گفت و گو
استاندار آذربایجان‌غربی در گفت‌وگو با همشهری مطرح کرد
تفاهم اقتصادی آذربایجان‌غربی با 3کشور همسایه
محمدصادق معتمدیان از تلاش برای رفع محرومیت این استان تا توسعه پایدار اقتصادی می‌گوید
راحله عبدالحسینی _ روزنامه نگار
استان آذربایجان‌غربی با دربرگرفتن بخش غربی دریاچه ارومیه و همسایگی با کشورهای آذربایجان، ترکیه و عراق و داشتن مناطق کوهستانی و رشته‌کوه‌های مرتفع، شناخته می‌شود. استانی که از نظر وسعت دوازدهمین استان کشور به شمار می‌آید و 4درصد جمعیت کشور را در خود جای داده است. محمدصادق معتمدیان، استاندار آذربایجان‌غربی در گفت‌وگو با همشهری، درباره اقدامات صورت گرفته در طول یک‌سال فعالیت خود در این استان ازجمله موضوع رفع محرومیت، تقویت دیپلماسی منطقه‌ای، اشتغال، آبرسانی به روستاها و... توضیح می‌دهد. او که مدیر اجرایی احیای دریاچه ارومیه نیز هست، معتقد است احیای دریاچه نیازمند یک کار جهادی در اتمام طرح‌های نیمه‌تمام است.
25مهر سال گذشته بود که شما به‌عنوان استاندار آذربایجان‌غربی انتخاب شدید. ازجمله برنامه‌هایی که در این یک‌سال به‌عنوان عملکرد ویژه در دستور کار خود قرار دادید، «شنبه‌های محرومیت‌زدایی» بود. با تداوم این برنامه تا چه اندازه می‌توانیم به توسعه پایدار در استان امیدوار باشیم؟
عدالت‌محوری و محرومیت‌زدایی به‌عنوان رویکردهای محوری دولت در طرحی با عنوان «شنبه‌های محرومیت‌زدایی» که به آن اشاره کردید، در حال پیگیری است. در این طرح با تأکید بر حضور میدانی مدیران دستگاه‌های اجرایی در مناطق کم‌برخوردار و محروم و عمدتا حاشیه‌نشین تلاش می‌کنیم مسائل و مشکلات را احصا کنیم تا برای حل آن برنامه‌ریزی و اقدام فوری انجام شود. در میزهای خدمت نیز در جمع مردم پاسخگوی دغدغه‌های آنان هستیم. در گام نخست اجرای این طرح مناطق حاشیه‌نشین شهر ارومیه ازجمله کوی لاله، سالار، رشادت، کشتارگاه و اسلام‌آباد مورد توجه قرار گرفته و تا به امروز در 17هفته متوالی علاوه بر احصای مشکلات و تدوین برنامه‌های کوتاه و میان‌مدت محرومیت‌زدایی، اقدامات اساسی برای تامین زیرساخت‌های خدماتی، رفاهی و آموزشی در این مناطق آغاز شده و در حال اجراست. تامین آب شرب سالم، رفع مشکلات حوزه فاضلاب و رسیدگی به مسائل آموزشی، بهداشتی، درمانی، ورزشی و تفریحی در مناطق محروم و کم‌برخوردار یک ضرورت و شنبه‌های محرومیت‌زدایی اقدامی فوری برای انسجام‌بخشی به فعالیت‌های عمرانی و فرهنگی است. تدوین برنامه‌های سه‌گانه برای توسعه همه‌جانبه در آذربایجان‌غربی را اگر از دیگر سیاست‌های جدی دولت برای محرومیت‌زدایی بدانیم به‌طور قطع لبخند رضایت ساکنان محلات حاشیه‌نشین ارومیه از ثمرات شنبه‌های محرومیت‌زدایی در این مدت زمان اندک را باید قدر دانست و نسبت به تداوم این روند با کار و اقدام جهادی اهتمام ورزید.
