از هرمز تا کلرادو؛ خانه‌هایی که دنیا را نجات می‌دهند

این حقیقت شاید چندان خریدار نداشته باشد اما یکی از عوامل تخریب سیاره‌زمین، خانه‌های ما انسان‌هاست. این خانه‌ها براساس الگوهای مصرف‌گرا ساخته شده‌اند؛ از مواد استفاده شده در ساخت آنها گرفته تا انرژی مورد‌نیاز برای سرد و گرم نگه‌داشتن و در نهایت پسماندهای تولید شده در آنها، همه‌‌چیز علیه سیاره‌زمین است.
اما اگر خانه‌ها غذای ساکنان‌شان را تأمین کنند چه؟ یا خودشان انرژی‌شان را تأمین کنند؟ آیا خانه‌ای که در پایان عمر مفیدش، ‌هیچ اثری از خود به جا نگذارد هم برای کره‌زمین مضر است؟ یا خانه‌ای که می‌تواند تنوع زیستی را تقویت کند؟ این سؤال‌ها، به ذهن برخی از طراحان و معماران دنیا رسیده و آنها هم براساس آنها، خانه‌هایی ساخته‌اند که سبک زندگی پایدارتر و متعادل‌تری را مهیا می‌کنند و در نهایت به نجات زمین کمک می‌کنند. سی‌ان‌ان در گزارشی به تعدادی از این خانه‌ها در سراسر دنیا پرداخته که از ایران هم خانه‌های معروف جزیره هرمز در میان خانه‌های منتخب دیده می‌شوند. برخی از این خانه‌ها و ساختمان‌ها، سازه‌هایی بسیار ساده به‌نظر می‌رسند که از الگوهای معماری موجود الهام گرفته‌اند اما در ساخت برخی دیگر از مدرن‌ترین فناوری موجود استفاده شده است.

هرمز، ایران؛‌ ساختمان‌های رنگی موجود در این جزیره، با الهام از متدی طبیعت‌گرایانه ساخته شده‌اند. کیسه‌های شن با خاک مرطوب پرشده، بعد روی هم سوار و با سیم‌خاردار مقاوم می‌شوند. گاهی هم از سیمان و حتی آسفالت بین لایه‌ها استفاده می‌شود. قسمت بیرون سازه‌ها با گچ پوشانده می‌شود تا سازه در برابر سایش مقاوم باشد. 200خانه با این الگو ساخته شده‌اند تا یک دهکده توریستی احداث شود.


هوشی‌مین، ویتنام؛‌ خانه درختی، با این هدف طراحی شده تا در فضای متراکم بزرگ‌ترین شهر ویتنام جا‌شود. این خانه‌ها در فضاهای معطل‌مانده شهری پهن می‌شوند و حیاط خلوت‌هایی در دل شلوغی شهر ایجاد می‌کنند. مصالح آنها همانطور که از اسمش بر‌می‌آید چوب است و نه‌تنها ضایعاتی ندارد که به‌عنوان فیلترهای شهر هم کار می‌کنند.


کالیفرنیا، ‌آمریکا؛ شاید در نگاه اول خانه به‌نظر نرسد اما این سازه پنجره‌ای به زندگی دریایی در آینده است. این ساختار پلیمری می‌تواند برای جلوگیری از فرسایش ساحلی مورد‌ استفاده قرار‌ گیرد. ساختار منحنی آن به این سازه این امکان را می‌دهد که باران را در بالای خودش ذخیره کند. این سازه، در مالدیو تست شده و با استقبال مواجه شده است. مالدیو یکی کشورهایی است که به‌خاطر بالا آمدن سطح آب دریاها در حال محو شدن است.


کلرادو‌، آمریکا؛ یک خانه که در واقع حاصل یک پرینت سه‌بعدی است، ساده‌ترین و در عین حال مقاوم‌ترین سازه برای این منطقه سردسیر در کلرادو است. شکل و شمایل خانه، با چشم‌اندازی بومی محلی همخوان است. چوبی که در ساخت‌آن به‌کار گرفته شده، متعلق به کاج‌های آفت‌زده همین منطقه است. یک سقف بادشونده ساکنان خانه را از آب‌و‌هوای خشن منطقه و گرما را در داخل سازه امن نگه می دارد.


والس، سوئیس؛ این خانه غارمانند ‌در دل تپه‌ها ساخته شده و دسترسی به آن از طریق یک تونل زیرزمینی از یک اصطبل میسر است. نمای دوار آن اجازه می‌دهد نور به راحتی وارد سازه شود. این نما همچنین با محیط اطراف هماهنگ است و نابسامانی بصری ایجاد نمی‌کند. ایده رفتن به دل تپه، به نخستین دوره‌های خانه‌سازی توسط بشر برمی‌گردد؛ زمانی که نخستین جایی که به ذهن اجداد ما می‌رسید، عمق امن تپه‌ها بود.