علیه مونوکسید

درست است که حالا خیلی از خانه‌ها و مکان‌های عمومی در فصل سرما از وسایل گرمایشی ایمن استفاده می‌کنند و افرادی که در این خانه‌ها ساکن‌اند معمولا در معرض گاز مونوکسید کربن یا همان قاتل خاموش قرار نمی‌گیرند. اما هستند خانه‌هایی که در مناطق آسیب‌پذیر و پرخطر هستند و ساکنان این خانه‌ها هنوز هم برای گرم شدن از بخاری یا وسایل غیراستاندارد استفاده می‌کنند و در نتیجه در این فصل آمار مرگ‌ومیرها بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در این مناطق، بالاتر است.
گاز طبیعی در وسایل گاز سوز با اکسیژن موجود در هوا ترکیب شده وگاز دی اکسید کربن تولید می‌کند که باید ازطریق دودکش به خارج ساختمان منتقل شود، اما اگر شرایط سوخت، کامل نباشد یا اشکالاتی در ساختمان یا وسایل گازسوز و متعلقات آن وجود داشته باشد، سوخت، ناقص می‌سوزد و در این حالت علاوه برآنکه بازده حرارتی پایین خواهد بود، گازهای حاصل از این احتراق تبدیل به مونوکسیدکربن یا co می‌شود که گازی بسیار سمی وخطرناک است. با این حال برخی از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که این دود مضر نیست و می‌توانند از حرارت وگرمی آن در فضای مسکونی استفاده کنند، در نتیجه به نصب دودکش و باز بودن مکش آن برای خارج کردن این گاز سمی بی‌توجهی می‌کنند و جان خود و عزیزانشان را به خطر می‌اندازند. گاز سمی مونوکسیدکربن گازی بدون بو، رنگ و بدون آثار سوزش درچشم وحلق است و وجود آن در فضای تنفسی زمانی احساس می‌شود که وارد بدن شده و علائم آن شبیه سرماخوردگی وآنفلوآنزاست. احساس سردرد، خستگی، تنگی نفس، سرگیجه، علایم مسمومیت خفیف گاز مونوکسید کربن در بدن است. اغلب آنهایی که دچار گازگرفتگی می‌شوند هم اغلب در هنگام خواب این اتفاق را تجربه کرده‌اند یا اگر در بیداری بوده با علائم اولیه آشنا نبوده‌اند. با ادامه استنشاق گاز مونوکسید کربن، مسمومیت، شدید شده با استفراغ، بی‌حسی وناتوانی در حرکات عضلانی همراه می‌شود و فرد زمانی متوجه می‌شود که امکان حرکت یا فریادرسی را ندارد. فرقی هم نمی‌کند بخاری‌های مستعمل و فرسوده باشد یا آبگرمکنی که به درستی کار نمی‌کند. وسایل بدون دودکش یا با دودکش نامناسب و غیراستاندارد می‌توانند خطرآفرین باشند و گاز سمی را به داخل خانه بیاورند.
این هفته با عنوان هفته «مقابله با مخاطرات گاز مونوکسید کربن» نامگذاری شده و به همین دلیل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران، طرحی با همین نام را در محلات پر خطر تهران آغاز کرده‌اند. در این طرح ۱۱۰ تیم کارشناسی فعالیت کردند که هر تیم همراه با چند مربی داوطلب آتش‌نشان از برخی خانه‌های قرار گرفته در محلات فرسوده و آسیب‌پذیر بازدید کردند و به برخی از خانه‌های در معرض خطر بیشتر، «سنسور اعلامِ نشت گاز مونوکسید کربن» اهدا و آموزش‌های لازم برای کنترل شرایط در مواقع بحران به این ساکنان داده شده است. این آموزش‌ها می‌تواند به آگاهی بیشتر افراد کمک کرده و آمار فوتی‌های ناشی از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را کاهش دهد.