تنش‌های دریای اژه، تهدیدی علیه ناتو

اختلافات فزاینده یونان و ترکیه که هر دو عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هستند، به تهدیدی علیه این پیمان تبدیل شده است. همزمان با درگیری‌های کلامی رهبران یونان و ترکیه، مانورهای نظامی 2کشور در دریای اژه به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. در تازه‌ترین تحول، ترکیه اواخر هفته گذشته در اعتراض به استقرار خودروهای زرهی آمریکا در 2جزیره دریای اژه در نزدیکی سواحل ترکیه، سفیر یونان را احضار کرده است. ترکیه همچنین در یادداشت اعتراضی خطاب به یونان و آمریکا اعلام کرده: «استقرار خودروهای زرهی در این جزایر، نقض جدیدی از تعهدات قراردادی یونان ناشی از پیمان صلح لوزان در 1923و معاهدات صلح پاریس در 1947بوده و در نتیجه مغایر با قوانین بین‌المللی است. یونان و آمریکا باید به این اقدامات پایان داده و وضعیت این جزایر را به شرایط غیرنظامی بازگردانند.» دور جدید تنش‌های دو کشور در ماه آگوست کلید خورد، زمانی که ترکیه همسایه خود را متهم کرد که جنگنده‌های این کشور را بر فراز دریای اژه رهگیری کرده است. میدل‌ایست مانیتور می‌نویسد: امروز ترکیه و یونان هم در شرایط دشوار اقتصادی قرار دارند و هم اینکه هر دو کشور در آستانه انتخابات هستند. ترکیه در ژوئن ۲۰۲۳ انتخابات ریاست‌جمهوری را پیش‌رو دارد و یونان در ماه اوت ۲۰۲۳ انتخابات پارلمانی را انجام خواهد داد. نقطه اشتراک دیگر دو کشور، بالا گرفتن نارضایتی‌های عمومی از سیاستمداران‌ است. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد رهبران هر دو کشور بر آنند تا از استراتژی بحران‌آفرینی کنترل‌شده استفاده کنند؛ یعنی هر دو کشور درصدد ایجاد شرایطی هستند که بتوانند حس ملی‌گرایی را تحریک اما در عین حال کنترل کنند اما به‌نظر می‌رسد این استراتژی وحدت پیمان ناتو را نشانه خواهد رفت آنهم در شرایطی که این پیمان در بحبوحه جنگ روسیه و اوکراین بر ارائه‌ چهره‌ای متحد و قدرتمند از خود به جامعه جهانی تمرکز کرده است. جنگ اوکراین همین حالا هم اتحاد اعضای این پیمان را تحت‌تأثیر قرار داده است. در این میان ناتوانی در رفع تنش‌های ترکیه و یونان در دریای اژه، مشکلات این نهاد امنیتی را بیش از پیش آشکار کرده است.