کار تعطیل؛ زنگِ درسه

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

مهر، بوی ماه مدرسه؛ بویی که پس از 2سال دوباره استشمام می‌شود و با نواخته شدن زنگ مدارس، دانش‌آموزان با لباس‌های فرم راهی مدرسه می‌شوند، اما در این میان هستند کودکانی که سهمی از ماه مهر ندارند و هر روز صبح به‌جای حاضر شدن سر کلاس درس، سر چهارراه‌ها حاضری می‌زنند؛ کودکانی که دلشان می‌خواهد مانند سایر همسن و سالانشان پشت میز و نیمکت بنشینند و با صدای بلند پس از معلم حروف الفبا را تکرار کنند یا زنگ تفریح با همکلاسی‌هایشان دنبال توپ بدوند. اینها برای کودکان کار، آرزو است و تنها دادن کیف و نوشت‌افزار نمی‌تواند باعث تحقق آرزوهایشان شود؛ چراکه نیاز دارند در کلاس‌های درس بنشینند و بیاموزند و آینده‌شان را به‌گونه دیگری بسازند.  مدیریت شهری در راستای مسئولیت اجتماعی خود نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نبوده و در 32مرکز پویا شهر و مدارس صبح رویش زمینه آموزش، تربیت و استعدادیابی کودکان کار را ایجاد کرده است. آنطور که احمد احمدی‌صدر، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران به همشهری گفته این مراکز ظرفیت پذیرش 5 تا 7هزار کودک کار و خیابان را دارند. ادامه گفت‌وگو با این مقام مسئول درخصوص خدمت‌رسانی و ساماندهی کودکان کار و خیابان را می‌خوانید.

شهرداری برای مهر امسال و کودکان کار چه اقداماتی انجام داده است؟
مدیریت شهری حمایت از کودکان کار در سال تحصیلی را وظیفه اجتماعی خود می‌داند و همواره تلاش کرده‌ایم در این موضوع با استفاده از هم‌افزایی سایر دستگاه‌های متولی (14دستگاه و نهاد) بهترین خدمات را به کودکان کار و خیابان ارائه دهیم. امسال علاوه بر توزیع نوشت‌افزار در میان جامعه هدف (کودکان کار) نگرش و رویکرد خود به مراکز پویاشهر را تغییر داده‌ایم.

منظورتان از تغییر رویکرد در مراکز پویاشهر چیست؟
شهرداری تهران 28مرکز پویاشهر و 4مدرسه صبح رویش دارد که از طریق این زیرساخت‌ها می‌توان 5 تا 7هزار کودک کار و خیابان را در آنها پذیرش کرد. در دوره‌های گذشته خدماتی به این کودکان ارائه می‌شد تا از تحصیل بازنمانند، اما در این دوره خدمت‌رسانی با نگاه آموزشی، تربیتی، استعدادیابی و ایجاد انگیزه انجام می‌شود؛ چراکه باور داریم کودکان کار مانند سایر کودکان آینده‌سازان کشور هستند و اگر درست هدایت شوند می‌توانند در عرصه‌های مختلف علمی، ورزشی، فرهنگی، اجتماعی، هنری و... موفق باشند.

در کارگروه کودکان کار چه تصمیماتی گرفته شده است؟
کارگروه ویژه کودکان کار در قرارگاه اجتماعی تشکیل شده و جلسات متعدد با حضور 14نهاد و دستگاه متولی در راستای طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان برگزار کردیم که در این نشست‌ها نخبگان، گروه‌های مردم‌نهاد و در برخی از موارد خود کودکان کار هم حضور داشتند. طرحی ارائه شده که درصورت همکاری و مشارکت همه دستگاه‌ها ازجمله قوه قضاییه، نیروی انتظامی، استانداری و حتی اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی، می‌توانیم شاهد ساماندهی کودکان کار و خیابان در پایتخت باشیم.

در مورد طرح پیشنهادی (ساماندهی کودکان کار و خیابان) بیشتر توضیح می‌دهید؟
طرح ارائه شده نیاز به زیرساخت دارد که پیش‌بینی می‌کنیم تا 2ماه آینده اجرایی شود. نکته‌ مهم درخصوص کودکان کار و خیابان این است که حدود 70 تا 80درصد جامعه هدف، اتباع هستند که این موضوع باید توسط اداره کل امور اتباع پیگیری شود که متأسفانه رها شده است. اگر در این بخش اقدامات به‌درستی صورت گیرد، قطعا در موضوع ساماندهی کودکان کار بار کمتری روی دوش سازمان بهزیستی و شهرداری خواهد بود و کارها مطلوب‌تر انجام می‌شود. همچنین در طرح جدید  اداره اتباع با مدیریت ورود اتباع یا رد مرز کردن آنها و قوه قضاییه و نیروی انتظامی هم از طریق برخورد با سر شبکه‌های مافیای استثمار کودکان کار و... می‌توانند به ساماندهی بهتر این کودکان کمک کنند.

فرض کنیم این طرح با موفقیت اجرایی شد. برای کودکان چه برنامه‌ای دارید؟
زیرساختی که در ابتدا اشاره کردم مربوط به این بخش است. پس از جمع‌آوری کودکان، نیاز به فضای امن و آرامی داریم تا مشاوران بتوانند با کودکان صحبت کنند، از این طریق برخی از آنها به‌سوی خانواده سوق داده می‌شوند. همچنین افرادی را که از شهرستان آمده‌اند ترغیب می‌کنیم به شهرهای خود بازگردند. تعدادی برای تحصیل به مراکز و مدارس هدایت می‌شوند و اتباع را برای تعیین‌تکلیف به اداره کل امور اتباع معرفی می‌کنیم و به‌طورکلی سعی می‌کنیم کودکان باتوجه ‌به شرایطی که دارند، تعیین‌تکلیف شوند.


مکث
متوقف نمی‌شویم


احمد احمدی‌صدر، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران: در حوزه کودکان کار هرگز منفعل نبوده‌ایم و منتظر عملکرد و فعالیت سایر دستگاه‌های متولی نمانده‌ایم. گرچه مدیریت شهری زمانی می‌تواند در این حوزه موفق باشد که 14دستگاه متولی به‌ویژه نیروی انتظامی پای‌ کار بیایند، اما معتقدیم نباید متوقف شویم و بگوییم مسئله کودکان کار مسئله بزرگی است و نمی‌توانیم به‌تنهایی اقدامی انجام دهیم. ازسوی دیگر شهروندان هم با مشارکت، کمک به تهیه نوشت‌افزار و معرفی محل حضور کودکان کار، برای روند بهتر در آموزش کودکان به ما یاری برسانند.

​​​​​​​