در فوتبال آمریکا انقلاب کردم

در میانه‌های دهه 50و در روزهایی که ابراهیم آشتیانی، مدافع راست پرسپولیس و تیم ملی به مرز بازنشستگی نزدیک شده بود، یک جوان کم سن و سال خوزستانی در دفاع راست تیم صنعت نفت آبادان جولان می‌داد و زنگ خطر را برای همه مدافعان راست به صدا درآورده بود. حسن نظری یکی از خوزستانی‌های فوتبال ایران بود که در 18سالگی به باشگاه تاج پیوست و بعد از وداع ناگهانی ابراهیم آشتیاتی با فوتبال، جای این بازیکن تکرار نشدنی را در دفاع راست تیم ملی پر کرد. او در 22سالگی بازوبند کاپیتانی تیم ملی را بر بازو بست و اگر دوران اوج فوتبالش به روزهای پرالتهاب انقلاب و تعطیلی فوتبال نمی‌خورد رکوردهای شگفت انگیزی از خودش به جا می‌گذاشت. حسن نظری یکی از ستاره‌های تیم ملی در جام جهانی 1978آرژانتین بود اما بعد از جام جهانی به تیم‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس پیوست و از آنجا به ینگه دنیا رفت تا در لیگ حرفه‌ای فوتبال آمریکا بازی کند. او حالا صاحب یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین آکادمی‌های فوتبال آمریکا به‌حساب می‌آید و می‌گوید انقلابی در فوتبال این کشور به‌پا کرده است. تردیدی وجود ندارد که حسن نظری، یکی از بهترین مدافعان راست تاریخ فوتبال ایران به‌شمار می‌آید اما در 4دهه اخیر موردتوجه رسانه‌های داخلی قرار نگرفته است. او بعد از سپری کردن این سال‌های طولانی از زندگی ورزشی‌اش بعد از پیروزی انقلاب و زندگی شخصی‌اش در آمریکا می‌گوید.

    اهالی قدیمی فوتبال در ایران شما را بهترین دفاع راست فوتبال ایران در دهه 50می‌دانند. برخی هم شما را به‌عنوان یکی از بهترین مدافعان راست دنیا در آن سال‌ها معرفی می‌کنند. خودتان به انتخاب‌هایی از این دست قائل هستید؟
این نظر لطف همبازیان قدیمی است وگرنه در 2 دهه اخیر فوتبالیست‌های زیادی بوده‌اند که از ایران به لیگ‌های معتبر دنیا رفته‌اند و به‌معنای واقعی ستاره بوده‌اند.راستش را بخواهید در آن سال‌ها فقط هدفم این بود که بدون کار اضافه فوتبال بازی کنم و عملکردم طوری باشد که تماشاگران از دیدن بازی‌ام لذت ببرند. در همان دوره خودمان هم فوتبالیست‌های بزرگی داشتیم و می‌توانم از ابراهیم آشتیانی نام ببرم یا آقای جاسمیان که مدافعان بسیار باکلاسی بودند. در هر صورت قضاوت را به مردم و فوتبالیست‌هایی که با من همدوره بودند واگذار می‌کنم.
    بین مدافعانی که طی این چند دهه در دفاع راست بازی کرده‌اند، کیفیت کدام بازیکن شما را تحت‌تأثیر قرار داد؟
به‌نظرم مهدوی‌کیا بازیکنی بود که به لحاظ سرعت و بازیخوانی خیلی قبولش داشتم. متأسفانه من در این 40سال خیلی از ایران دور بوده‌ام و کیفیت همه بازیکنانی که در دفاع راست تیم ملی بازی کردند را ندیدم اما وقتی بازی‌های مهدوی‌کیا در بوندس لیگا و برخی بازی‌های او را در تیم ملی را تماشا کردم متوجه شدم که درک بالایی از فوتبال دارد و به قول معروف فوتبالیست باشعوری است.
