دسته گیم مایکروسافت فارغ از نگاه ترحم‌آمیز به معلولان

حامد فوقانی/ خبرنگار
 یک‌متن درخواستی را برایم فرستاده بود؛ بهروز مروتی را می‌گویم که مدت‌هاست پیگیر حقوق از دست رفته و نادیده‌گرفته‌شده افراد دارای معلولیت است. او در یکی از انجمن‌های معلولان و کم‌توانان عضویت دارد و کمپینی برای حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت نیز تشکیل داده است. در متن ارسالی او که به امضای زیادی از اعضای کمپین نیز رسیده، آنها درخواست کرده‌اند در برنامه‌های تلویزیونی به‌جای قهرمان‌سازی از افراد دارای معلولیت و نمایش چهره‌ای شگفت‌انگیز، به توانمندی‌های خاص و استعداد‌های‌شان پرداخته شود؛ خیلی روشن می‌گویند: «ما، پیوند دادن معلولیت با معنویت یا نگاه ترحم‌آمیز و خیرمآبانه به فرد دارای معلولیت را لازم نداریم؛ مسئله‌ای که به‌نوعی استفاده ابزاری از معلولیت برای تهییج احساسات بیننده است. به‌جای چنین رویکردی، بهتر است مطالبه معلولان و حقوق شهروندی آنها مورد توجه قرار گیرد؛ موردی که با حضور کارشناسان می‌تواند به بحث و بررسی گذاشته شود».

مروتی و دیگر اعضای کمپین مشخصا مخاطب‌شان برنامه ‌ماه عسل است. آنها می‌خواهند همگان ببینند که یک‌فرد کم‌توان و معلول هنگام تردد در شهر چقدر با مشکلات روبه‌رو می‌شود؛ مشکلاتی که البته به‌طور صرف متوجه شهرداری‌ها نیست و بسیاری از شهرسازان، ارگان‌ها و سازمان‌ها هم از اهمیتش غافل نشوند.

اندکی از ارسال نامه این فعال حوزه معلولان و کم‌توانان نگذشته بود که خبری از جهان مدرن امروز در یکی از سایت‌ها، حسابی من نگارنده را غافلگیر کرد؛ از آن دست خبرهایی که برخی‌مان می‌گوییم: «ما کجا و آنها کجا؟» محتوای خبر این بود: «شایعه‌ چند روز پیش دسته عجیب ایکس‌باکس، به واقعیت پیوسته است. مایکروسافت رسما از دسته‌ Xbox Adaptive Controller رونمایی کرد؛ دسته‌ای که مشخصا برای کمک به بازی کردن افراد معلول و ناتوان طراحی شده است». خبر شاهکارش تنها به اینجا ختم نمی‌شد؛ آنطور که در خبر آمده بود؛ «مایکروسافت در ساخت این دسته، نه‌تنها از افراد معلول بلکه از سازمان خیریه‌ AbleGamers (ترجمه تحت‌اللفظی: بازیگران با استعداد) هم کمک گرفته است».



این خبر چند نکته درونش دارد:

1- در کشورهای توسعه‌یافته سطح نیازهای معلولان از تردد در شهر و انجام کارهای شخصی فراتر رفته است. در واقع مسئولان به‌دنبال رفع نیازهای روحی، تفریحی و گردشگری هستند که بخشی از آنها با کمک تجهیزات توانبخشی جدید رفع می‌شود. این خط‌مشی باعث شده تا هتل‌هایی فراهم شود که در آنها افراد دارای معلولیت، سالمندان و کم‌توانان قادر خواهند بود بدون کمک، به استراحت و تفریح بپردازند.

2- شرکت‌های تولیدکننده کالا باید خود را ملزم کنند تا نیازهای معلولان را نیز فراهم کنند؛ همانند مایکروسافت. البته در ایران هم‌چنین شرکت‌هایی هستند اما هنوز با آنچه در کشورهای توسعه‌یافته انجام می‌شود فاصله بسیار دارد. مثل برخی از فست‌فودی‌ها و رستوران‌ها که دارای منوی غذا به خط بریل هستند.

3- در راه ساخت تجهیزات مورد نیاز معلولان و مناسب‌سازی معابر، خود افراد دارای معلولیت بهترین مشاوران هستند. در بین آنها ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایی وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود. بهروز مروتی نمونه‌ای از هزاران نفری است که حتی توانسته طرحی جالب را در خانه برای جابه‌جا شدن به اجرا درآورد.