تاریخ اسلام
ریزش خواص در حکومت امیرمؤمنان‌ع
معصومه رضایی- تاریخ‌پژوه
کتاب «ریزش خواص در حکومت امیرمؤمنان(ع)» به قلم جواد سلیمانی به بررسی عوامل لغزش ۶۶نفر از خواص در حکومت علوی می‌پردازد و از سوی نشر معارف چاپ و منتشر شده است. در این کتاب ۶۶ نفر از چهره‌های خوش‌سابقه و متنفذ حکومت علوی، معرفی و لغزشگاه‌ها و عوامل ریزش‌شان بر اساس اسناد دست‌اول تاریخی بررسی شده است. آنها به 4جریان صدارت‌طلبان فتنه‌گر، متحجران آشوبگر، اعتزالیون عافیت‌طلب و اعتزالیون قدرت‌طلب تقسیم شده‌اند اما از آنجا که برخی از آنان در قالب‌های مذکور قرار نمی‌گرفته‌اند، براساس اوصافی که در تاریخ درباره‌شان گفته شده، به عالمان، قاضیان، خطیبان، شاعران، دوستان بی‌وفا و چهره‌های بانفوذ تقسیم شده‌اند. در این کتاب، چهره‌های خوش‌سابقه و متنفذ حکومت علوی، معرفی و لغزشگاه‌ها و عوامل ریزش‌شان بررسی می‌شود تا از این رهگذر هم خواص اهل لغزش شناسایی شده و علت لغزش‌شان تحلیل شود. البته قبل از معرفی چهره‌های مذکور، نخست مباحثی چون تعریف، اهمیت، طبایع و فرایند رویش خواص در صدر اسلام بررسی شده و سهم لغزش خواص در تضعیف حکومت امیرمؤمنان(ع) به‌طور اجمال بررسی شده است. خواص اهل لغزش کسانی هستند که در زمان حکومت علی(ع) به نوعی با سیاست‌های آن حضرت هماهنگ نشدند. برخی با آن حضرت بیعت نکرده، بعضی در جنگ‌ها آن حضرت را یاری نکردند و برخی دیگر به‌صورت رسمی در مقابلش ایستادگی کردند و به جنگ با آن حضرت برخاستند و برخی دیگر پرچم مبارزه فرهنگی و اجتماعی را علیه آن حضرت برافراشتند.
در همینه زمینه :
تاریخ اسلام