تاریخ را دوباره بخوانند

لفـاظی‌هـای ضـدایرانی رئیس‌جمهور آذربایجان و برخی رسانه‌های رسمی این کشور در شرایطی طی چند روز اخیر ادامه یافته که وی در طول یکی، 2 هفته اخیر 2بار به‌شکل کم‌سابقه‌ای به اظهارنظر ضدایرانی و مداخله‌جویانه‌ در امور داخلی ایران پرداخته؛ موضوعی که واکنش‌های بسیاری را در ایران به‌همراه داشت؛ تا جایی که نمایندگان مجلس نیز در روزهای اخیر طی نطق‌هایی به الهام علی‌اف درباره ادامه چنین اظهارات گستاخانه‌ای هشدار دادند. به‌گزارش همشهری، در شرایطی که با آغاز به‌کار دولت سیزدهم، جمهوری‌اسلامی درحال شکل‌دهی به روابط متوازنی با همسایگان خویش است و می‌کوشد «دیپلماسی منطقه‌ای» به مبانی‌ای برای توسعه مناسبات در این حوزه تبدیل شود، اما اقدام‌های تحریک‌آمیز جمهوری‌آذربایجان در حوزه قفقازجنوبی و تلاش برای تغییر ژئوپلیتیک منطقه، زمینه‌ساز دور تازه‌ای از تنش‌‌ها میان تهران و باکو شده‌‌ است. علی‌اف در چند روزگذشته و درجریان نشست سازمان «کشورهای ترک» اظهارات جدیدی علیه کشورمان مطرح کرد و گفت: «معتقدم زمان آن فرارسیده در چارچوب سازمان، مسائلی مانند جلوگیری از همسان‌سازی و حفظ حقوق، امنیت و هویت ملی هم‌تباران خود را که در خارج از کشورهای عضو سازمان ترک‌ها زندگی می‌کنند، همیشه در نظر داشته باشیم»؛ سخنان تحریک‌آمیزی که به‌وضوح دخالت در امور داخلی ایران به‌حساب می‌آید. ازسوی دیگر سرویس امنیت دولتی جمهوری‌آذربایجان در روزهای اخیر و در ادامه رویکرد خصمانه باکو در قبال تهران، مدعی شد یک شبکه جاسوسی متعلق به ایران را در این کشور دستگیر کرده‌است. این سازمان ادعا کرده‌است این افراد وظیفه داشته‌اند از نیروی دریایی و کشتی‌های جمهوری‌آذربایجان در دریای خزر، خطوط لوله و تاسیسات نفتی در این منطقه، مناطق نظامی در شهرهای مختلف این کشور، به‌ویژه شهرهایی که به‌تازگی آزاد شده، مکان‌ها، تجهیزات و توانمندی‌های نظامی و نیز تسلیحات سنگین و پدافندی جمهوری‌آذربایجان اطلاعات کسب و تصاویر آنها را ارسال کنند. چندی پیش نیز جمهوری‌آذربایجان مدعی شده بود که گروهی 19نفره از شهروندان مسلح آذربایجانی را که در قالب نیروهای «حسینیون» مشغول جنگ در سوریه بوده و به آذربایجان آمده بودند تا ایجاد ناامنی کنند را دستگیر کرده‌است.

گفت‌وگوی وزرای امورخارجه 2کشور
در چنین شرایطی وزیر امورخارجه در گفت‌وگوی تلفنی با همتای آذربایجانی خود، ضمن ابراز نارضایتی از برخی اظهارات غیرواقع‌بینانه مطرح شده در روزهای اخیر، رعایت احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و عدم‌دخالت در امور داخلی آنها را یک اصل مهم و اساسی برشمرد.
حسین امیرعبداللهیان مجاری رسمی و دیپلماتیک را بهترین مسیر برای رفع سوءتفاهم‌ها و اختلاف‌نظرها دانست و تأکید کرد که مطرح کردن اینگونه موضوع‌ها در رسانه‌ها، نه‌تنها کمکی به حل مسئله نمی‌کند، بلکه زمینه را برای سوءاستفاده دشمنان فراهم می‌کند.
وی  از همتای آذری خود برای مشارکت در نشست ابتکاری جمهوری اسلامی موسوم به «۳+۳» در تهران، به‌عنوان چاره جوبی برای حل‌وفصل مسائل منطقه از طریق راهکار دیپلماسی دعوت کرد.

علی‌اف کمی تاریخ بخواند
نمـــــایـنـــده استان آذربایجان‌شرقی در مجلس با اشاره به رجزخوانی‌های اخیر رئیس‌جمهور آذربایجان، به همشهری گفت: شرایط موجود سیاسی در کشور و برخی مشکلاتی که در حوزه سیاست‌داخلی با آنها مواجه هستیم، سبب شده برخی به‌خود اجازه دهند با سوءاستفاده از بعضی مشکلات، به لفاظی علیه ملت بزرگ ایران بپردازند، اما راه به جایی نخواهند برد. احمد علیرضابیگی با بیان اینکه این‌ روزها از مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه گرفته تا اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، موقعیت را برای تحرکات و سخنان ضدایرانی مهیا دیده‌اند، افزود: در این میان الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان نیز نمی‌خواهد از قافله عقب بماند و به لفاظی علیه ایران پرداخته، اما او باید کمی هم تاریخ بخواند. وی با بیان اینکه او باید بداند جمهوری‌آذربایجان در گذشته جزئی از امپراتوری بزرگ ایران بوده و براساس برخی عهدنامه‌های ننگین از مام میهن جدا شده‌است، ادامه ‌داد: علی‌اف باید بداند این عهدنامه ننگین گلستان در عصر قاجار بود که سبب جدایی مناطقی مانند «قره‌باغ»، «گنجه»، «شکی»، «شروان»، «دربند»، «باکو» و... از ایران شد. علیرضابیگی با اشاره به انعکاس حسرت جدایی بخش‌هایی از ایران در ادبیات فولکلور مردم آذربایجان عنوان ‌کرد: شعر «آیریلیق» در فراق و حسرت جدایی قفقاز از مام میهن سروده‌ شده‌است.

