هفته ملی کودک در ایران

روز شانزدهم مهرماه برابر با 8 اکتبر همه‌ساله در ایران به‌عنوان روزی برای گرامیداشت کودکان و روز جهانی کودک جشن گرفته می‌شود. از آنجا که کودکان به‌عنوان آسیب‌پذیرترین گروه در هر جامعه هستند، بنابراین گذشت آسان از نیازهای این قشر می‌تواند لطمات و خسارت‌های بسیاری بر پیکره اجتماعی وارد کند.
اهمیت به کودکان و نیازهای آنها در دنیا به حدی مورد تأکید است که همه کشورها روزی را برای بزرگداشت این مناسبت درنظر گرفته‌اند، اما در تقویم هیچ روز واحد و مشترکی به‌عنوان روز جهانی کودک وجود ندارد که همه کشورها به‌صورت هماهنگ آن روز را جشن بگیرند؛ به ‌عنوان مثال سازمان ملل متحد 20نوامبر برابر با 29آبان را روز جهانی کودک می‌داند؛ روزی که ابتدا در سال1959 اعلامیه حقوق کودک و بعد در سال1989 کنوانسیون حقوق کودک را در مجمع عمومی خود تصویب کرد. درست است معمولا مناسبت‌های جهانی که سازمان ملل تصویب کرده مورد توافق همه کشورهاست، اما حدودا 50کشور روز اول ژوئن یا 11خرداد را به‌عنوان روز جهانی کودک برای خود انتخاب کرده‌اند.
روزی که در سال1949 در نشست اتحادیه بین‌المللی دمکراتیک زنان در پاریس به‌عنوان روز بین‌المللی کودک اعلام شد، اما تاریخ این روز در تمام کشورها یکسان نیست؛ مثلا نیوزیلند در نخستین یکشنبه ماه مارچ، تایوان و هنگ‌کنگ چهارم آوریل، دومینیکا آخرین جمعه ماه دسامبر، سودان 23دسامبر و بنگلادش 17مارچ را به‌عنوان روز جهانی کودک به رسمیت می‌شناسند.
کشور ترکیه اما حکایت دیگری دارد چرا که یکی از نخستین قدم‌ها در نامگذاری روزی برای کودک را در دوران آتاتورک برداشت و همه ساله در ترکیه روز 23 آوریل به‌عنوان روز کودک گرامی داشته می‌شود.
همانطور که در کشورهای مختلف این روز در تاریخ و روزهای مختلف برگزار می‌شود در ایران یک هفته تمام برای رسیدگی و توجه به این موضوع مهم اختصاص یافته است و فعالان حمایت‌کننده از حقوق کودکان تلاش می‌کنند تا در این هفته بیش از پیش در مسیر معرفی حقوق کودکان و لزوم توجه به این قشر تلاش کنند.
تاریخچه روز جهانی کودک در ایران را که ورق می‌زنیم حکایت از آن دارد که چند دهه قبل در ایران جلسه‌ای با حضور نمایندگان وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و برخی دیگر از نهادها تشکیل می‌شود که در نهایت منجر به انتخاب روز نهم اکتبر به‌عنوان روز جهانی کودک در ایران می‌شود که در ادامه، این تاریخ به هشتم اکتبر و 16مهر تغییر می‌یابد  بعد تصمیم این گروه به اطلاع دفتر یونیسف در ایران می‌رسد و در همان سال توسط این نهاد این روز به‌عنوان روز جهانی کودک در ایران به رسمیت شناخته می‌شود. چندی بعد هم شورای فرهنگی ایران این تاریخ را به رسمیت می‌شناسد و در تاریخ هم ثبت می‌شود.
در مرحله بعدی مصوبه شورای فرهنگ عمومی در 30 تیرماه76 به تصویب شورای‌ عالی انقلاب فرهنگی هم می‌رسد. البته روزهای جهانی و ملی دیگری هم داریم که با این روز اشتباه گرفته می‌شود؛ مثل روز جهانی کودک و کتاب یا روز جهانی کودک و تلویزیون.
هفته ملی کودک در سال۱۴۰۱ هم با شعار «حال خوش کودکی، رنگ خوش زندگی» همزمان با شنبه ۱۶مهر (روز جهانی کودک) آغاز می‌شود و تا روز جمعه ۲۲مهر ادامه می‌یابد. قرار است برنامه‌های گسترده‌ای در تمامی مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و از سوی دیگر سازمان‌ها، نهادها و فعالان حوزه کودک در بخش‌های دولتی و غیردولتی طی این هفته برپا شود. سازمان‌های فعال و مشارکت‌کننده در  هفته ملی کودک، برنامه‌های خود را متناسب با این روزشمار طراحی خواهند کرد و برخی از این سازمان‌ها و تشکل‌های دولتی و غیردولتی نیز بر همین اساس ویژه‌برنامه‌هایی را تدارک می‌بینند. در جلسه شورای سیاستگذاری هفته ملی کودک با حضور مدیر عامل کانون و نمایندگان دستگاه‌ها، اسامی روزها و روزشمار این هفته به‌صورت رسمی اعلام شد. 16مهرماه به‌عنوان کودک، صلح، بازی و نشاط، ۱۷مهرماه به‌عنوان کودک، حقوق اجتماعی، آموزش، ‌امنیت و سلامت، ۱۸مهرماه به‌عنوان کودک، رسانه، فناوری‌های نوین، ۱۹مهرماه به‌عنوان کودک، هویت ملی، نام‌آوران و قهرمانان ملی، ۲۰مهرماه به‌عنوان کودک، کتاب، ادبیات، خلاقیت هنری، 21مهرماه به‌عنوان کودک، محیط‌زیست، میراث فرهنگی و گردشگری و ۲۲مهرماه به‌عنوان کودک، خانواده، اخلاق و مهرورزی نامگذاری شده است. برنامه‌های هفته ملی کودک در تهران با برپایی یک آیین ویژه و نمایشگاهی از فعالیت‌های کانون و دیگر سازمان‌ها و برنامه‌های جذاب و متنوع برای کودکان صبح روز ۱۶مهر در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون واقع در خیابان حجاب تهران آغاز می‌شود. این مرکز همه روزه تا ۲۲مهر۱۴۰۱ از ساعت ۹ تا ۱۸ پذیرای علاقه‌مندان و مخاطبان کودک است.