    کمی به گذشته برگردیم. دوری ناگهانی شما از تیم ملی یکی از داستان‌های غم‌انگیز فوتبال ایران است. چطور شد که به‌رغم درخشش در جام‌جهانی 1978یکباره از فوتبال ایران دور شدید و دیگر برای تیم ملی بازی نکردید؟
یک سال قبل از صعود تیم ملی به جام‌جهانی یعنی در سال 1977بود که تیم ملی ایران برای حضور در تورنمنت رئال‌مادرید به اسپانیا دعوت شد. وقتی تورنمنت به پایان رسید از چند باشگاه اسپانیایی پیشنهاد داشتم که یکی از آنها رئال‌مادرید بود. با نماینده این باشگاه مذاکراتی داشتم اما آن موقع فوتبال ایران شرایط خوبی داشت. در آن سال‌ها به ورزشکارها می‌رسیدند و فوتبال به سرعت در حال پیشرفت بود. من هم بازیکن خیلی جوانی بودم و دلیلی برای ترک ایران نداشتم. تصمیم گرفتم در ایران بمانم و فوتبالم را با تاج ادامه بدهم اما بعد از انقلاب لیگ تخت جمشید برای مدتی تعطیل شد و معلوم نبود چه زمانی مسابقات از سر گرفته می‌شود. همان موقع چند پیشنهاد دیگر آمد که الاهلی امارات را انتخاب کردم. دلیلش هم این بود که حسن روشن در این تیم بازی می‌کرد و ما دوستان صمیمی بودیم. من 5سال برای الاهلی و یک فصل برای باشگاه السد قطر بازی کردم. بعد هم به لیگ حرفه‌ای آمریکا یعنی MLS آمدم و اینجا ماندگار شدم.
    وقتی پیشنهاد رئال‌مادرید از راه رسید چند سال داشتید؟
آن موقع 19سالم بود. ما در نخستین بازی تورنمنت رئال‌مادرید با تیم ملی آرژانتین بازی کردیم که یک بر یک شدیم و در ضربات پنالتی باختیم. در آن بازی من مأمور مهار برتونی و رنه هوسمن بودم و خیلی خوب بازی کردم. بعد از همان بازی بود که مدیران رئال‌مادرید با حشمت مهاجرانی، سرمربی وقت تیم ملی صحبت کردند و بعد برای مذاکره با من به هتل آمدند. به هر حال شرایط به‌گونه‌ای بود که نمی‌خواستم بروم. ایران را خیلی دوست داشتم.
    بعد از انقلاب هم می‌توانستید به اروپا بروید اما ظاهرا تیم‌های عربی پول بهتری می‌دادند؟ اینطور نیست؟
بله تیم‌های عربی به فوتبالیست‌های شاخص ایرانی پول خوبی می‌دادند. البته دبی به ایران خیلی نزدیک بود و تعداد زیادی از ایرانی‌ها آنجا زندگی می‌کردند که این مسائل در انتخاب من تأثیرگذار بود.احساس می‌کردم در دبی به ایران نزدیک‌تر هستم. در آن سال‌ها به آلمان هم رفتم و یک مدت کوتاهی با تیم کلن تمرین کردم اما آنجا هوا خیلی سرد بود و من که بچه آبادان بودم نمی‌توانستم دوام بیاورم.
    انسان میهن‌دوستی مثل شما چطور یکباره به آمریکا رفت و این قدر از وطن دور شد؟
وقتی در قطر بازی می‌کردم آمریکایی‌ها مدام تماس می‌گرفتند و پیشنهاد می‌دادند.برای همین در دوره استراحتم یک‌بار به آمریکا رفتم و لیگ فوتبال این کشور را از نزدیک تماشا کردم. آن موقع یوهان نیسکنز، بکن باوئر، یوهان کرایف و پله در MLS بازی می‌کردند و من هم قانع شدم در آمریکا به فوتبالم ادامه بدهم. در آن سال‌ها خواهرزاده‌ها و چند نفر دیگر از اقوام برای ادامه تحصیل به آمریکا رفته بودند و همین باعث شد به این کشور بروم و آنجا دوام بیاورم.
    حالا که چند دهه از آن روزها گذشته فکر می‌کنید مسیر درستی را انتخاب کردید؟
مسلما آن موقع سطح فوتبال اروپا بالاتر بود اما فوتبالیست‌ها گاهی برای راحتی خودشان تصمیم‌های دیگری می‌گیرند.همیشه نمی‌شود پول و کیفیت را درنظر گرفت.مدیران الاهلی امارات انسان‌های مهربانی بودند و طی چند سالی که برای‌شان بازی کردم خیلی به من لطف داشتند.
    رفتن به آمریکا و بازی در MLS زندگی ورزشی شما را به کلی دگرگون کرد. در این کشور به فوتبال حرفه‌ای‌تان پایان دادید و یک آکادمی فوتبال تاسیس کردید که حالا شهرت جهانی دارد. این آکادمی چقدر در پیشرفت فوتبال آمریکا تأثیر داشته؟
من در آبادان به دنیا آمده‌ام و مثل همه آبادانی‌ها با توپ فوتبال بزرگ شده‌ام. برای همین بعد از بازنشستگی هم نتوانستم از فوتبال دور باشم و یک آکادمی تاسیس کردم به نام دالاس تانگسن.من آدم خوش‌شانسی بودم که سال‌ها در باشگاه تاج که ساختار مدیریتی قدرتمندی داشت فوتبال بازی کردم و زیرنظر بهترین مربیان خارجی بودم. برای تاسیس آکادمی فوتبالم این دو تجربه منحصر به‌فرد را ترکیب کردم و آکادمی ما در سال 1993در فوتبال آمریکا انقلابی به‌پا کرد. از همان موقع باشگاه‌های آمریکایی به تقلید از ما آکادمی فوتبال راه انداختند و فوتبالیست‌های زیادی در فوتبال این کشور کشف شد.