در راستای تحقق شعار امسال و رفع موانع تولید چه تسهیلاتی برای مردم استان مهیا شده‌است؟
باور داریم که تحقق توسعه پایدار با پشت‌میزنشینی و مدیریت تمرکزگرا ناممکن است و رفع موانع و پشتیبانی از تولید، نیازمند اقدامات عینی و عملی است و نباید صرفا در مقام سخن و حرف محصور بماند؛ از این‌رو برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات برای رفع موانع تولید با سرعت و خارج از روال پیچیده و زمان‌بر اداری پیگیری می‌شود تا امید برای تولید فراگیر در بخش خصوصی نیز تقویت شود. همچنین تا به امروز 41هفته برنامه‌ای با عنوان «یکشنبه‌های حمایت از تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» با حضور استاندار و مدیران دستگاه‌های اجرایی برگزار و از 84واحد تولیدی و صنعتی با تصویب 180مصوبه که 51درصد مصوبات تحقق یافته، بازدید شده‌است.
سراغ اشتغال‌زایی در استان برویم. البته که شاهد کاهش نرخ بیکاری در این یک‌ساله بوده‌ایم.
نرخ بیکاری، 3درصد کاهش یافت و به رقم 7درصد رسید و حالا در رتبه 5کشوری کمترین نرخ بیکاری هستیم. نرخ مشارکت اقتصادی نیز در این مدت به ۴۴.۵ درصد رسیده که نشان‌دهنده ارتقای شاخص‌های اقتصادی در راستای بهبود وضعیت اقتصاد در استان است. اعتبارات مصوب برای این بخش در استان طی سال‌جاری ۷۴درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته که این امر نشان‌دهنده توجه به اشتغال خانگی به‌ویژه در حوزه بانوان است. در یک‌سال گذشته ۸۴۶ نفر وام مشاغل خانگی را در آذربایجان‌غربی دریافت کرده‌اند که میزان پرداختی در این بخش به ۴۱۰ میلیارد ریال می‌رسد و با اختصاص این میزان تسهیلات، ۲هزار و ۲۴۵ نفر در آذربایجان‌غربی صاحب شغل شده‌اند. این را هم اضافه کنم که تحقق ۸۴درصدی تعهد اشتغال در استان را داشته‌ایم که به‌معنای تحقق ۱۹هزار و ۴۶۱شغل طی سال گذشته در استان بوده‌است. رقم مصوب برای این حوزه طی سال گذشته در استان ۲۴هزار شغل بود که تحقق ۸۴درصدی را نشان می‌دهد.
جغرافیای منحصر به فرد آذربایجان‌غربی در همجواری با3کشور آذربایجان، ترکیه و عراق، همواره استان را به‌عنوان استانی پیشران در دیپلماسی منطقه‌ای مطرح می‌کند و بهره‌گیری از ظرفیت مرزی برای توسعه اقتصادی را پیش می‌کشد. تقویت دیپلماسی منطقه‌ای چگونه در این یک سال نمود داشته است؟
برای نشان دادن توانمندی‌‌های تجاری آذربایجان‌غربی و ایجاد زمینه سرمایه‌‌گذاری‌های خارجی فعالیت‌هایی انجام شده که تداوم آن را پیگیری می‌کنیم. تبلیغ ظرفیت‌های اقتصادی استان در کشورهای همسایه و همچنین حضور فعال بخش خصوصی (کارآفرینان، صنعتگران و بازرگانان) ازجمله این برنامه‌هاست.
