سیاره ذخیره زمین

هیچ جرم فرااتمسفری‌ در آسمان، ‌همچون مریخ با ما رابطه‌ای این چنین نزدیک اما در عین حال دور نداشته است. مریخ، همیشه هر وقت که بشر خواسته فراتر از زمین را نام ببرد و به‌دنبال حیاتی مشابه همین سیاره خودمان بگردد، نخستین گزینه بوده است. و در عین حال، وقتی که پای بیگانگی و دور بودن از بشر و زمین مطرح بوده است هم سریع برچسب مریخی بودن را برداشته‌ایم و روی هر پدیده غریبی زده‌ایم. بشر تلسکوپ‌هایی را به آسمان فرستاده که نه فقط وجود دورترین کهکشان‌ها را ثابت کرده‌، که از آنها عکس هم گرفته اما هیچ‌کدام از آنها نتوانسته جای مریخ را به‌عنوان نماد دور بودن و بیگانه بودن از زمین و انسان را بگیرد. شاید یک دلیل این پیوند عمیق این است که بشر هزاران سال، با چشم غیرمسلح آن نقطه درخشان سرخ را دیده و درباره آن خیال‌پردازی کرده. ما چنان رابطه‌ای با مریخ داریم که امروز، روز جهانی سیاره سرخ است. رابطه ما با مریخ اما از صرف دیدن آن، سال‌هاست عبور کرده و برخی مریخ‌نوردهای روباتیک، به‌عنوان نماینده ما بر سطح این سیاره فرود آمده‌اند. فرود آنها، این گمانه را که می‌توانیم از سیاره سرخ به‌عنوان جایگزین کره زمین برای سکونت استفاده کنیم، تقویت کرده و حالا نماد دوری و بیگانگی، به گزینه‌ای منطقی برای صدور بین کره‌ای حیات تبدیل شده است.  مریخ در مداری دور خورشید می‌گردد که نزدیک به مدار ماست. حتی دانشمندان به کشف حیات بومی این کره هم امیدوارند و گفته می‌شود با کمی جست‌و‌جو، در آن آب هم پیدا خواهد شد. همه اینها امیدواری به تبدیل مریخ به سکونتگاه دوم بشر را افزایش داده و حتی شرکت اسپیس ایکس متعلق به ایلان ماسک، برنامه‌ای برای اعزام انسان به مریخ دارد. اما کار اینقدر هم ساده نیست. مسئله اول این است که ما به فناوری‌هایی نیاز داریم که ما را به آنجا برساند؛ نزدیک‌ترین فاصله مریخ با زمین، 55میلیون کیلومتر است، آن هم وقتی که این دو در مدارگردی در کمترین فاصله از هم قرار دارند. با این فرض که فناوری‌های بسیار مدرن که نیازی به سوخت‌های معمول امروزی ندارند ما را به مریخ می‌رسانند، مسئله بدن انسان در این سیاره موضوعیت پیدا می‌کند. ما میلیون‌ها سال روی زمین زندگی کرده‌ایم و به جاذبه و محیط‌زیست آن خو گرفته‌ایم. انتقال به مریخ، ‌و ماه‌ها و احتمالا سال‌ها زندگی در محیط های بسته، می‌تواند اثراتی بر بدن انسان بگذارد که قبلا مشابهش را ندیده‌ایم. علاوه بر مسئله فرود در مریخ که از نظر فنی و پیچیدگی بی‌همتاست، محیط خشن سطح کره مریخ و به‌خصوص توفان‌های معروف آن تهدیدی برای حضور انسان‌ها در این کره است. این توفان‌ها نه‌تنها می‌تواند دید و ارتباطات رادیویی را مختل کند، که می‌تواند سایه‌ای بر کره زمین بیندازد و بهره از انرژی خورشیدی را به صفر برساند، که خود این هم یعنی فاجعه. با همه اینها، گفته می‌شود بشر در میانه دهه 30 به مریخ سفر خواهد کرد. این یعنی بعد از هزاران سال دیدن، بشر بالاخره می‌تواند به این جرم سرخ، دست هم بزند.