداث جاده‌هایی از این دست که مطالعه نشده و بحث‌های ارزیابی‌اش شکل نگرفته، آن هم در یک منطقه‌ کاملا کوهستانی با شیب خیلی شدید آسیب‌های جدی به‌دنبال دارد. به گفته او، مشابه جاده‌ای که قرار است احداث شود از کنار همین مسیر و از روستای شیخعلی خان می‌گذرد. این جاده با وجود خشکسالی باز هم تا 4ماه از سال به‌دلیل بارش برف و یخبندان و در سال‌های عادی و نرمال و ترسالی بیش از 6‌ماه بسته است. جاده جدید هم فقط به‌عنوان یک جاده فصلی قابل استفاده است بنابراین، احداث آن هیچ ضرورتی ندارد.

 او تأکید کرد: الان در مسیر بازفت به چری جاده‌ای برای رفت‌وآمد وجود دارد و به این جاده نیازی نیست البته بخشی از عشایر از قدیم از این مسیر به‌صورت پیاده عبور می‌کنند و الان هم ممکن است این تردد وجود داشته باشد.

 یوسف‌پور تأکید کرد: اگر قرار است بنا به ضرورت‌های اقتصادی به هر شکلی جاده‌ای احداث شود باید مطالعاتی انجام و ظرفیت‌های محیطی بررسی شود در غیر این صورت احداث جاده هیچ توجیهی ندارد.
 


 عواملی که رویشگاه‌های زاگرسی را تهدید می‌کنند

پدیده خشکیدگی (زوال) بلوط‌ها که نخستین بار در سال 87در جنگل‌های استان ایلام و فارس مشاهده شد و سپس به سایر رویشگاه‌های زاگرسی سرایت کرد تا‌کنون یک میلیون و 400هزار هکتار از 6میلیون هکتار رویشگاه‌های زاگرسی را نابود کرده است. ما در حالی یک چهارم از کل رویشگاه‌های زاگرسی را از دست داده‌ایم که معیشت عشایر و دامداران زاگرس‌نشین که 50درصد دام کشور را در اختیار دارند وابسته به همین رویشگاه‌هاست. علاوه براین، رویشگاه‌های زاگرسی تامین‌کننده 42درصد منابع آب کشور هستند.

 رئیس مرکز جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به همشهری گفت: تغییر اقلیم، خشکسالی‌های پی در پی، فعالیت‌های عمرانی مغایر با معیارهای محیط‌زیستی، وجود دام بیش از ظرفیت مجاز در جنگل، زراعت زیراشکوب (اراضی منتهی به جنگل)، تصرف و تخریب اراضی جنگلی، سرشاخه‌بری و قطع درختان، ریزگردها و آتش‌سوزی از مهم‌ترین عوامل تهدید‌کننده رویشگاه‌های زاگرسی است. این عوامل زمینه بروز بیماری زغالی و هجوم سوسک‌های چوبخوار به رویشگاه‌های زاگرسی را فراهم کرده‌اند.

فریبرز غیبی افزود: از آنجا که سطح عمده رویشگاه‌های زاگرسی پوشیده از درختان بلوط است، بیشترین خشکیدگی مربوط به بلوط‌هاست اما علاوه بر بلوط‌ها، گونه‌های دیگر جنگلی مثل بنه، زالزالک، ارژن و بادام هم بر اثر ابتلا به خشکیدگی نابود شده‌اند.

به گفته غیبی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با همکاری مراکز تحقیقاتی، 13پروژه در جنگل‌های ایلام و فارس با هدف مهار پدیده خشکیدگی اجرا کرده است. او با اعلام اینکه عملیات مقابله با آفت خشکیدگی از محل طرح صیانت از جنگل‌های زاگرس مرکزی و جنوب کشور در حال انجام است، گفت: مهار پدیده خشکیدگی به اعتبار نیاز دارد و ‌انتظار می‌رود سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ردیف اعتباری خاصی برای مهار این پدیده اختصاص دهد؛ در غیراین صورت نابودی رویشگاه‌های زاگرسی چندان دور از انتظار نخواهد بود.