سفر استاندار اربیل عراق به همراه هیأت اقتصادی به آذربایجان‌غربی و سفر شما به اربیل که برای این هدف انجام شد، چه دستاوردهایی داشت؟
16تفاهمنامه همکاری منعقد شد. روانسازی مبادلات تجاری به‌ویژه در مرز تمرچین پیرانشهر، تسهیل در ترددهای مرزی، برقراری امکان سفر زائران اربعین حسینی از مرز تمرچین، شبانه‌روزی شدن تردد از مرز، حذف برخی موانع گمرکی، حمل یکسره کالاهای فاسدشدنی، برقراری پرواز ارومیه ـ اربیل ـ عراق و توسعه روابط گردشگری و فرهنگی و ایجاد روابط بین دانشگاه‌های آذربایجان‌غربی با کشورهای همسایه در این تفاهمنامه قید شده که اجرایی شدن آن هدف ما را محقق می‌کند. البته ناگفته نماند که تحقق تردد زائران اربعین از مرز تمرچین پیرانشهر در سال‌جاری نیز در راستای دیپلماسی منطقه‌ای بود که آن را شاهد بودیم.
16سفر درون‌استانی را از دی‌ماه سال گذشته با سفر به چالدران آغاز کردید. مطالبات مردم در این سفرها بیشتر در چه زمینه‌ای است؟
در این سفرها نیازها و مطالبات مردم در راستای توسعه شهرستان بررسی و بعد از تصویب در بازه زمانی مشخص اجرایی می‌شود. در ساختار این برنامه ابتدا تیم تخصصی متشکل از کارشناسان عمرانی و اقتصادی با حضور در شهرستان مقصد نسبت به احصای مشکلات اقدام و سپس در جلسه با مدیران کل دستگاه‌های اجرایی فرایندهای حل مشکلات و تامین اعتبارات استانی و ملی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مرحله سوم نشست تخصصی با حضور معاونان برگزار و نتایج این نشست در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه با محوریت شهرستان مورد نظر بررسی و نهایی می‌شود. در این سفرها 1138مصوبه عمرانی و اقتصادی تصویب و بازدید از 31شهر و 155روستا و نیز 17دیدار با منتخبان مردمی و نخبگان انجام شد. همچنین در طرح نهضت ملی مسکن جهت احداث ۲۲۱هزار واحد نهضت ملی مسکن برنامه‌ریزی شده و این میزان بیش از سهمیه ۱۸۰هزار واحدی تعیین شده برای استان است.
کمبود مدارس در استان برای رسیدن به سرانه متوسط کشور، 4500کلاس درس است. جبران این کمبود چه اعتباری می‌طلبد؟
81هزار میلیارد ریال اعتبار برای تحقق این موضوع؛ جهت مقاوم‌سازی فضاهای آموزشی استان هم ۲۸میلیارد و ۹۴۰میلیارد ریال اعتبار لازم است. زیرا آمار نشان می‌دهد که ۲۱درصد مدارس ما ناایمن هستند که ۱۳۵هزار دانش‌آموز در این مدارس تحصیل می‌کنند. 320مدرسه کانکسی هم داریم که از این تعداد ۱۲۰مدرسه بیش از ۲۰دانش‌آموز دارند.
خشکسالی یکی از دلایل مهاجرت روستاییان است؛ موضوعی که در آذربایجان‌غربی هم به چشم می‌خورد. آبرسانی روستایی چطور در دستور کار شما بوده‌است تا از مهاجرت جمعیت روستایی جلوگیری شود؟
جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه به شهرها و حاشیه‌نشینی و معضلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ناشی از مهاجرت، حفظ و حراست از مرزها توسط روستاییان، ایجاد رونق اقتصادی و تولیدی توسط جمعیت مولد روستایی، همگی جایگاه و نقش ویژه روستا را نشان می‌دهد. آبرسانی در مناطق روستایی، علاوه بر توسعه سلامت با دسترسی به آب سالم و ایجاد زیرساخت‌های جدید، می‌تواند در محرومیت‌زدایی از این مناطق نقش مهمی ایفا کند. در یک‌سال گذشته با وجود کمبود منابع مالی به 49روستای استان آبرسانی و ۶هزار و ۵۲۰ میلیارد ریال هزینه شد که میزان هزینه‌کرد در یک‌سال فعالیت دولت سیزدهم 4هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال افزایش داشت. در سال گذشته ۳۷۹ روستای مشکل‌دار از نظر آب شرب در استان شناسایی شد که برای رفع مشکل آنها در یک برنامه ۳۰ ماهه، با قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) سپاه قراردادی امضا شده و قرار است ۹هزار و ۶۶۰ میلیارد ریال برای این موضوع هزینه شود. علاوه بر آن، یک‌هزار و ۱۲۰ روستای مشکل‌دار دیگر در استان داریم که ۶۰۰ روستا بسیار مشکل دار هستند و درنظر است در یک برنامه 4ساله از محل اعتبارات محرومیت‌زدایی و این مشکلات حل و فصل شود.
