قفل مذاکرات در قطر باز می‌شود؟

مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران یک روز پس از تماس تلفنی رئیس‌جمهور با امیر قطر راهی این کشور همسایه شد. سفر علی باقری به قطر در روز موعود مسابقه فوتبال میان ایران و آمریکا انجام شد. گمانه مذاکرات احیای برجام در حاشیه این رویداد ورزشی و با استفاده از فرصت حضور هیأت‌های اروپایی و آمریکایی در دوحه تقویت شده است. سیدابراهیم رئیسی روز دوشنبه با شیخ تمیم بن‌حمد بن‌خلیفه آل‌ثانی امیر قطر به‌صورت تلفنی گفت‌وگو کرد. پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری در متن کوتاه منتشرشده از خبر این دیدار به پیگیری توافقات انجام‌شده میان ایران و قطر تا رسیدن به نتیجه مطلوب اشاره کرده بود.
احیای مذاکرات برجام یکی از مهم‌ترین دستورکارهای رفت‌وآمد مقامات 2کشور به میانجیگری قطر بوده است. علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و انریکه مورا، معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مسئول هماهنگ‌کننده مذاکرات احیای برجام تیرماه امسال یک دور گفت‌وگوهای احیای برجام را در دوحه قطر برگزار کرده بودند. قطر پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ و روی کار آمدن جو بایدن نقش پررنگی در حل‌وفصل مذاکرات احیای برجام میان ایران و آمریکا ایفا کرده است. این تلاش‌ها به موازات پیگیری‌های دولت عراق به‌عنوان میانجی دیگر این مذاکرات بوده‌اند.
نخستین‌بار اسفندماه سال گذشته روزنامه انگلیسی فایننشال‌تایمز در گزارشی نوشت که قطر در حال میانجیگری میان ایران و آمریکا در رابطه با مذاکرات وین است. در این گزارش گفته شد دوحه پیام‌هایی را میان بازیگران اصلی رد و بدل و برای رفع نگرانی‌های ایران تلاش کرده است، ازجمله موضوع مربوط به درخواست تهران درخصوص ارائه تضمین از سوی دولت بایدن مبنی بر اینکه هیچ دولت آینده‌ای در ایالات متحده نمی‌تواند به‌طور یکجانبه از توافق خارج شود.
مهرماه سال‌جاری نیز خبرگزاری‌های داخلی در گزارش‌هایی به این نکته اشاره داشتند که مذاکرات فشرده‌ای با وساطت یکی از کشورهای منطقه درباره آزادسازی همزمان زندانیان ایران و آمریکا انجام شده است و میلیاردها دلار از منابع ارزی مسدودشده کشورمان نیز در این چارچوب در شرف آزادسازی است. در این گزارش تأکید شده بود که آزادسازی همزمان زندانیان ایران و آمریکا و همچنین آزادسازی 7میلیارد دلار از منابع بلوکه‌شده ایران با میانجیگری قطر انجام شده است، ضمن اینکه سوئیس و سازمان ملل نیز به‌عنوان کانال ارتباطی در این امر درگیر هستند.
گفت‌وگوهای ایران و آمریکا بر سر احیای برجام به‌صورت غیرمستقیم و از طریق تبادل پیام میان نماینده اتحادیه اروپا با هر کدام از طرف‌ها به‌صورت مستقل برگزار شده‌اند. قطری‌ها هفتم و هشتم تیرماه سال‌جاری در دوحه پایتخت این کشور میزبانی مذاکرات احیای برجام را عهده‌دار شده بودند. علی باقری در این فرصت 2روزه با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها به گفت‌وگو نشست. پیش از او هم رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران وارد دوحه شده بود.