یادداشت
مروری بر کتاب «حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی» نوشته حمید پاشاپور یوالاری
مقاومت؛ رمز محبوبیت حزب‌الله لبنان
علی‌الله سلیمی _ روزنامه‌نگار
سلسله قیام‌هایی که از نیمه‌دوم سال۱۳۸۹ شمسی در کشورهای عربی رخ داد، باعث شکل‌گیری نهضت فراگیری با عنوان «بیداری اسلامی» در تعدادی از کشورهای عربی شد و تأثیر شگرف و انکارناپذیری بر روابط بین‌الملل در حوزه خاورمیانه گذاشت. در جریان این قیام‌ها، برخی گروه‌ها، جنبش‌ها و سازمان‌ها نقش به‌مراتب تأثیرگذاری بر حرکت‌های اسلامی در کشورهای خاورمیانه داشتند. از جمله، گروه حزب‌الله لبنان که کتاب «حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی» نوشته حمید پاشاپور یوالاری به ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازد.
جایگاه حزب‌الله در رویدادهای جهان اسلام
نویسنده در این کتاب به نقش و جایگاه حزب‌الله لبنان در ارتباط با رویدادهای جهان اسلام به‌ویژه بیداری اسلامی می‌پردازد و ابعاد گوناگون آن را تجزیه و تحلیل می‌کند. مولف اثر، در بخش اول کتاب مطالب خود را با توضیح درباره چارچوب تاریخی و نظری شروع کرده و تردیدی ندارد که چارچوب‌های نظری و مفهومی در تشریح و تبیین این نوع تحولات راهی است که علاوه بر جذب افکار، موجب راستی‌آزمایی ادعاها پیرامون موضوع مطالعه شده و راهی به سمت واقعیت‌ها می‌گشاید. فصل اول از بخش اول کتاب سابقه مطالعات جنبش‌های اسلامی را مورد بررسی قرار داده است. جریان تجدیدهویت دینی، اسلام‌خواهی و اسلام‌گرایی به‌عنوان یک فلسفه سیاسی و ایدئولوژی مبارزاتی که با انقلاب اسلامی ایران قوی‌ترین و نافذترین جهان‌بینی سیاسی از سوی اندیشمندان و سیاستمداران نام گرفت تا جایی که رئیس وقت انستیتوی خاورمیانه، از آن به‌عنوان تنها انقلاب قرن بیستم یاد کرد. در فصل دوم از بخش اول، الگوی نظری پژوهش مورد‌مطالعه و بررسی قرار گرفته است. اسلام‌گرایی، پدیده اساسی نوین جهان اسلام است که مراحل مختلفی را گذرانده و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به مکتب سیاسی و فلسفه اجتماعی قدرتمندی تبدیل شده و حزب‌الله لبنان پس از گذشت مدت کمی از پیروزی انقلاب اسلامی شکل گرفت و مسیری پیچیده و طولانی در ساختار، عملکرد و برنامه طی کرده. در گام‌های اول این پژوهش تعریف نظری مفاهیم «بیداری اسلامی»، «حزب‌الله لبنان» و «منطقه خاورمیانه» الگوی مطالعاتی قرار گرفته است.
بیداری اسلامی در خاورمیانه
بخش دوم کتاب طی 2فصل جداگانه به شناخت حزب‌الله لبنان و بیداری اسلامی در خاورمیانه پرداخته است. همچنین فصل دوم از بخش دوم کتاب بیشتر مطالب خود را پیرامون بیداری اسلامی در خاورمیانه ارائه کرده است.