در فراق شهرهای از دست رفته ایران
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس با اشاره به شعرخوانی جنجالی رئیس‌جمهور ترکیه، درباره «رود ارس» در جریان جشن پیروزی جمهوری‌آذربایجان بر ارمنستان در بازپس‌گیری منطقه قره‌باغ در آذرماه1399، گفت: شعری که آن روز اردوغان درباره ارس خواند (ارس را جدا کردند و آن را با میله و سنگ پر کردند / من از تو جدا نمی‌شدم به زور جدایمان کردند)، شعر حسرت ماست.
علیرضابیگی افزود: این اشعار در فراق شهرهای از‌دست‌رفته ایران سروده شده‌است. اکنون نیز ما در تبریز شعر ارس را در مرثیه‌هایمان در فراق عزیزان از‌دست‌رفته‌مان می‌خوانیم که گواهی است بر حسرت مردم ایران برای جدایی شهرهایی از مام میهن.
وی با بیان اینکه برای حسرت این جدایی به شواهد نزدیک‌تری نیز می‌توان اشاره کرد، ادامه ‌داد: با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، زمانی که سیم‌های خاردار از مرزهای این ابرقدرت برداشته شد، ما ساحل‌نشینان ارس شاهد به‌آب‌زدن افرادی بودیم که به‌سوی مام‌میهن می‌آمدند. نکته اینجاست که کسی از این‌سوی ارس به آب نزد که به آن‌سو برود. علیرضابیگی ادامه داد: اصل پذیرفته‌شده این است که دست را به بدن پیوند می‌زنند و عجیب است کسی ادعا کند باید بدن را به‌دست پیوند زد.

هشداری به مسئولان
این نماینده مجلس همچنین گفت: ازسوی دیگر اظهارات ضدایرانی اخیر رئیس‌جمهور آذربایجان نشانه‌ای به‌حساب می‌آید بر اینکه در شرایط وجود مشکلات در حوزه سیاست داخلی، فردی مانند علی‌اف نیز به‌خود اجازه می‌دهد اظهارفضل کند و به رجزخوانی علیه ما بپردازد.
علیرضابیگی افزود: این موضوع باید به‌عنوان یک هشدار مدنظر سیاستگذاران کشور قرار گیرد که قدرت و قوت ما به مردم است و به پشتوانه آنهاست که می‌توانیم پاسخ دندان‌شکنی به رجزخوانی‌های دشمنان کمین‌کرده بدهیم.
وی اضافه‌کرد: راه پاسخ‌دادن به چنین اراجیفی، از رهگذر اعتنای ویژه به مردم و رأی و نظر آنها می‌‌گذرد. هرقدر از این منبع قدرت فاصله بگیریم، با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد. به پشتوانه قدرت مردم است که می‌توانیم به دهان یاوه‌گویان بزنیم.

مکث
«صبر» ایران نباید به «ضعف» تعبیر شود
فضاسازی‌های اخیر رئیس‌جمهور آذربایجان با واکنش دوباره وزارت امورخارجه کشورمان مواجه شد و سخنگوی دستگاه دیپلماسی در آخرین نشست‌خبری خود با تأکید بر اینکه سیاست ایران بر گسترش روابط با همسایگان مبتنی است و جمهوری‌آذربایجان هم مستثنا نیست، عنوان کرد که با وجود این «کسی حق ندارد از این سیاست ایران سوء‌برداشت کند. ایران با بادها و نسیم‌ها دچار رفتارهای هیجانی و احساسی نمی‌شود. بر این اساس کسی «سکوت» و «صبر» ایران را به ضعف ایران تعبیر نکند؛ اعلام مواضع و گلایه‌ها در پشت رسانه کمک‌‌کننده نیست.» ناصر کنعانی پیش‌از این نیز در واکنش به اظهارات ضدایرانی علی‌اف عنوان کرده بود که ایران همواره بر حفظ تمامیت ارضی و حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلاف‌ها میان جمهوری‌های ارمنستان و آذربایجان، با رعایت حق و در چارچوب حقوق بین‌الملل تأکید کرده و از این رو، اشغال سرزمین‌های جمهوری‌آذربایجان را محکوم و از آزادسازی آن در بالاترین سطوح حمایت کرده‌است. درچنین شرایطی جمهوری‌اسلامی بارها تصریح کرده‌ که مسیر حل مشکلات منطقه قفقاز نه مراجعه به نیروهای فرامنطقه‌ای، بلکه از پایتخت کشورهای منطقه می‌گذرد و ایران همواره آمادگی خود را برای کمک به حل‌و‌فصل مسائل باقیمانده بین 2همسایه شمالی، در قالب‌های دوجانبه، سه‌جانبه و «ابتکار منطقه‌ای شش‌جانبه» در تهران اعلام کرده‌ است.