وقتی پای سرانه‌های درمانی استان به میان می‌آید، آذربایجان غربی یک استان کم‌برخوردار تلقی می‌شود که با میانگین کشوری فاصله دارد. هر چند شاهد افتتاح بیمارستان پیرانشهر بوده‌ایم. برای رفع این مشکل چه برنامه‌ای دارید؟
استان ۲هزار و ۵۰۰ تخت بیمارستانی تا رسیدن به میانگین کشوری فاصله دارد که در این خصوص، تمهیداتی در کوتاه و درازمدت اندیشیده شده‌است. هم‌اکنون، 5هزار تخت بیمارستانی در آذربایجان غربی داریم که این رقم باید به 7هزار و ۵۰۰ تخت برسد. سرانه موجود برای هر هزار نفر جمعیت در آذربایجان غربی ۱.۶۴ تخت بیمارستانی است که این رقم باید به ۲ افزایش یابد. رشد 3.3درصدی تخت‌های بیمارستانی ازجمله دستاوردهای یک‌سال اخیر به‌شمار می‌رود؛ به‌نحوی که تعداد تخت‌های بیمارستانی آذربایجان‌غربی به 4هزار و 679تخت رسید. رشد در احداث خانه‌های بهداشت و مراکز جامع سلامت از دیگر اقدامات شاخص در یک‌سال اخیر بوده‌است. بیمارستان جدید پیرانشهر با هزینه ۳۰۰ میلیارد تومان احداث شد و به انتظاری 10ساله پایان داد. افتتاح این پروژه در راستای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام بود. اتمام بیمارستان‌های سلماس، اشنویه، نقده و مهاباد نیز در دستور کار جدی قرار دارد.
به‌عنوان آخرین و مهم‌ترین پرسش، نام آذربایجان غربی که به میان می‌آید محال است یادی از دریاچه ارومیه نشود. گام‌هایی درخصوص احیای دریاچه ارومیه برداشته شده که به سرانجام نرسیده است. درحالی‌که شما به‌عنوان مدیر اجرایی احیای دریاچه ارومیه، گفته بودید احیای دریاچه را با جدیت دنبال می‌کنید. مردم چشم‌انتظار اقدام جدی در تکمیل پروژه‌های نجات‌بخش برای دریاچه ارومیه هستند. در این زمینه چه خواهید کرد؟
ببینید وضعیت دریاچه ارومیه نیازمند یک کار جهادی در اتمام طرح‌های نیمه‌تمام است. نجات دریاچه ارومیه به همکاری مردم، نخبگان، دولت و بخش خصوصی در مواردی چون مدیریت منابع و مصرف آب و تغییر الگوی کشت وابسته است. از سوی دیگر احیای دریاچه ارومیه یک نگاه همگانی و بسیج دستگاه‌های متولی را می‌طلبد و فعالان بخش خصوصی نیز باید در احیای دریاچه ارومیه مشارکت کنند. سعی داریم برنامه تمامی دستگاه‌های دخیل در احیای دریاچه ارومیه، به‌صورت دقیق مشخص و طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته اجرایی شود.
