یادداشت
زمینت را پس بگیر
حامد فوقانی؛ دبیر گروه شهر
حریم شهر تهران؛ جایی مناسب برای آنها که شبانه از خاموشی نظارت، استفاده کرده‌اند و غیرقانونی آجر روی آجر گذاشته‌اند. در حوالی جنوب غرب شهر تهران که باب میل عده‌ای سودجو بوده تا هر فرصتی را غنمیت بشمارند و اقدام به دیوارکشی زمین‌هایی بکنند که مالک آنها همه مردم بوده‌اند؛ فرصتی که از مشخص نبودن وظایف دستگاه‌های مختلف در اختیار آنها قرار گرفته است. آنگونه که یکی مثل شهرداری تهران باید جور نگهداشت و جمع‌آوری پسماندهای چنین محدوده‌هایی را در حریم شهر بکشد، اما برخی دیگر مانند بعضی دهیاری‌ها و شوراهای شهرستان، گاهی بدون ملاحظه و ارجح دانستن منفعت شخصی بر منافع عمومی، با یک‌تکه کاغذ، مجوزهایی را صادر کرده‌اند تا افرادی بتوانند دورتادور زمینی را دیوار کشیده یا ویلا، مغازه، سوله و خانه غیرمجاز احداث کنند. هرگاه هم که شهرداری تهران در همکاری با مراجع قضایی و انتظامی قصد تخریب و بازپس‌گیری املاک و زمین‌های تصرف‌شده را داشته، چنان نمایشنامه‌ای را اجرا کرده‌اند تا خیلی‌ها باور کنند واقعا در چنین خانه‌ها و املاکی، خانواده‌های بی‌سرپرست و فقیر سکنا داشته‌اند. همین کافی است تا خوراک رسانه‌های آن‌ور تامین شود و بر شهرداری بتازند که ببینید چطور در جمهوری اسلامی، سقف را بر سر تنگدست‌ها خراب می‌کنند.
واقعیت چیست؟ سودجویان با حربه به‌کارگیری عده‌ای ناشناس و محتاج یا افراد خودی، عملیات فریب را به‌خوبی به نمایش می‌گذارند. کافی است تا یک‌هشتگ و پیشوند خانواده شهید را هم به ماجرا الصاق کنند تا دل هر بیننده‌ای هنگام بازپس‌گیری زمین‌های بیت‌المال یا بناهای غیرمجاز به درد آید.
چرا رفع تصرف؟ زمین‌ها و بناهایی که در محدوده‌هایی مثل شهرک‌های محله شهیدکاظمی، تقی‌آباد و مرتضی‌گرد غیرقانونی به تصرف برخی درآمده‌اند یا ساخته شده‌اند، درواقع خوردن حق تمامی شهروندان تهرانی است؛ یعنی محروم کردن بخشی از حریم شهر برای انجام کارهای کشاورزی و اشتغال افرادی از جامعه. سودجویان بدون پرداخت عوارض و هزینه انشعابات، با جوش دادن یک‌لوله به کانال آب اصلی و اتصال کابل به سیم هدایت برق محل، خدمات آب و برق را هم برای خود تامین می‌کنند. شاید جالب باشد بدانید که اغتشاشات اخیر، فرصت را مهیا کرد تا بخش وسیعی از اراضی کشاورزی در جنوب غرب تهران تبدیل به فضای کارگاهی و حتی ویلاهایی برای خوشگذرانی شود. به قول شهردار منطقه 18 «تنها در یک‌مورد، شخصی در حریم تهران جکوزی‌ای ساخته که شاید در فیلم‌های هالیوودی نیز نمونه آن دیده نشود!» این تازه یک‌سوی ماجراست. در سوی دیگر، کسانی که اینچنین بناهایی را ایجاد می‌کنند، به توسعه سکونتگاه‌های غیرمجاز دامن می‌زنند. این موضوع بی‌تردید در آینده افزایش جمعیت شناور تهران را به‌دنبال دارد که ماحصلش فشار مضاعف بر شهر از نظر نگهداشت، آلودگی هوا، ترافیک و... خواهد بود.
از طرف دیگر نباید فراموش کرد که بناهای غیرمجاز که یک‌شبه قد می‌کشند و بدون رعایت اصول شهرسازی و مباحث ایمنی ساخته می‌شوند، به‌دلیل عدم‌استحکام و ناایمن بودن خطرات جدی برای شهروندان به همراه خواهند داشت.
خانه‌سازی قانونی: همین حالا روزانه عده‌ای از ساکنان شهرهای حومه‌ای تهران، مسافت طولانی‌ای را طی می‌کنند تا به اداره و محل کار برسند؛ همان‌هایی که توانایی مالی اجاره مسکن در شهر را ندارند؛ چه رسد به خرید خانه. صبح‌ها آفتاب نزده، خانه را ترک می‌کنند و شب‌ها زمانی که فرزندان‌شان خواب هستند، به خانه برمی‌گردند. تحقیقات نشان می‌دهد که چنین رفت‌وآمدهای طولانی و مشقت‌باری سلامت روح و جسم چنین کسانی را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین سؤال اینجاست که آیا این زمین‌های چسبیده به شهر تهران، ظرفیتی نیستند تا خیلی‌ها ازجمله قشر زحمتکش جامعه بتوانند از طریق قانونی صاحب مسکن شوند؟ نکته آخر؛ برای اینکه زمین‌های تصرف شده شهر، به شهر بازگردند به همراهی همه دستگاه‌ها و شهروندان نیاز است.
