اتوبوسرانی با توان 3هزاردستگاه

بهرام نکاحی*

درباره تعداد اتوبوس‌های موجود در ناوگان اتوبوسرانی تهران بعضا شاهد ارائه آمار‌های ضد‌و نقیض هستیم. برای اینکه بدانیم تهران چند دستگاه اتوبوس دارد ابتدا باید دید تعریف ما از اتوبوس فعال چیست؟ در تعاریف حمل‌ونقلی، اتوبوس فعال، اتوبوس اصطلاحا روی باند و همچنین فعال مؤثر داریم. حال فرض کنیم برای یک خط 30دستگاه اتوبوس سازمانی تعریف شده است. اگر از این 30دستگاه 5دستگاه برای تعمیرات اساسی موتور به تعمیرگاه اعزام و در آنجا متوقف شود، آمار اتوبوس فعال آن خط 25دستگاه اتوبوس خواهد بود. در ادامه چنانچه روزی از این 25اتوبوس فعال، 2دستگاه برای تعمیرات برف‌پاکن و چراغ و ترمز به تعمیرگاه اعزام شود که اصطلاحا به آن تعمیرات روزانه گفته می‌شود. در این شرایط آمار اتوبوس‌های فعال مؤثر این خط 23دستگاه است. پس این آمارها هیچ وقت ثابت و مطلق نیست.
در این میان، هنر و وظیفه اتوبوسرانی به‌عنوان مجری کار برنامه‌ریزی برای جابه‌جایی مسافران در خطوط و مسیر‌های مختلف به بهترین شکل و سریع‌ترین زمان ممکن با همان تعداد اتوبوس فعال انجام می‌شود.آماری که امروز در حوزه اتوبوسرانی می‌توانیم ارائه کنیم این است که با توجه به 550دستگاه اتوبوس که اخیرا بازسازی شده و همچنین 200دستگاه اتوبوس نو که تحویل گرفته‌ایم، اکنون بالغ بر 3هزار دستگاه ناوگان فعال در شهر تهران موجود است. در مجموع ناوگان فعال موجود تعاریف مختلفی دارد که اگر عزیزا‌نمان در حوزه‌های مختلف آماری در این زمینه ارائه می‌دهند، لازم است تا پیوست تکمیلی آن را هم تقدیم مخاطبان کنند. نکته مهم اما اینکه براساس قانون، اتوبوس با عمر بالای 10سال فرسوده محسوب شده و باید از رده خارج شود. این در شرایطی است که بالغ بر 90درصد ناوگان اتوبوسرانی عمر بیش از 10سال دارد و تمام اینها را باید از رده خارج کنیم اما جایگزینی برای آنها نداریم.
حالا در جاهایی از آیین‌نامه این موضوع دیده شده است که اگر این ناوگان فرسوده به لحاظ فنی بازسازی شود قابل بهره‌برداری خواهد بود، اما بازسازی باعث ارتقای فنی اتوبوس نمی‌شود و در نهایت یک اتوبوس با استاندارد‌ها و تکنولوژی 10سال قبل بازسازی شده است که قابل ارتقا نیست. در نتیجه باتوجه به شرایط موجود، حفظ همین ناوگان فعال در اولویت قرار دارد. البته همزمان نوسازی ناوگان درجهت بهبود و افزایش کیفیت و ارتقای کمی خدمات ارائه شده به شهروندان عزیز را هم دنبال و پیگیری می‌کنیم که در این زمینه هم با چالش‌های متعددی مواجه هستیم.
 محدودیت‌های موجود بر سر راه واردات، محدودیت‌ها و کمبود‌های شدید در حوزه تولید داخلی ازجمله مهم‌ترین این موانع است. حمل‌ونقل عمومی اولویت اصلی شهرداری و شورای شهر تهران است و در این زمینه یقین دارم تا پایان سال اتفاقات خوبی را در شهر تهران شاهد خواهیم بود.
*مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران