تاسیس قرارگاه دیپلماسی غذایی

توسعه تجارت محصولات کشاورزی با توجه به ظرفیت‌های ایران در حوزه تولید محصولات باغی و زراعی گوناگون و قابلیت بالای ارزآوری این محصولات دغدغه فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان این محصولات بوده است به‌ویژه اینکه حجم تولید بسیاری از محصولات فراتر از تقاضای داخلی است و در برخی محصولات مثل پسته و زعفران و برخی محصولات باغی ایران از مزیت صادراتی برخوردار است. وزیر جهادکشاورزی اخیرا و در حاشیه سفر معاون اول رئیس‌جمهور و هیأت همراه به روسیه برای شرکت در مجمع اقتصادی خزر، با اشاره به اینکه پس از ۱۶سال قرارگاه دیپلماسی غذایی در وزارت جهادکشاورزی ایجاد شده، از افزایش حجم تجارت محصولات کشاورزی ایران با ایجاد این قرارگاه خبر داد و گفت: در دولت سیزدهم توانستیم بازار سیب را برای پاکستان باز کنیم که برای امنیت باغداران ۲۲استان کشور بسیار حائز اهمیت است. سیدجواد ساداتی‌نژاد از ایجاد بازارهای جدید برای محصولات کشاورزی در مسیر تعاملات با کشورهای حاشیه خزر خبر داد و افزود: افزایش ۸۰درصدی حجم تجارت کشاورزی با روسیه نشانگر عزم جدی 2 کشور در توسعه روابط کشاورزی و همچنین برای توسعه سیاست همسایگی دولت سیزدهم است. او پیش‌بینی کرد طبق برنامه‌ریزی‌ها ظرف یک سال آینده و در گام اول، حجم تجارت کشاورزی بین 2 کشور تا ۶ میلیارد دلار افزایش ‌یابد.

ظرفیت‌ها و موانع توسعه تجارت کشاورزی
نایب‌رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در گفت‌وگو با همشهری درباره وضعیت کنونی تجارت محصولات کشاورزی به همشهری گفت: ایران هم‌اکنون در زمینه تولید محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی از موقعیت استراتژیکی در منطقه برخوردار است که این موقعیت باعث می‌شود که بتوانیم همراه با تجارت سیاستگذاری‌های خود را داشته باشیم. صدرالدین نیاورانی با اشاره به اینکه کریدور شمال جنوب یکی از مباحث مهم طرح شده در سفر معاون اول رئیس‌جمهوری به روسیه است، افزود: این کریدور آرزوی روسیه برای دستیابی به آب‌های گرم خلیج‌فارس را با هدف تجارت از این مسیر برای این کشور امکان‌پذیر می‌کند و به موازات توسعه تجارت از این مسیر، استفاده از مسیرهای خالی کامیون‌ها، قطار یا هر وسیله ارتباطی دیگری که در این مسیر مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند برای ایران تجارت سودآوری باشد و امتیازات خاصی داشته باشد. او با اشاره به تمایل بخش خصوصی برای استفاده از این امتیازات، به سابقه تاریخی ناموفق ایران در این حوزه اشاره کرد و گفت: تجربه نشان داده که ما در سال‌های گذشته نتوانستیم از تجارت با کشورهایی که حضور سیاسی خوبی در آنها داریم، بهره خوبی ببریم و حجم کل تجارت ما با کشورهای سوریه، عراق و افغانستان موید این گفته است. نیاورانی با تأکید بر ضرورت ایجاد زیرساخت‌های سیاسی لازم برای توسعه تجارت در منطقه گفت: اگر این زیرساخت‌ها فراهم نباشد، قرارگاه امنیت غذایی مورد اشاره وزیر جهادکشاورزی نخواهد توانست به اهداف خود دست یابد.

قوانین و مقررات بازدارنده
نایب‌رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در زمینه موانع غیرسیاسی صادرات محصولات کشاورزی گفت: ما مقررات و قوانین و بخشامه‌های یک‌شبه‌ای داریم که اقتصاد ایران را در مقابل همسایگان در منطقه ضعیف می‌کند. نیاورانی به تصمیمات آنی سال‌های اخیر درخصوص ممنوعیت یا آزاد شدن صادرات محصولات کشاورزی و غذایی به مقاصد صادراتی یا وضع تعرفه‌های صادراتی اشاره کرد و افزود: هیچ کشوری در دنیا تعرفه صادراتی به محصولاتش نمی‌دهد، اقدامات این‌چنینی زمینه صادرات موفق را از بین می‌برد و زمینه‌های دستیابی این قرارگاه به اهداف تعیین شده را کمرنگ می‌کند. این فعال اقتصادی به مشکلات حمل‌ونقل به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین مشکلات صادرکنندگان اشاره کرد و افزود: هم‌اکنون کانتینرهای یخچالی مناسب برای صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای سردسیری مثل روسیه در ایران وجود ندارد؛ به این صورت که تمام کانتینرهای موجود برای کاهش دمای 30 تا 40درجه بالای صفر به دمای منهای یک تا منهای 2درجه طراحی شده‌اند و کانتینرهایی برای رساندن دمای منهای 30 و منهای 40درجه به سطح منهای 2 در دسترس صادرکنندگان نیست، این در حالی است که کانتینرهای محصولات کشاورزی در فصل زمستان در بخشی از مسیر خود به کشور روسیه از کوهستان‌هایی با دمای 30 تا 40درجه زیر صفر عبور می‌کنند و این دمای پایین، محصولات را تخریب می‌کند. همچنین کشتی‌های ایران به چنین سیستم‌هایی مجهز نیستند و به‌طور کلی وقتی ولگا یخ می‌زند امکان عبور از این مسیر را از دست می‌دهند و نمی‌توانند از آستاراخان بالاتر بروند و این یکی از اساسی‌ترین مشکلات فنی برای توسعه تجارت با کشورهای حاضیه خزر است.

بازارهای عمده محصولات کشاورزی
نایب‌رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی درباره بازارهای محصولات کشاورزی عمده کنونی و بازارهای هدف این محصولات گفت: امروز سیب، کیوی و انار در 6ماه دوم محصولات عمده صادراتی ما هستند. ما با توجه به تحریم‌ها نمی‌توانیم به کشورهای اروپایی و خاور دور مثل ژاپن و کره‌جنوبی صادر کنیم و به این شرایط، بازار هدف ما را به ناچار به کشورهای همسایه محدود کرده است. نیاورانی اضافه کرد: در سال‌های اخیر صادرات محصولات کشاورزی به هند نیز انجام می‌شود که البته مشکلاتی را در نحوه صادرات به این کشور داریم، اما علاوه بر هند، ما به چین به‌عنوان یک بازار جدید نگاه می‌کنیم. قراردادهای خوبی با این کشور بسته شده اما دولت باید مکانیزم تجارت با این کشور را مدیریت کند تا به آشفتگی‌هایی که در حوزه تجارت با هند داریم، مبتلا نشود.