پایان تخلف ساخت‌و ساز در شمال تهران

حامد فوقانی-دبیرگروه شهری

درست در قلب شمیران، بنایی در حال احداث است که کاملا توی ذوق می‌زند؛ ساختمانی بلندمرتبه که ساخت آن در سال 1397شروع شده و قرار بوده تا اواخر سال 1399به پایان برسد. با این حال نه‌تنها هنوز تکمیل نشده، بلکه مشکلات کارگاهی آن همچنان محدوده پیرامونی به‌خصوص 2بنای تاریخی ثبت ملی شده را آزار می‌دهد. برخی می‌گویند مالک اصلی این برج نیمه‌کاره یکی از مدیران ارشد فوتبال است.
بنای بلندی که از آن صحبت می‌شود کمی پایین‌تر از میدان قدس و ایستگاه متروی تجریش در خیابان شریعتی قرار دارد. هیچ بعید نیست که فوندانسیون آن، درست روی سقف بتنی بالای سکوی ایستگاه مترو قرار گرفته باشد. بنایی که از بیرون هم می‌توان به‌راحتی 14طبقه رویی را شمرد، اما اطلاعاتی از طبقات منفی آن در دست نیست؛ اگرچه گویا پای 8طبقه منفی در میان است. به‌عبارتی برای احداث برج، گودی با عمق بیش از 40متر ایجاد شده؛ در‌حالی‌که ایستگاه متروی تجریش، عمق متوسطی به میزان 50متر دارد؛ به همین‌خاطر بسیاری از شهروندان، به‌ویژه اهالی شمیران، سؤالی بزرگ در ذهن‌شان شکل گرفته که چطور 4سال پیش مجوز ساخت به این بنا   داده‌اند؟
غلامرضا.ف که یکی از قدیمی‌های ساکن محله تجریش به‌حساب می‌آید، می‌گوید: «اینجایی که بنای خاص آقای خاص را می‌سازند، زمانی شعبه بانک صادرات بود. در محدوده شعبه هم درختان زیادی وجود داشت، اما بسیاری از درختان به‌خاطر همین بنا از بین رفته‌اند. چطور   اجازه چنین ساختی را صادر کرده‌اند؟ تازه من از یکی از شورایاران منطقه شنیده‌ام در شهرداری دوره قبل، مجوز احداث 12طبقه را تبدیل به 14طبقه کرده‌اند!» صحبت‌های این شهروند باعث شکل‌گیری سؤالی دیگر می‌شود: «اینکه چطور در زمانی که شورای‌عالی شهرسازی در سال 1395و بعدها با همراهی شورای پنجم شهر تهران (شورای پیشین)، صدور مجوز برای بلند‌مرتبه‌سازی (12طبقه به بالا) را ممنوع کردند و مدعی جلوگیری از بلندمرتبه‌سازی بودند چنین بنای بلندی شروع به ساخت کرده است؟» 2راننده تاکسی که در حوالی میدان قدس، در انتظار نوبت برای سوار کردن مسافر هستند هم از اینکه چنین برجی در حال احداث است، اظهار تعجب می‌کنند و می‌گویند: «وقتی که گودبرداری پروژه انجام شد، هاج و واج به عمق آن نگاه می‌کردیم. تا حالا چندین بار همین خیابان شریعتی در کنار برج، فرورفته است.» یکی از آنها می‌گوید که حصار پروژه اصلا مناسب نیست؛ «چند وقت پیش تکه بتنی بزرگی پرت شد و شانس با عابران و ما همراه بود که به سرمان نخورد.»  کوچه بالایی بلندمرتبه ماجرا، از قدیم نام «اختصاصی» داشته و دور و بَر بنا پر است از دفاتر اداری و خدماتی. شناسنامه پروژه به این بزرگی در یک‌تابلوی بسیار کوچک حک شده است. در این میان، دیروز موفق نشدیم با شهرداری منطقه یک و ناحیه 7آن ارتباط مناسبی بگیریم تا جزئیات بیشتری را اعلام کنند؛ به همین‌خاطر، همشهری از همین طریق اعلام آمادگی می‌کند که آماده دریافت اطلاعات صحیح بنایی است که در ذهن مردم سؤالات فراوانی را ایجاد کرده است. اگرچه کمیسیون‌ نظارت و حقوقی و کمیسیون معماری و شهرسازی در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری، برای بررسی این موضوع اعلام آمادگی کرده‌اند.

