گزارش
تب ارز برجان صنایع اصفهان
با نوسانات قیمت ارز موجی از تهدیدها همراه با فرصت‌های محدود برای بازار کسب و کار اصفهان به وجود آمده است
شیرین شفیعی| اصفهان- خبرنگار:
هنوز بازار کسب و کار در قطب صنعت کشور به شرایط عادی برنگشته است. شوک ارز آن هم در شرایط رکود اقتصادی آن‌قدر برای تولیدکنندگان سنگین بود که تولیدکنندگان بزرگ و کوچک، در سکوتی سنگین خود را برای آغاز پیامدهای افزایش 50درصدی نرخ ارز آماده می‌کنند.
تلاطم بازار ارز و سکه، به‌خصوص در سال‌های آخر دولت‌های گذشته نیز تکرار شده و موضوع تازه‌ای نیست. کارشناسان و فعالان بازار، این تنش را پیامد تلاش دولت‌ها برای ثابت نگه داشتن نرخ ارز و جلوگیری از افزایش واقعی آن می‌دانند، اما این بار مشکل ارز به گره رکود اقتصادی پیچیده و ادامه کار را برای بنگاه‌های اقتصادی بسیار دشوارتر از پیش کرده است.
خوان ارزی پیش روی صنعت نیمه‌جان
وجود امکاناتی مانند نیروی انسانی متخصص و زیرساخت‌های اقتصادی، اصفهان را به مهد تولید و صنعت کشور تبدیل کرده است. گرچه از اواخر دهه 80 که بسیاری از تولیدکنندگان دچار مشکلاتی مانند کمبود سرمایه در گردش، فرسودگی ماشین‌آلات و در نتیجه کاهش توان رقابت با محصولات وارداتی شدند، تاکنون چراغ صنعت اصفهان کم‌سو شده و بسیاری از کارخانه‌های کوچک و بزرگ دست به تعدیل نیرو و حتی تعطیلی زده‌اند.
اما جهش 50درصدی نرخ ارز در نیم‌سال گذشته آتش بحران در صنعت نیمه‌جان استان را تندتر کرده است تا جایی که برخی هشدار می‌دهند ممکن است این نوسانات شدید باعث از بین رفتن فرصت‌های شغلی زیادی در ماه‌های آینده شود.
سردرگمی فعالان اقتصادی
نایب‌رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی اصفهان با اعلام این هشدار گفت: این‌گونه نوسانات ناگهانی و شدید به نفع تولیدکننده و صادرکننده نیست بلکه شرایط کار را برای آن‌ها سخت‌تر می‌کند.
«مجتبی ملااحمدی» با اشاره به ماده 24 قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار مبنی بر اطلاع‌رسانی تغییر سیاست، مقررات و رویه‌های اقتصادی قبل از اجرا از سوی دولت در رسانه‌های گروهی افزود: یک‌شبه 500 تومان روی نرخ ارز می‌رود و فعال اقتصادی در وضعیت سردرگمی قرار می‌گیرد.
وی 97 را سال سختی برای واحدهای صنعتی و تولیدی پیش‌بینی کرد و یادآور شد: نوسان ارز، تورم، بهره‌بانکی و نگرانی برای برجا ماندن یا نماندن برجام از چالش‌های جدی در این زمینه به شمار
می‌آیند.
نایب‌رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به از دست رفتن بیش از 25 هزار فرصت شغلی در استان در سال 96 گفت: این رویه سال جاری افزایش خواهد یافت و اداره کار و تأمین اجتماعی می‌تواند اقدام‌های پیشگیرانه انجام دهد، از جمله این که به جای پرداخت بیمه بیکاری به کارگران، معافیت یک تا 3 ساله بیمه تأمین اجتماعی برای کارفرما در نظر بگیرند تا کارگر به فعالیت ادامه دهد.
مثلث مشکلات پیش روی تولیدکننده
«سیدناصر موسوی‌لارگانی»، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، نیز درباره نوسانات شدید نرخ ارز گفت: این نوسانات در کنار نبود حمایت از تولید ملی و واردات، مثلت مشکلات پیش روی تولید است که در سال‌های گذشته نیز مشکلات زیادی را برای صنعت و اقتصاد ایجاد کرده است.