    پس آن تیمی که در جام‌جهانی 1998در برابر ایران ایستاد یک جورهایی متاثر از آکادمی شما بود؟
ما بازیکنان زیادی معرفی کردیم که یکی از آنها کلینت دمپسی، کاپیتان تیم ملی آمریکا بود که در تیم تاتنهام هم بازی کرد.
    کاش چنین تشکیلاتی را در مملکت خودمان تاسیس می‌کردید.
در این 40 سالی که به خارج از کشور آمده‌ام یک‌بار هم از من دعوت نکرده‌اند که برگردم و به فوتبال کشورم کمک کنم.چه بهتر که آدم این کارها را برای مملکت خودش انجام بدهد. همه موفقیت‌هایم را مدیون مردم ایران و  فوتبال ایران هستم و بدون آنها به جایی نمی‌رسیدم.
    چطور می‌شود که فدراسیون فوتبال یا باشگاه استقلال 4دهه از بازیکنی که یک موقعی فوق‌ستاره‌اش بود بی‌خبر باشد؟
این سؤال را باید از فدراسیون فوتبال بپرسید.در این سال‌ها حتی یک تماس هم از داخل ایران نداشته‌ام وگرنه حاضرم برگردم و به جوانان مملکت خودم خدمت کنم.خیلی از فوتبالیست‌های قدیمی را می‌شناسم که تجربه زیادی دارند و عاشق ایران هستند و باید از تجربه آنها استفاده کرد.
    از باشگاه الاهلی چطور؟ آنها از شما که 5سال برای این باشگاه بازی کردید سراغی می‌گیرند؟
آنها بارها تماس گرفته‌اند و هنوز با هم در ارتباط هستیم اما فرصتی نبوده که به امارات بروم و برای آکادمی آنها کار کنم.
    از بازیکنان فعلی تیم ملی کدام بازیکن توجه شما را جلب می‌کند؟
ما الان بازیکنان خوبی داریم که در لیگ‌های معتبر دنیا بازی می‌کنند. من طارمی و آزمون را دوست دارم و معتقدم در فوتبال اروپا درخشیده‌اند.
    همین 2بازیکن می‌توانند در جام جهانی سرنوشت‌ساز شوند؟
موفقیت در جام جهانی به خیلی چیزها ازجمله تدارکات قوی و مربی باکلاس بستگی دارد. یکی دو بازیکن می‌توانند تأثیرگذار باشند اما به تنهایی موفقیت یک تیم را تضمین نمی‌کنند.نمی‌شود بار مسئولیت را روی دوش این دو بازیکن گذاشت.
    شما شناخت خوبی از فوتبال آمریکا دارید و بهتر از هر کسی می‌توانید درباره رویارویی ایران و آمریکا در جام جهانی قطر صحبت کنید. شانس آمریکا برای کسب 3امتیاز و صعود احتمالی به دور بعد بیشتر است یا ایران؟
این یک بازی سخت برای هر دو تیم است.آمریکا تیم جوان، سرعتی و با انضباطی است و به خوبی پرس می‌کند. این تیم آنقدر روی مدافعان فشار می‌آورد تا اجازه ندهد حریف بازیسازی را از زمین خودش شروع کند. ایران هم بازیکنان باهوش و باتجربه‌ای دارد و همین تجربه عامل برتری است. شخصا دوست دارم ایران این بازی را ببرد. اینجا به آمریکایی‌ها می‌گویم بازی سختی با ایران خواهید داشت چون بازیکنان ایرانی هوش و ذکاوت زیادی دارند. ایران این شانس را دارد که از گروهش صعود کند و فکر می‌کنم بعد از 40سال باید این توقع را از فوتبال کشورمان داشته باشیم.
    دل‌تان برای ایران تنگ نشده؟
مگر می‌شود دلم برای وطن تنگ نشود. دوست دارم یک‌بار دیگر در کوچه پسکوچه‌های آبادان فوتبال بازی کنم.دلم برای بوی پالایشگاه تنگ شده. دوست دارم با بچه محل‌ها بنشینیم زیر سر در سینما رکس و درباره فوتبال با هم صحبحث کنیم.