تعبیر زنانه فوتبال و زندگی

مهدی موسوی

در این سال‌ها عادت کرده‌ایم که تماشاگر برنامه‌های فوتبالی تکراری باشیم که معمولا در ایده‌پردازی و اجرا و شیوه ارائه، شبیه هم هستند؛ چند نفر با عنوان‌هایی چون مجری و کارشناس و پیشکسوت و مربی و آنالیزور دور یک میز می‌نشینند و در فواصل پخش مسابقات فوتبال، درباره بازی و حواشی‌اش حرف می‌زنند. اوج تفاوت و خلاقیت این نوع برنامه‌ها هم عموما در ساخت دکور رنگارنگ و آکسسوار گران‌قیمت خلاصه می‌شود. ولی «فوتبال زندگی‌ست» هم در فرم و هم در محتوا و شیوه تدوین و روایت، نگاه متفاوتی دارد و جالب اینکه تهیه‌کننده‌اش الهام حاتمی است که پیش‌تر برنامه‌های موفقی چون «چهل‌تیکه» را در کارنامه داشته و اساسا انتخابش برای طراحی و تولید یک برنامه فوتبالی، نشان از نگاه متفاوت مدیران شبکه نسیم دارد و قابل ستایش است.
«فوتبال زندگی‌ست» به نقاط اشتراک فوتبال با زندگی می‌پردازد و در این مسیر، از ادبیات و سینما و فلسفه هم کمک می‌گیرد. ساخت آیتم‌های متعدد با مضامین و رویکردهای محتوایی متفاوت، نشان می‌دهد که سازندگان برنامه برای هر بخش از کارشان ایده و طرح مشخصی داشته‌اند. توجه به جنبه‌های دراماتیک فوتبال و اجرای آیتم‌های نمایشی، در کنار تحلیل‌هایی که کارشناسان برنامه درباره مشابهت‌های فوتبال با ادبیات و سینمای روز جهان ارائه می‌دهند، از امتیازهای مهم این برنامه است. حتی در اجرا و شکل ارائه برنامه هم رویکرد متفاوتی انتخاب شده و به جای مجری‌های ورزشی شناخته‌شده و چهره‌های تکراری، از 2 مجری جوان و پرانرژی استفاده شده که هماهنگی خوبی با هم دارند و در برابر دوربین بسیار راحت و خودمانی ظاهر می‌شوند. قطعه‌های نمایشی برنامه براساس متن‌های حرفه‌ای اجرا می‌شوند و در چند آیتم مختلف، به موضوعاتی چون جنبه‌های مشترک فوتبال با سینما، لحظه‌ها و نقاط اوج دراماتیک تاریخ جام‌های جهانی، زندگی‌نامه بازیکنان و مربیان مشهور و بازتاب مفاهیمی چون امید و ناامیدی، پیروزی و شکست، واقعیت و رؤیا و اقبال و تقدیر در جهان فوتبال پرداخته می‌شود. این شاید تنها برنامه ورزشی حال حاضر تلویزیون باشد که می‌توان انتظار داشت نام‌هایی چون آلبر کامو، پازولینی، هیچکاک، دیکنز، نیچه و مارتین لوترکینگ را در کنار نام رونالدو و مسی و مارادونا شنید! به‌ویژه برای آن دسته از دوستداران فوتبال که امسال در ویژه‌برنامه‌های جام‌جهانی جای خالی زنده‌یاد حمیدرضا صدر و تحلیل‌های جذاب و شنیدنی‌اش را خالی حس می‌کنند «فوتبال زندگی‌ست» می‌تواند پیشنهاد جالبی باشد؛ برنامه‌ای که فوتبال را به ادبیات و سینما و تاریخ و فلسفه پیوند می‌دهد و فراتر از لایه‌های سطحی و حواشی فراوان جهان فوتبال، در جست‌وجوی معانی و مفاهیمی عمیق‌تر و تفسیرپذیرتر است.