ایران و «آیورا» در مسیر توسعه مناسبات

معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امورخارجه دیروز میزبان نشست «ایران و آیورا» بود؛ نشستی که با محوریت بررسی چشم‌اندازها و فرصت‌های پیش‌روی گسترش همکاری‌ها میان تهران و کمیته ملی اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند (آیورا) برگزار شد.
به‌گزارش همشهری، این نشست درحالی در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امورخارجه برگزار شد که توسعه مناسبات با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از زمان آغاز به‌کار دولت سیزدهم در دستور کار سیاست‌خارجی کشور قرار گرفته و در این مدت رایزنی‌های گسترده‌ای برای مشارکت فعال‌تر ایران در چنین سازمان‌هایی انجام شده که با موفقیت‌های قابل‌توجهی، ازجمله تکمیل روند عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای نیز همراه بوده‌است.
آیورا، به‌عنوان یک سازمان بین‌المللی، از سال۱۹۹۷ و با ابتکار هند و موریس فعالیت خود را آغاز کرد و جمهوری‌اسلامی نیز از فروردین1378 (1999) و با تصویب مجلس، به عضویت این سازمان درآمد و از سال۲۰۰۵ به‌مدت ۲سال، ریاست دوره‌ای‌ آن را برعهده داشت که با توجه به ریاست موفق ایران بر اتحادیه و همچنین مشکلات یمن برای میزبانی، ریاست دوره‌ای جمهوری‌اسلامی برای یک سال دیگر تمدید و هشتمین نشست اتحادیه در آوریل۲۰۰۸ (فروردین1387) در تهران برگزار شد.

چرا «آیورا» مهم است؟
آفریقای‌جنوبی، هند، ایران، سنگاپور، مالزی، اندونزی، تایلند، سریلانکا، استرالیا، امارات، عمان، یمن، بنگلادش، کنیا، موریس، تانزانیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سیشیل و فرانسه ازجمله اعضای اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند هستند و چین، ژاپن، مصر، انگلیس و آمریکا نیز کشورهای ناظر در این سازمان بین‌المللی به‌شمار می‌روند. «تقویت رشد پایدار و توسعه متوازن منطقه‌ای و میان اعضا»، «گسترش همکاری‌ها بر پایه توسعه مناسبات اقتصادی» و «گسترش آزادسازی تجاری و حذف موانع موجود بر سر راه جریان‌های تجارت» ازجمله اهداف آیورا محسوب می‌شود؛ سازمانی که با توجه ویژه به اصل «چندجانبه‌گرایی» در مسیر توسعه روزافزون همکاری‌های سودمند میان اعضا گام برمی‌دارد. پیش‌از این، وزیر امورخارجه طی سخنرانی مجازی خود در بیست‌ودومین نشست شورای وزیران اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند در 26آبان‌ماه سال‌گذشته تأکید کرده بود که جمهوری‌اسلامی با توجه به ظرفیت عظیم افزایش همکاری‌های منطقه‌ای در قالب «آیورا»، برای گسترش روابط خود با این اتحادیه مصمم است. حسین امیرعبداللهیان در آن سخنرانی همچنین عنوان کرد که ایران سازوکار هماهنگی ملی «آیورا» را فعال‌تر کرده و دستگاه‌های مختلف ایرانی، مرحله جدیدی از مشارکت مؤثر در ترتیبات همکاری 8گانه این اتحادیه را در دستورکار دارند. در این میان یکی از جنبه‌های اهمیت «آیورا» این است که این اتحادیه از نظر جغرافیایی از وسعتی بیش ‌از 20.5میلیون کیلومتر مربع از 3قاره آسیا، آفریقا و اقیانوسیه برخوردار است و برخی آمارها حکایت از آن دارد که جمعیتی حدود ۲میلیارد نفر را در خود جا داده‌است. استرالیا، هند، ایران و آفریقای جنوبی از وسیع‌ترین کشورهای اتحادیه و هند، اندونزی، بنگلادش و ایران نیز از پرجمعیت‌ترین کشورهای اتحادیه مذکور به‌شمار می‌آیند.

آمادگی ایران برای گسترش همکاری‌ها در قالب «آیورا»
معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امورخارجه کشورمان در نشست دیروز که با حضور دبیر اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند برگزار شد، تأکید کرد که جمهوری‌اسلامی نسبت به افزایش فعالیت در چارچوب «آیورا»، به‌ویژه در کریدورها و ترانزیت‌های بین‌المللی، علاقه‌مند است و برای گسترش مشارکت‌ها در این حوزه، تمایل دارد. مهدی صفری با بیان اینکه اقیانوس هند، به‌عنوان سومین اقیانوس بزرگ جهان که میان کشورها و بنادر ارتباط برقرار می‌کند، ۵۰درصد ترافیک بین‌المللی و دوسوم کشتی‌های نفتی را از خود عبور می‌دهد، گفت که «آیورا» سازمانی درحال گسترش است و می‌تواند به‌عنوان پلتفرم بین‌المللی و منطقه‌ای نقش پررنگ‌تری ایفا کند. وی همچنین با اشاره به اینکه کشورهای حاشیه اقیانوس هند در قرن جدید نقش بسیارمهمی در جهان ایفا می‌کنند، افزود که همکاری‌های منطقه‌ای زمینه‌ساز گسترش و رشد پایدار خواهد بود و کشورهای عضو، به‌عنوان جزئی از کل، در آن سهیم هستند. صفری «آیورا» را یکی از 7 اتحادیه بزرگ دنیا دانست و موفقیت‌ها و همکاری‌ها در حوزه‌های حمل‌و‌نقل دریایی، مدیریت ریسک، فناوری‌ها، گردشگری و تبادلات فرهنگی و توانمندسازی بانوان را نشانگر کارآمدی این سازوکار منطقه‌ای ارزیابی کرد. معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امورخارجه به این نکته هم اشاره کرد که جمهوری‌اسلامی برای فرصت‌های «آیورا» اهمیت زیادی قائل است و تحریم‌های غیرقانونی و فشارها، سبب نشده ایران نقش خود را در این سازمان، درست ایفا نکند؛ «از زمان عضویت، همکاری‌های خود را گسترش داده‌ایم و در زمینه سرمایه‌گذاری و تبادل علمی فعال بوده‌ایم. همچنین در مسائل مرتبط با زنان، اقتصادی، فنی و سیاستگذاری، مشارکت فعال داشته‌ایم.»

نقش فعال ایران در «آیورا»
دبیر اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند در نشست دیروز «ایران و آیورا» با بیان اینکه در این منطقه بحران‌هایی وجود دارد، گفت: اتحادیه ما امسال بیست‌و پنجمین سالگرد خود را به‌عنوان یک سازمان منطقه‌ای و بین‌المللی که کشورهایی از آفریقا و آسیا و استرالیا را دربر می‌گیرد، برگزار می‌کند. سلمان الفریسی با تأکید بر اینکه «همکاری»، «برابری»، «یکپارچگی سرزمینی» و «عدم‌دخالت بیگانگان» از اصول این اتحادیه به‌شمار می‌رود، تنش‌زدایی را ازجمله راهبردهای «آیورا» دانست. وی با بیان اینکه ایران همواره عضوی «متعهد» و «فعال» در این اتحادیه بوده و نقش بسزایی در «آیورا» ایفا کرده‌ است، عنوان کرد: ایران در حوزه توانمندسازی زنان و حقوق آنها تلاش کرده و توسعه منطقه با توانمندسازی زنان روی می‌دهد.