نماینده فلاورجان با اشاره به وابستگی بسیاری از بازارهای اقتصادی به ارز تأکید کرد: به محض این که نرخ ارز افزایش یابد، شاهد آن هستیم که این امر حتی بر نرخ لبنیات هم تأثیر می‌گذارد، در حالی که درآمد مردم ما به ریال است نه با دلار.
وی کاهش قدرت خرید مردم را عامل منفی دیگر بر افزایش قیمت ارز دانست و گفت: اگر هزینه‌ها با درآمدها مطابقت داشته باشد، مشکلی نیست، اما متأسفانه اکنون هزینه‌ها نسبت به درآمد مردم بیشتر است و برای همین مشکل‌زا می‌شود.
لارگانی از سوی دیگر، افزایش نرخ ارز را فرصت مناسبی برای توانمند شدن واحدهای تولیدی عنوان کرد و ادامه داد: در گذشته به دلیل واقعی نبودن نرخ ارز، بسیاری از واحدهای تولیدی به خاطر وارداتی که ارزان‌تر از تولید داخلی است، به تعطیلی کشیده شدند.
بی‌نظمی در برنامه‌ریزی بنگاه‌های اقتصادی
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی اصفهان نیز مهم‌ترین تاثیر نوسان ناگهانی ارز را بروز بی‌نظمی در مدیریت و اختلال در برنامه‌ریزی بنگاه‌های اقتصادی برشمرد و گفت: یک بنگاه اقتصادی برای فعالیت روزمره و توسعه بخش‌های خود به پیش‌بینی در بازار ارز نیاز دارد که این قبیل نوسانات امکان برنامه‌ریزی را از فعالان اقتصادی می‌گیرد. «مسعود گلشیرازی» ادامه داد: هرچند افزایش تدریجی و برنامه‌ای نرخ ارز به نفع تولید و صادرات است، نوسانات پاندولی اخیر تجارت را با چالش جدی روبه‌رو می‌کند و امیدواریم آرامش به بازار ارز بازگردد زیرا هیچ فعال اقتصادی‌ای نمی‌تواند تصمیم منطقی برای ادامه فعالیت بگیرد.
وی تصریح کرد: نوسانات ارزی باعث برهم خوردن برنامه حضور فعالان اقتصادی استان در نمایشگاه‌های اختصاصی خارجی و اعزام هیات‌های تجاری و عقد قراردادهای بین‌المللی و قبول تعهداتی از این دست شده است.
گلشیرازی نقطه مثبت افزایش نرخ ارز را ایجاد محدودیت برای قاچاقچیان کالا عنوان کرد و گفت: نرخ ارز نقش مهمی در افزایش یا کاهش قاچاق به کشور دارد و افزایش نرخ آن باعث کاهش قاچاق کالا به داخل کشور می‌شود.
فرصتی برای تولید داخل یا تهدید
«سیدحسن موسوی»، رئیس انجمن همگن ریخته‌گری استان، بر این باور است که افزایش نرخ ارز فرصت مناسبی برای توانمند شدن واحدهای تولیدی فراهم کرده، چرا که به دلیل واقعی نبودن نرخ ارز بسیاری از واحدهای تولیدی به خاطر وارداتی که ارزان‌تر از تولید داخلی است، به تعطیلی کشیده شدند.
اما در برابر این نظریه که واقعی شدن نرخ ارز می‌تواند توان رقابتی و سهم فروش محصولات داخلی را در بازار افزایش دهد، کارشناسان اقتصادی توضیح می‌دهند: در شرایط کنونی بسیاری از کالاهای وارداتی همچون مواد اولیه، واسطه‌ای و سرمایه‌ای، در داخل تولید نمی‌شود چون توان فنی تولید آن‌ها در داخل وجود ندارد مثال آشکار آن صنعت نساجی اصفهان است که در سال‌های گذشته محصولات قابل رقابت به بازار عرضه می‌کرد، اما این روزها به‌صورت کامل از گردونه رقابت خارج شده و محصولاتی با کیفیت پایین تولید می‌کند که در بازار مشتری چندانی ندارد به همین دلیل است که تولید داخلی و کارگاه‌های تولیدی اکنون بیش از هر زمان دیگری به توجه دولت برای نوسازی، واردات تکنولوژی‌ها و ماشین‌آلات جدید و تغییر نوع نگاه به بازار هستند تا بتوانند از تهدید افزایش نرخ ارز به نفع خود استفاده کنند و به تعطیلی کشیده نشوند.