چه خبر از گلابدره؟
یکی دیگر از محدوده‌های شمال شهر تهران که طی یک‌دهه اخیر به‌خصوص در فواصل سال‌های 1395تا 1400 اسیر ساخت‌وسازهای غیرمجاز شده محله گلابدره به‌ویژه خیابان‌های شهید سعیدی و شهید زبردست آن است. به همین‌خاطر، سازمان بازرسی شهرداری، کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر و شهرداری منطقه یک طی یک‌سال اخیر پای کار آمده‌اند تا راهکارهای ویژه‌ای را برای جلوگیری از این ساخت‌وسازها به اجرا درآورند. مهدی اقراریان، رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شهر تهران در این خصوص می‌گوید: «مشکل اصلی به افرادی که باندی و شبکه‌ای فعالیت می‌کنند، برمی‌گردد. این سودجویان بعضا از اراذل برای مقابله با مأموران شهرداری استفاده می‌کنند. طبق قانون، شهرداری موظف به برخورد با ساخت‌وسازهای غیرمجاز است، اما مأموران شهرداری ضابط قضایی نیستند و برای چنین اقدامی نیاز به ضابط قضایی یعنی نیروی انتظامی است. در مجموع فرایند جلوگیری از ساخت‌وساز غیرمجاز طولانی است و امکان برخورد لحظه‌ای، اغلب فراهم نمی‌شود و فرصتی برای سودجویان به‌وجود می‌آید تا کار خود را پیش ببرند.» اقراریان در پاسخ به این سؤال که به هرحال شهروندان بسیاری خواستار جلوگیری از این روند هستند و بالاخره چه کاری باید صورت پذیرد، می‌گوید: «نیازمند ورود دادستانی هستیم. البته راه اساسی که امروز شهر به آن نیاز دارد، شکل‌گیری پلیس شهری است.» او  اعلام می‌کند که در محدوده گلابدره گیت‌هایی برای کنترل روند و ورود مصالح ساختمانی گذاشته شده، اما مادامی که ابزار لازم کنترلی به‌وجود نیاید، گیت‌ها پاسخگو نیستند؛ هرچند که این کار جلوی روند سودجویی را گرفته و کند می‌کند.اما به هرحال مدیریت شهری به جد، بستن دروازه‌های تخلف در گلابدره را دنبال می‌کند.  

شهرداری ضابط قضایی نیست
فرداد عدالتخواه، شهردار ناحیه 3منطقه یک تهران هم درباره وضعیت گلابدره می‌گوید: «ما گام به گام جلو می‌رویم تا جلوی تخلفات را بگیریم. گذاشتن گیت‌ها نخستین گام بوده است.» او نیز ضابط قضایی نبودن مأموران شهرداری را یک‌مشکل جدی عنوان می‌کند و می‌گوید: « 15 ، 10نفری هستند که منتظر کوچک‌ترین فرصتی‌اند تا طبقه اضافه احداث کنند. با نیروی انتظامی به تفاهم رسیده‌ایم تا برای کمک به شهرداری و کنترل گیت‌ها بیشتر به ما کمک کنند. از همین امروز صبح (دوشنبه 18مهرماه) طرح دیگری را شروع کرده‌ایم. شهرداری منطقه طرح محدوده گلابدره را تهیه کرده که روشن‌کننده مسیر مقابله با ساخت‌وسازهای غیرمجاز شمال شهر تهران است.»