باشگاه
برای آن‌که پیامک کاهش مصرف دریافت نکنید!
مهتاب خسروشاهی _ روزنامه‌نگار
پاییز، فصل رنگ‌هاست؛ اما برای کلانشهرها، فصل دودهاست! فرقی هم ندارد کدام سر دنیا باشی؛ چون تا زمانی که سوخت‌های فسیلی یکه‌تاز میدان هستند، وضع همین است. به همین دلیل هم بسیاری از کشورهای جهان در تلاشند تا از انرژی خورشید، برای تأمین برق و نور بهره بگیرند و در این راه هر از گاهی، ابتکاری تازه به گوش می‌رسد که تازه‌ترین آن، عملکرد سازمان آب شهر سن‌دیه‌گو است. در این طرح که کمی غیرمعمول و خاص به‌نظر می‌رسد، قرار است «باتری‌های آب»، انرژی خورشیدی و باد را ذخیره کرده و از آن برق تولید کنند. در این طرح از مخزن- دریاچه خوش‌منظره «سن‌ویسنته» برای ذخیره انرژی خورشیدی و استفاده از آن پس از غروب آفتاب استفاده می‌شود. در صورت اجرایی شدن این طرح و طرح‌های مشابه آن، گشایش بزرگی در آینده انرژی پاک آمریکا اتفاق خواهد افتاد.
براساس این طرح و درصورت اجرای درست آن، حدود یک دهه دیگر، لوله‌های زیرزمینی بزرگی، آب این مخزن- دریاچه را به مخزنی بسیار کوچک‌تر که در دره‌ای نزدیک‌تر، حدود 1100فوت (335.28متر) بالاتر ساخته شده، متصل می‌کند. به این ترتیب وقتی خورشید در آسمان می‌درخشد، نیروی خورشیدی فراوان کالیفرنیا، آب را به مخزن بالایی پمپ می‌کند و این راهی برای ذخیره انرژی برق است. پس از غروب خورشید و ناپدید شدن انرژی آن، اپراتورها یک دریچه را باز می‌کنند و نیروی 8میلیون تُنی آب که از طریق همان لوله‌ها به پایین سقوط می‌کند، توربین‌ها را به حرکت درآورده و قادر به تولید 500مگاوات برق به‌مدت 8ساعت است. این میزان انرژی برق برای تأمین برق 130هزار منزل مسکونی معمولی کافی خواهد بود.
نینا کوزمیچ، معاون مدیر مهندسی سازمان آب می‌گوید:
« این یک باتری آب است. تاسیسات ذخیره‌سازی انرژی مانند این طرح، به‌طور فزاینده‌ای به حفظ سلامت محیط‌زیست و هوای پاک کمک خواهد کرد.» او ادامه می‌دهد:«ساکنان کالیفرنیا، در ساعت 5.30دقیقه عصر هر تابستان پیامکی مبنی بر خاموش کردن لوازم برقی خود دریافت می‌کنند. به این دلیل که نیروگاه‌های گازی نمی‌توانند برق موردنیاز مردم در گرم‌ترین ساعت‌های روز را تأمین کنند. به همین دلیل هم مردم به کنترل مصرف هستند تا شبکه برق، زنده بماند» این مسئول اضافه می‌کند:
« این درحالی است که خورشید در حال تابش است و ما نمی‌توانستیم از انرژی بی‌پایان و سالم آن به‌درستی استفاده کنیم. بنابراین به‌دنبال راهی بودیم تا انرژی خورشید ذخیره شده و در زمان لازم از آن استفاده شود.»
فناوری ذخیره‌سازی انرژی آب، درحال حاضر در بیش از 40سایت در ایالات متحده فعال است. بعضی از بزرگ‌ترین آنها می‌توانند بیش از هزار مگاوات انرژی تا 8 ساعت تولید کنند. این سازه‌ها در دهه 1970تا 1980میلادی برای ذخیره برقی که نیروگاه‌های هسته‌ای در طول شب تولید می‌کردند، ساخته شدند.
پمپاژ آب مزایای فراوانی دارد. این یک روش اثبات شده برای ذخیره مقادیر انبوه نیرو است. پروژه San Vicente تقریبا به اندازه باتری‌های 50هزار خودروی دوربُردِ مدل 3تسلا، برق ذخیره می‌کند. باوجود این ویژگی، باتری‌های آب، مانند باتری‌هایی که معمولا به سختی یافت می‌شوند، نیاز به مواد سختی مانند کبالت و لیتیوم ندارند و می‌توانند بیش از یک قرن به‌کار خود ادامه دهند. تنها مشکل آنها که البته مشکل آسانی نیست، امکان ساخت آنهاست. به این دلیل که به مقدار زیادی آب و نقشه‌برداری درست برای نصب و کمی تغییر منظره منابع ذخیره آبی نیاز دارند.
مالکوم وولف، رئیس و مدیرعامل انجمن ملی انرژی آبی می‌گوید:«تاسیسات آبی‌ای که به این منظور ساخته می‌شود، نباید مانند انواع قدیمی بزرگ و قابل دید باشند. یکی از پیشنهادها، استفاده از سیستم «حلقه بسته» برای امکان استفاده مکرر از یک منبع آبی مشخص است؛ برای مثال دو حوض بزرگ با فاصله ارتفاع متفاوت. درهمین راستا،3 طرح در دست اجرا در مونتانا، اورگان و کالیفرنیای جنوبی قرار است از سیستم حلقه بسته استفاده کنند.»
به‌نظر می‌رسد پس از تأیید نهایی طرح توسط هیأت مدیره اداره آب شهر سن‌دیه‌گو و شورای شهر و سپس دریافت تأییدهای مالی و نظارتی، ساخت و بهره‌برداری از آن حدود یک دهه به طول انجامد.
