مکزیک؛ کشوری زیبا با خلافکاران بینالمللی که باورهای اشتباهی دربارهاش وجود دارد
بهشت در تصرف قاچاقچیها
بهنام سلطانی
گردشگران حرفهای وقتی میخواهند کولهپشتیشان را ببندند و به کشورهای مختلف سفر کنند، نیمنگاهی هم به استراحت و گشتوگذار در سواحل بکر برخی از کشورهای آمریکای لاتین دارند. البته داستان سفر به مکزیک کمی با سایر کشورهای این قاره متفاوت است. خبرهای گاهوبیگاهی که درباره فعالیت کارتلهای موادمخدر مکزیک به گوش میرسد آنقدر ترسناک و گاهی غیرقابلباور است که هر انسانی را به وحشت میاندازد. البته عدهای معتقدند سفر به مکزیک مثل دو روی یک سکه است؛ یک روی آن خطر رودررو شدن با قاچاقچیان بینالمللی موادمخدر است و روی دیگر آن مواجه شدن با یکی از قدیمیترین تمدنهای بشر و تماشای بناهای تاریخی و بیمانندی که شهرت جهانی دارند. با این تعاریف مکزیک را میتوان در ردیف خطرناکترین و در عین حال دیدنیترین کشورهای دنیا دستهبندی کرد. حالا که نزدیک به روز جهانی مبارزه با فساد هستیم، بد نیست به این بهانه سراغ این نقطه از جهان برویم.
3قرن در تصرف اسپانیا
باستانشناسها معتقدند از 40هزار سال قبل، زندگی در آمریکایشمالی و سرزمین مکزیک در جریان بوده و این کشور را مهد یکی از مهمترین تمدنهای باستان یعنی «آزتک» میدانند. زندگی قبیلهای بومیان مکزیک تا قرن 16میلادی ادامه داشته تا اینکه کاستیل، پادشاه قدرتمند اسپانیا، هرنان کورتس را که یکی از سرداران مورداعتمادش بوده، برای تصرف سرزمینهایی در آمریکایشمالی روانه این قاره میکند. مکزیک در سال1519میلادی توسط هرنان کورتس کشف شد و تمدنهای مکزیک از سوی اسپانیاییها موردحمله قرارگرفتند. مکزیک از سال1521تا سال1810مستعمره اسپانیا بود اما آزادیخواهان مکزیکی بعد از 3قرن مبارزه، اشغالگران را بیرون کردند و کشورشان را به استقلال رساندند.
یک رکورد عجیب
مکزیک حالا یک کشور 130میلیون نفری است و به چند دلیل یکی از مهمترین کشورهای آمریکایشمالی بهشمار میآید. این کشور اسپانیاییزبان به واسطه موقعیت جغرافیایی ویژهای که دارد، با گذشت زمان به محلی برای ترانزیت کوکائین از کلمبیا به آمریکا بدل شد و کارتلهای موادمخدر در این کشور قدرت زیادی پیدا کردهاند. رقابت قاچاقچیان و نبرد کارتلهای موادمخدر، مکزیک را به یکی از خطرناکترین کشورهای دنیا بدل کرده و درگیریهای مسلحانه برای مردم این کشور یک اتفاق عادی و تکراری است. یکی از خونبارترین درگیریهای مسلحانهای که خبر آن دنیا را تحتتأثیر قرار داد در سال2006رخ داد که 6500نفر از نیروهای ارتش مکزیک با حمایت ارتش آمریکا برای منهدمکردن باندهای مخوف قاچاق انسان و موادمخدر وارد ایالت میچوکن شدند و این درگیری خونبار به کشتهشدن 23هزار نفر منجر شد. این رکورد عجیبی است که در جنگ داخلی سوریه شکسته شد.
مرد یکمیلیارد دلاری
قاچاقچیان مکزیکی در صادرات کوکائین به سایر نقاط جهان رقابت تنگاتنگی با قاچاقچیان کلمبیایی دارند و جالب است که بعد از وقوع درگیریهای مسلحانه بین ارتش و قاچاقچیان بینالمللی این کشور، قیمت کوکائین دوبرابر شد. دولت مکزیک میگوید تاکنون بیش از 100هزار نفر در جریان مبارزه با کارتلهای موادمخدر این کشور دستگیر شدهاند اما قاچاقچیان این کشور آنقدر قدرت پیدا کردهاند که به این آسانی از بین نمیروند. همین قدر بدانید که «خواکین گوزمن»، معروفترین قاچاقچی مکزیک و رهبر کارتل سینالوآ در سال2013از طرف مجله فوربس بهعنوان شصتوهفتمین فرد قدرتمند دنیا انتخاب شد و این مجله، ثروت گوزمن را بیش از یکمیلیارد دلار برآورد کرده است. کارتل سینالوآ که بزرگترین و جنایتکارترین شبکه تجارت موادمخدر در دنیا به شمار میآید، در 40کشور مختلف فعالیت میکند و در واقع یک شرکت بینالمللی است که علاوه بر تجارت موادمخدر مانند کوکائین و ماریجوآنا، دستی هم در تولید و فروش موادمخدر صنعتی دارد. کارتل سینالوآ مدام با کارتل تیخوانا در رقابت بوده است. یکبار اعضای کارتل تیخوانا که نقشه قتل گوزمن را کشیده بودند به اعضای سینالوآ حمله کردند و ۶نفر از یاران وفادار به گوزمن را از پای درآوردند. چند روز بعد اعضای مسلح سینالوآ در یک دیسکوتک، قاچاقچیان کارتل رقیب را به گلوله بستند و دهها نفر را به قتل رساندند.
