راهنما
۹ راهکاری که محصلان می‌توانند در خانه زبان دوم بیاموزند
بلبل‌زبانی در زبان دوم
سعیده مرادی
با شروع فصل مدارس و دانشگاه‌ها، بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویانی که به یادگیری زبان‌های خارجی علاقه‌مند هستند، شاید فرصت کمتری بیابند که برای یادگیری زبان دوم بخواهند در کلاس‌های عمومی و آموزشگاه‌ها ثبت‌نام کرده و حضور یابند و به واسطه مشغله درسی ترجیح می‌دهند که خارج از محیط آموزشگاه و در خانه زبان دوم را بیاموزند. اما یادگیری یک زبان بیگانه در خانه و بدون درنظر‌گرفتن یکسری از کارها و استفاده از ابزار مختلف امکانپذیر نیست. بنابراین نیاز است زبان‌آموزان برای اینکه در سال تحصیلی از علایق خود دور نیفتند و بتوانند در کنار کتاب‌های درسی به درستی و اصولی زبان دومی را بیاموزند به راهکارهایی متوسل شد. در این گزارش ۹ راهکار اساسی یادگیری زبان را مرور کرده‌ایم.
1-باید هدف مشخص باشد
دانش‌آموزان و دانشجویان برای یادگیری زبان دوم در ابتدا باید هدف خود را مشخص کنند. به‌عنوان مثال روندی که باید برای مکالمه زبان در پیش گرفته شود با روندی که برای یادگیری گرامر زبان نیاز است، متفاوت است. بنابراین محصلان باید این مهم را درنظر داشته باشند و بدانند که چرا می‌خواهند زبان دوم را یاد بگیرند! به‌عنوان مثال در زبان انگلیسی بدانند که می‌خواهند به نمره خاصی در TOEFL یا آیلتس برسند یا دلایل دیگر. بنابراین نیاز است که اهداف مشخص و روی یک کاغذ سفید A3نوشته شود و جلوی چشم باشد.
2-زبان‌آموزان باید محیط مطالعه خود را پیدا کنند
یکی از راه‌هایی که می‌تواند یادگیری زبان‌های خارجی را برای دانش‌آموزان و دانشجویان سهل و آسان کند مطالعه در خانه است و این امر زمانی به بهترین شکل محقق می‌شود که آنها برای یادگیری، مکان خاص و مشخصی را به این امر اختصاص دهند. این امر باعث می‌شود وقتی افراد وارد آن مکان خاص می‌شوند غیر از مطالعه، فکرشان به‌دنبال کار دیگری نمی‌رود و در واقع مطالعه در آن منطقه را تبدیل به یک عادت می‌کند. البته ذکر این نکته الزامی است که مکان مطالعه باید تمیز و به دور از حواس‌پرتی باشد.
3-داشتن یک برنامه‌ریزی مؤثر
زبان‌آموزان برای یادگیری زبان مورد علاقه خود باید یک برنامه‌ریزی مشخص داشته باشند. این برنامه‌ریزی باید به‌گونه‌ای باشد که آنها بتوانند در کنار انجام کارهای روزمره به آسودگی به امر یادگیری بپردازند. اگرچه برنامه‌ریزی از اهمیت خاصی برخوردار است، اما در تعیین اهداف برنامه‌ریزی نباید زیاد سختگیر بود. دانش‌آموزان و دانشجویان باید طوری برنامه‌ریزی کنند که مطمئن شوند از عهده آن بر می‌آیند. به نوعی باید گفت که تعهد به برنامه‌ها از برداشتن قدم‌های بزرگ و مهم در انجام هر کار ازجمله یادگیری زبان است. بنابراین اگر برنامه‌ریزی به شکل درست انجام شود، قطعاً به بهترین شکل می‌توان زبان آموخت.
4-استفاده از یک معلم خصوصی
اینکه در کنار کارهای مختلف برای یادگیری زبان از وجود یک معلم خصوصی مجرب که مسلط به زبان مورد علاقه‌مان باشد، استفاده کنیم خالی از لطف نیست. زبان‌آموزان می‌توانند با مراجعه به یک معلم خصوصی با تجربه و ماهر، زبان خارجی مورد نظرشان را به‌طور کامل یاد گرفته و بر مکالمه آن تسلط پیدا کنند. معلم‌های خصوصی می‌توانند از طریق به‌کار‌بردن بهترین و جدیدترین متدهای روز دنیا مکالمه انواع زبان را به زبان‌آموزان یاد دهند. این روزها معلم‌های خصوصی از روش‌های مختلفی برای تدریس مکالمه به زبان‌آموزان استفاده می‌کنند.
