تردد با ماشین برقی 2نفره در قلب پایتخت

محمد سرابی-روزنامه‌نگار

منبع انرژی خودرو‌ها به آرامی در حال تغییر از بنزین به برق است. اگرچه هنوز هم بیشتر خودرو‌های جهان از سوخت بنزین استفاده می‌کنند اما برخی کشور‌ها امتیاز‌هایی برای خودرو‌های باتری‌دار تعیین کرده‌اند و بعضی از صنایع خودرو‌سازی در حال افزایش تولید این گروه از محصولات هستند. مدیریت شهری تهران نیز از چندسال گذشته بار‌ها اعلام کرده بود که از حمل‌ونقل برقی حمایت می‌کند. مسلما نمی‌شود در یک یا چند سال تمام خودرو‌هایی که در تهران رفت‌وآمد می‌کنند را برقی کرد؛ زیرا زیرساخت‌های مورد نیاز آن وجود ندارد اما قدم‌گذاشتن در این راه امیدوار‌کننده است. در تهران نمونه‌هایی از وسایل حمل‌ونقل برقی به‌کار افتاده و روز گذشته مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران اعلام کرد که با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و همکاری تولیدکننده داخلی فعالیت هزار خودروی برقی اشتراکی در تهران آغاز می‌شود. مهدی شریفیان گفت: «بعد از همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای نخستین‌بار تفاهمنامه‌ای با سرمایه‌گذار بخش خصوصی امضا شد تا راه‌اندازی خودروهای برقی اشتراکی را که تولید داخل است، شاهد باشیم.»
او با اشاره به اینکه خودرو‌های دونفره فضایی برای حمل بار‌ هم دارد، ادامه داد: «در بخش اول این پروژه هزار خودروی برقی اشتراکی برای استفاده در محدوده مرکزی شهر در نظر گرفته شده که شهروندان در قالب کاربر می‌توانند مشابه دوچرخه‌های اشتراکی در پایتخت از این خودروهای برقی با ظرفیت ۲مسافر استفاده کنند. در مراحل بعدی محدوده فعالیت این خودرو‌ها افزایش پیدا می‌کند و شامل بیشتر مناطق شهر خواهد شد.»  مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران گفت: «برای گرفتن مجوزها از وزارت صمت در حال پیگیری هستیم و ما هم همکاری‌های لازم را با سرمایه‌گذار بخش خصوصی انجام می‌دهیم تا هرچه سریع‌تر این خودروها توسط شهروندان مورد استفاده قرار گیرد.»  به‌گفته او این پروژه در مرحله عقد قرارداد و شناسایی پیمانکار قرار دارد و در آینده جزئیات بیشتری از آن منتشر خواهد شد. شریفیان تأکید می‌کند: «هدف ما این است که در استفاده از خودرو‌های برقی دونفره، هم شهروندان با سهولت بیشتری تردد کنند، هم سرمایه‌گذار سود ببرد.»
یکی از موانع اصلی استفاده از هر وسیله برقی در شهر، نبود ایستگاه‌های شارژ است. شهریور سال پیش در نمایشگاه‌ حمل‌ونقل پاک تهران برخی صنایع که در زمینه فناوری پیشرو هستند، نمونه‌هایی از دستاورد‌های خود را نشان دادند. بیش از همه انواع موتورسیکلت‌های برقی در این نمایشگاه دیده می‌شد اما طرح‌هایی مانند نازل‌های آزمایشی شارژ خودرو هم در آن ارائه شده بود. 
 خودرو‌های برقی شخصی در ایران رواج پیدا نکرده، اما شرکت‌های خودروسازی طرح‌های متعددی را در این زمینه دنبال می‌کنند. در سال‌های قبل چند نمونه از این خودرو‌ها رونمایی شدند اما به سطح شهر‌ها راه پیدا نکرده‌اند. بعضی از آنها هم در واقع موتور‌های چهارچرخ اتاق‌دار بودند. 
کاهش آلودگی هوا از معضلات اصلی کلانشهر‌ها و مخصوصا پایتخت به‌شمار می‌رود و در این بین، یکی از نتایج، استفاده گسترده از خودرو‌های برقی خواهد بود. کاهش آلودگی صوتی نیز به تناسب آن اتفاق می‌افتد و در صورت رواج این نوع وسایل حمل‌ونقل می‌توان به بهبود شرایط زیست در شهر امیدوار بود. استفاده از باتری به جای بنزین ایده‌ای بزرگ است که چارچوب‌های حمل‌ونقل عمومی در کلانشهر‌ها را دگرگون می‌کند و بر زندگی شهروندان تأثیر مستقیم می‌گذارد. اجرای تدریجی آن می‌تواند ما را با نقاط ضعف و قوت این ایده آشنا کند. به هر ترتیب شهرداری تهران با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدکنندگان داخلی یا از طریق واردات، سعی در افزایش تعداد وسایل برقی همگانی اشتراکی و شارژی در پایتخت به‌ویژه با اولویت تردد مسافر و کالا در قلب تهران (مرکز شهر) دارد.

پیشتازی چین در تولید  باتری خودرو
اتحادیه اروپا می‌خواهد تا سال 2035 تولید خودرو‌های بنزینی و گازوئیلی را متوقف کند و فقط خودرو برقی بسازد اما خودرو‌ساز برقی اروپا در رقابت تولید خودرو‌های الکتریکی اروپا از چین عقب افتاده است. بنا به آنچه در نشریه فایننشیال تایمز نوشته شده است فلزاتی مانند لیتیوم که در استرالیا استخراج و در چین فرآوری می‌شود یک نمونه از مواد اولیه ساخت باتری‌های قوی برای ماشین‌های برقی است. تسلط چین بر زنجیره تامین وسایل نقلیه برقی باعث شده است که خودرو‌سازی‌های اروپا در شرایط سختی قرار گیرند. در روند ساخت باتری‌های خودرو، صنعتی که ظرفیت زیادی برای فرآوری مواد شیمیایی و معدنی داشته باشد می‌تواند منبع مواد اولیه و مصرف نهایی را هم کنترل کند. پیش‌بینی می‌شود امسال 76 درصد از سلول‌های باتری لیتیوم جهانی در چین تولید شود در حالی که تنها 7 درصد این باتری‌ها در اروپا تولید می‌شود.