بخش سوم یا پایانی کتاب طی 2فصل اثرگذاری حزب‌الله بر بیداری اسلامی را با عناوینی مثل بازتاب عملکرد آن در خاورمیانه و نقش حزب‌الله در برابر دشمنانی که بیداری اسلامی با آنها روبه‌رو است مورد کندوکاو قرار داده و طبیعی است که در زمانی که فناوری‌های نوین از طریق داده‌ها و ماهواره‌ها و اینترنت که به دور از کنترل و سانسور دولت‌ها در اختیار همگان قرار می‌گیرد، دیگر فرصت‌ها تنها در اختیار قدرت‌های مستکبر مداخله‌گر یا تحت‌الحمایه نخواهد بود.
تولد انقلابی جدید در میان اعراب خاورمیانه نمایانگر وضع جدیدی بود که با خودسوزی جوانی به نام محمد بوعزیزی در دسامبر2010و پس از آن اعتراض همگانی 28روزه موجب سقوط دیکتاتوری عرب تحت حمایت غرب و آمریکا در تونس شد. با اعلام نتایج و دلایل جنگ 33روزه به‌ویژه «کمیته اسرائیلی وینوگراد» در سرزمین‌های اشغالی و در دست‌داشتن ابتکار میدان نبرد از طرف حزب‌الله و غلط‌بودن محاسبات سیاسی و نظامی رژیم صهیونیستی، قدرت مقاومت و حزب‌الله در جامعه لبنان با اقرار دشمنان حزب‌الله و اعتراف رسمی آنها اثبات شد. لبنانی‌ها اعم از جامعه عربی یا جامعه اسلامی به راهبرد حزب‌الله اعتماد کامل دارند. پس از جنگ، «هاآرتص» به صراحت از شکست و سیلی‌خوردن تل‌آویو از حزب‌الله سخن راند و روزنامه‌های مختلف از سیدحسن نصرالله با عباراتی مثل «سمبل عربی و اسلامی» و «مردی تازه برای خاورمیانه» در مورد محبوبیت حزب‌الله و پیروزی سیدحسن نصرالله مطالبی نوشته‌اند. با نگاهی به تلفاتی که حزب‌الله در طول 3دهه بر رژیم صهیونیستی وارد کرده می‌توان به توان مقابله و بازدارندگی این جنبش در برابر رژیم صهیونیستی پی برد. سوریه تنها کشور عربی است که ملت و دولت آن همراه حزب‌الله و بیداری اسلامی در برابر اسرائیل ایستاده و فراتر از مسائل قومی در مبارزه با آن رژیم همچنان پایداری و مقاومت خود را استمرار بخشیده است. در بخشی از کتاب اشاره می‌شود که شهید فتحی شقاقی هنگامی که در مصر تحصیل می‌کرد، صدای انقلاب اسلامی ایران را شنید و در سال1979میلادی این مبارز رفحی از منطقه غزه کتاب «راه‌حل امام‌خمینی(ره)» را به رشته تحریر درآورد و آن را به امام‌خمینی(ره) و استاد حسن البنا به‌عنوان رهبران بیداری اسلامی هدیه کرد و در آثار دیگرش به تبیین محوریت فلسطین و وحدت اسلامی پرداخت. حسین سلامه در کتاب خود قدس را کلمه رمز حزب‌الله و فلسطین معرفی کرده است. نویسنده تأکید دارد که روابط معنوی و سیاسی انقلاب اسلامی ایران و حزب‌الله لبنان بر کسی پوشیده نیست و رهبران حزب‌الله سازمان خود را مولود اندیشه‌ها و تجربه انقلاب اسلامی ایران می‌دانند. آخرین فصل از بخش سوم مجموعه به معرفی دشمنان بیداری اسلامی و حزب‌الله پرداخته و بازتاب بیداری و مقاومت را در اردوگاه آنان مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. بعضی از روزنامه‌های غربی از پایداری و مقاومت به‌عنوان توفانی یاد کرده‌اند که روزبه‌روز شدت بیشتری می‌گیرد و مردم خاورمیانه را علیه غرب و حکام متحد آنها می‌شوراند و تردیدی از هویت اسلامی و ضد‌غربی آن به‌خود راه نمی‌دهد.