5-داشتن یک شریک برای یادگیری
بسیاری از ما تنها با قرارگرفتن در یک محیط جمعی می‌توانیم تمرکز کرده و بهتر بیاموزیم. وقتی می‌دانیم که یک نفر منتظر ماست، باعث می‌شود که بتوانیم اهداف خود را بهتر دنبال کنیم. بنابراین دانش‌آموزان و دانشجویانی که در خانه به یادگیری زبان می‌پردازند، اگر در شمار یادگیرنده‌های اجتماعی قرار دارند، احتمالاً به یک شریک مطالعه نیاز خواهند داشت. وجود یک شخص دیگر با عنوان شریک مطالعه باعث می‌شود تا آنها انگیزه بیشتری برای یادگیری داشته باشند. وجود داشتن حداقل یک شریک یادگیری می‌تواند تفاوت بزرگی در مطالعه ایجاد کند و سرعت یادگیری را افزایش دهد.
6-استفاده از کتاب‌های داستانی کمک آموزشی معتبر
اگرچه یادگیری زبان جدید یا زبان خارجی به روش‌های مختلف مانند شرکت در کلاس‌ها، صحبت با آشنایان خارجی زبان، استخدام معلم خصوصی یا تماشای فیلم‌های خارجی با زیرنویس همان زبان امکانپذیر است اما آنچه بیش از همه این موارد به زبان‌آموزان کمک خواهد کرد استفاده از کتاب‌های داستانی کمک‌آموزشی است. این کتاب‌ها به‌ویژه آنهایی که به‌منظور تقویت زبان منتشر می‌شوند، دارای سطوح مختلف هستند و زبان‌آموزان می‌توانند به راحتی یک کتاب متناسب با سطح خود را انتخاب کنند. همچنین این کتاب‌ها به‌دلیل داستانی‌بودن، دارای جذابیت ذهنی هستند و زبان‌آموز را خسته نمی‌کند.
7-به‌کارگیری ابزارهای آموزشی کارآمد
استفاده از فلش‌کارت‌های آموزشی، فیلم‌های آموزشی، برنامه‌های اندرویدی، برنامه‌های کامپیوتری، موسیقی‌های آموزشی و... همگی ازجمله ابزار آموزشی کارآمدی هستند که می‌توانند یادگیری زبان را برای محصلان آسان کنند. استفاده از وسایل کمک‌آموزشی می‌تواند تسلط دانش‌آموزان را در یادگیری واژگان افزایش دهد. همچنین استفاده از این وسایل به جذاب‌بودن محیط یادگیری بسیار کمک می‌کند و موجب می‌شود تا دانش‌آموزان و دانشجویان در کنار احساس هیجان بهتر بیاموزند. گفتنی است وسایل کمک‌آموزشی به هر زبان‌آموز این فرصت را می‌دهد تا با محتوا به‌گونه‌ای بهتر تعامل داشته باشد و انواع زبان را بهتر درک کند.
8-تکرار منظم؛ راهی برای یادگیری آسان
تکرار منظم، کلیدی برای یادگیری مطالب جدید است. زبان‌آموزان باید هر چیز جدیدی را که می‌آموزند، به‌مراتب تکرار کنند. این کار باعث می‌شود که مطالب از حافظه کوتاه‌مدت خارج شود و بر حافظه بلندمدت بنشیند. بهترین روش تکرار مطالب نیز به این صورت است که افراد هر مطلب جدیدی که می‌گیرند را مجدداً شب، قبل از خواب به‌صورت خیلی سریع در حد ۵ دقیقه مرور کنند. مجدداً ۷ روز بعد آن را با سرعت متوسط مرور کرده و سپس یک ماه بعد مطلب مجدداً مرور شود. این کار باعث ماندگاری زبان در ذهن می‌شود.
9-زمان مطالعه، جزوی از کارهای روزمره شود
بین یک شخص مبتدی و یک شخص حرفه‌ای فقط یک تفاوت وجود دارد و آن این است که شخص حرفه‌ای برنامه‌ای دارد که آن را دنبال می‌کند. بنابراین زبان‌آموزان برای اینکه بتوانند به اهداف تحصیلی و یادگیری زبان خارجی خود برسند، باید مطالعه را به یک عادت روزانه در زندگی‌شان تبدیل کنند. برای تحقق این مهم نیز نیاز است که محصلان بدانند که در کدام ساعات روز بهترین عملکرد و بازدهی را دارند. آن وقت است که می‌توانند با یک برنامه‌ریزی مشخص در ساعت طلایی یادگیری‌شان به مطالعه و تمرین زبان خارجی مورد علاقه خود بپردازند.