آمار تکاندهنده
درگیری کارتلهای قاچاق موادمخدر برای کنترل قدرت و فعالیتهای غیرقانونی موجب شده رکورد قتل در مکزیک بارها جابهجا شود. خبرگزاری فرانسه در سال2017اعلام کرد که 23هزارو100مورد قتل تا پایان نوامبر سال 2017در مکزیک رخ داده و مدعی شد مرگبارترین سال در این کشور بوده است. روزنامه گاردین هم در گزارش تکاندهنده دیگری که در سال2018منتشر کرد، مدعی شد در یک بازه زمانی یکساله 28هزارو816پرونده قتل در مکزیک گشوده شده و این آمار هر سال 15درصد افزایش پیدا میکند. واقعیت ترسناک این است که 6کارتل بزرگ مکزیکی بازار موادمخدر آمریکا را هم قبضه کردهاند و بهنظر میرسد موج خشونت و آدمکشی در این کشور تمامی ندارد. ظاهراً دولت مکزیک دیگر قدرت نابودی قاچاقچیان بینالمللی را ندارد. سال2006بود که فلیپه کالدرون، رئیسجمهور اسبق مکزیک بهطور رسمی علیه کارتلهای بزرگ موادمخدر اعلام جنگ کرد و تا به حال در این جنگ خانمانسوز 170هزار نفر کشته و 26هزار نفر ناپدید شدند اما قدرت قاچاقچیان تا دندان مسلح کم نشد. برخی مقامات مکزیکی معتقدند این جنگ در نهایت به تقسیم باندهای بزرگ جنایی و در نتیجه افزایش خشونتها در این کشور منجر شده و برای کنترل قاچاقچیان بینالمللی پیشنهاد ایجاد منطقه پرواز ممنوع در جنوب مکزیک را مطرح کردهاند.
آن روی سکه
تردیدی وجود ندارد که مکزیک به یکی از خطرناکترین کشورهای دنیا بدل شده اما عدهای معتقدند بخش زیادی از خبرهایی که درباره قدرت غیرقابلتصور کارتل موادمخدر این کشور شنیده میشود، اغراقآمیز است. این عده بر این باورند که باورهای اشتباه درباره مکزیک بین مردم دنیا رواج پیدا کرده و دیدنیهای مکزیک فراتر از تصورات غلط و کلیشهای است که منابع غیرمعتبر به آن اشاره میکنند. واقعیت ماجرا این است که کارتلهای موادمخدر در جنوب مکزیک فعالیت میکنند و در سایر مناطق، امنیت نسبی برقرار است. شاید اگر اینگونه نبود، مکزیک به یکی از پربازدیدترین کشورهای آمریکایلاتین بدل نمیشد و عنوان سومین کشور مهماننواز دنیا را بهخود اختصاص نمیداد. فقیر بودن مکزیک یکی دیگر از باورهای اشتباهی است که شکل گرفته؛ درحالیکه این کشور پانزدهمین اقتصاد بزرگ دنیا و بعد از برزیل دومین اقتصاد بزرگ آمریکایلاتین محسوب میشود. برخلاف تصور بسیاری از مردم دنیا، مکزیک یک کشور خشک و صحرایی نیست و سواحل زیبای این کشور در آمریکایلاتین زبانزد است. کانکن یکی از مناطق ساحلی مکزیک است که هر سال بیش از 3میلیون نفر بازدیدکننده دارد. موزه معروف کانکن، یکی از نخستین موزههایی است که در اعماق آبها ساخته شده و در همین منطقه قرار دارد. محوطه باستانی «چیچن ایتزا» که 600سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده هم یکی از شگفتانگیزترین مقاصد گردشگری دنیا بهحساب میآید که از عصر مایاها به جا مانده است. یکی دیگر از جاهای دیدنی مکزیک، پارک لاسپوزاس است که مجسمههای بینظیری دارد و یک خرابه باستانی است. در مورد مکزیک انتخاب با خودتان است که کدام روی سکه را ببینید.