رم در اشغال احزاب ضداروپایی
اختلافات خیلی زود در دولت جدید ایتالیا نمایان شده اما احزاب ائتلاف، همگی روی مخالفت با اتحادیه اروپا همنظرند
جورجیا ملونی، نخستین نخستوزیر زن ایتالیا، راستگراترین دولت این کشور پس از جنگ جهانی دوم را تشکیل داد. ملونی گرچه دیروز در نخستین روز آغاز به کارش بر حمایت از اتحادیه اروپا و پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تأکید کرد اما تشدید فشارهای اقتصادی ناشی از بحران انرژی که جنگ اوکراین برای ایتالیاییها به ارمغان آورده، تردیدهای جدی را نسبت به تعهدات دولت ملونی به بروکسل و رویکرد ضدروسی سران اروپا ایجاد کرده است.
ملونی، رهبر حزب «برادران ایتالیا» که بسیاری آن را بازمانده نظام شکستخورده فاشیستی ایتالیا در گذشته میدانند، توانست در انتخابات سراسری پیروز شود. او که دیروز پس از معرفی کابینهاش سوگند یاد کرد، هفته آینده باید دولتش را در معرض رأی اعتماد پارلمان قرار دهد.
ملونی در شرایطی رهبری ایتالیا را بهدست میگیرد که کشورش با تورمی کمسابقه و بحران انرژی روبهرو است. نیویورکتایمز نوشته که تقریبا تمام طیفهای سیاسی در ایتالیا بهخاطر همین بحران اقتصادی تحت فشار هستند تا از دامنه حمایتها از اوکراین و مخالفت با روسیه بکاهند. در این میان، ترکیب کابینه جورجیا ملونی تردیدهایی را ایجاد کرده که دولت جدید این کشور احتمالا جبهه متحد اروپا علیه روسیه را تضعیف خواهد کرد. حزب برادران ایتالیا نیروی اصلی ائتلاف راستهای ایتالیاست که حزب «فورزا ایتالیا» به رهبری سیلویو برلوسکنی و حزب راست افراطی «لیگ» به رهبری ماتئو سالوینی را هم شامل میشود.
در آستانه اعلام ترکیب کابینه دولت ایتالیا، فایلی صوتی منتسب به برلوسکنی، نخستوزیر سابق ایتالیا که روابط نزدیکی با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه دارد، منتشر شد که در آن میگوید با پوتین هدایا و نامههای محبتآمیزی رد و بدل کرده است. با انتشار این فایل انتقادها از ملونی پس از آغاز بهکار رسمی دولتش بالا گرفت. ملونی در واکنش به این انتقادها به حزب فورتزا ایتالیا و برلوسکنی هشدار داد، درصورتی که چنین مواضعی در قبال روسیه و جنگ اوکراین داشته باشند، جایی در کابینه او نخواهند داشت. تهدید ملونی در حالی مطرح شده که او برای تشکیل دولت به حمایت حزب فورتزا ایتالیا به رهبری برلوسکنی نیاز دارد. ماتئو سالوینی، دیگر متحد ملونی نیز کسی است که همواره پوتین را تحسین کرده است.
اما آنچه به نگرانی رهبران اروپایی نسبت به مواضع آینده دولت ایتالیا در قبال اتحادیه اروپا دامن میزند سابقه سخنرانیهای آتشین ضداروپایی ملونی است. نخستوزیر فعلی ایتالیا روزگاری ازجمله سیاستمدارانی بود که از خروج رم از منطقه یورو قویا حمایت میکرد. او همچنین با ایدههای ضداروپایی مارین لوپن، سیاستمدار راستگرای افراطی ضداروپایی در فرانسه، و ویکتور اوربان رئیسجمهوری مجارستان که از منتقدان دوآتشه بروکسل به شمار میرود، همسو بود. ملونی در دورهای برای جلوگیری از ورود مهاجران آفریقایی به ایتالیا که بهگفته او ترکیب بومی جمعیت کشورش را تغییر میدهند، پیشنهاد محاصره دریایی را مطرح کرده بود. البته او به جز برخی استثناءها ازجمله سخنرانیاش در جمع اعضای حزب راستافراطی «وکس»، در ماههای اخیر با کاستن از لفاظیهای خود علیه اروپا از مخالفان یورو فاصله گرفته است.
اختلافات زودهنگام در دولت ائتلافی
اختلافات جورجیا ملونی و برلوسکنی در روزهای آغاز بهکار دولت جدید ازجمله موضوعات جنجالی این روزهای ایتالیاست. روابط ملونی و برلوسکنی زمانی مورد توجه رسانهها قرار گرفت که روزنامه معروف ایتالیایی «لارپوبلیکا» تصویری را از دستنوشتههای برلوسکنی در نشست پارلمان منتشر کرد که در آن روی کاغذ جلوی دستش نوشته بود: «رفتار ملونی متکبرانه و توهینآمیز است؛ او رئیسبازی در میآورد!»
تنشها زمانی بالا گرفت که ملونی درخواست برلوسکنی برای اعطای وزارت دادگستری به یکی از اعضای حزب فورزا ایتالیا و وفادار به نخستوزیر سابق را رد کرد؛ انتصابی که میتوانست از دردسرهای برلوسکنی در دادگاه تا حدی کاسته و از منافع او حمایت کند. سپس برلوسکنی در مقام انتقام برآمد و تلاش کرد تا نمایندگان را قانع کند که به ایگنازیو لاروسا، نامزد حزب ملونی برای تصدی ریاست مجلس رأی ندهند. اما ملونی که پیشتر با نمایندگان برای رأی به لاروسا لابی کرده بود، عملا ضدحمله برلوسکنی را خنثی کرد. روبرتو دالیمونته استاد علوم سیاسی دانشگاه لوئیس رم به شبکه تلویزیونی الجزیره میگوید: «نکته اینجاست که برلوسکنی تحقیر شد نه فقط به این دلیل که به خواستهاش نرسید، بلکه به این دلیل که ملونی در پس پرده برای دور زدن او با نمایندگان لابی کرد. این چیزی است که برلوسکنی نمیتواند به راحتی آن را فراموش کند.»
نیویورکتایمز درباره وضعیت دولت ائتلافی ایتالیا نوشته: برخورد زودهنگام ملونی و برلوسکنی بخشی از جنگ قدرت میان دو حزب است. حزب ملونی توانست در انتخابات 26درصد آرا را بهدست بیاورد و این پیروزی او را رهبر بلامنازع ائتلاف کرد؛ امری که موقعیت سیاسی برلوسکنی را تحتالشعاع قرار داده و نخستوزیر سابق ایتالیا از این مسئله ناراحت است. در این میان جورجیا ملونی امیدوار بود بتواند برای برخی از پستهای کلیدی ازجمله وزارت اقتصاد از تکنوکراتهای غیرسیاسی استفاده کرده و به این ترتیب نگرانی سرمایهگذاران بینالمللی را برای ورود سرمایه به ایتالیا برطرف کند. اما بسیاری از انتخابهای اولیه او رد شد و در نهایت فهرست وزرایی که در روز جمعه ارائه شد بیشتر شامل سیاستمداران احزاب ائتلافی بود. در این میان آنچه ناراحتی برلوسکنی را تشدید کرده ناتوانی او در گرفتن پستهای کلیدی دولت آینده برای اعضای حزب خود است.