ویژگی‌های نان خوب

هزاران سال است نان، غذای اصلی انسان‌هاست و در طول زمان اشکال بسیار گوناگونی پیدا کرده است اما نان خوب ویژگی‌های مشخصی دارد که به خون‌سازی‌ و سیستم گوارشی کمک می‌کند.
نان‌ انواع مختلفی دارد؛ از غلات گوناگونی که با آن نان تهیه می‌شود مانند گندم، جو، ذرت و... گرفته تا انواع پخت‌های سنتی و جدید اما بهترین و خوش‌هضم‌ترین نان، از گندم سالم بدون آفت، کامل و تازه که در همان سال کشت شده و با خمیر ترش عمل آمده است در تنور تهیه می‌شود.
الهام اختری، متخصص طب سنتی در این خصوص می‌گوید: «از گندم در کتاب‌های معتبر و در دسترس طب سنتی، به‌عنوان مولد خون صالح نام برده شده است؛ خونی که از نظر کمیت و کیفیت مناسب حال تمامی اعضای بدن است. بنابراین نان گرم و تازه خون‌ساز و اشتهاآور است. آرد گندم کامل، مزاج و طبیعتی گرم و ‌تر دارد و غذایی پرطرفدار است به شکلی که سرانه مصرف گندم برای هر ایرانی حدود ۱۶۰ کیلوگرم در سال، دو و نیم برابر متوسط جهانی، است.» 
اما گندم کامل باید همراه پوست داخلی‌اش که به سبوس مشهور است آسیاب شود و فقط پوست رویی آن جدا شود. چنین آرد یا بلغوری رنگی تیره خواهد داشت. (آرد آسیاب کامل است و بلغور شکل خرد شده و ریزی دارد) نان‌های تهیه شده از آرد سفید یا نان‌هایی که با جوش شیرین عمل آورده شده‌اند در تغذیه سالم جایی ندارند و بهتر است مصرف نشوند.
اختری تأکید می‌کند اگر سبوس به شکل جداگانه به آرد سفید افزوده شود هم مشکل‌آفرین است زیرا سبوس باید همراه آرد روند تخمیر را طی کند. نان فطیر، یکی از نان‌های محلی که اقوام مختلف آن را به اشکال مختلف تهیه می‌کنند، نانی است که خوب تخمیر نشده و معمولا با آرد سفید پخته می‌شود. دیرهضم و نفاخ است به‌خصوص اگر با شیر و روغن و شکر خمیر شده باشد. همچنین، خمیر نان باید اندکی نمک داشته باشد، خمیر بدون نمک بدهضم است و خمیر شور سبب خشکی معده و تشنگی می‌شود، «پس نه نان بی‌نمک و نه نان شور!»
این استاد دانشگاه این را هم می‌گوید که مصرف نان خشک به‌خصوص نان جو، در رژیم‌های لاغری و در افراد مبتلا به دیابت انتخاب خوبی است پس اگر دیابت دارید یا به گلوتن حساس هستید یا در رژیم لاغری به‌سر می‌برید، نان جوی دو سر انتخاب بهتری است. میزان سبوس در نان جو بسیار بیشتر است و به این ترتیب تولید قند آن کاهش می‌یابد و البته آزاد شدن قند آن نیز تدریجی است.
امروزه و با توجه به نوع زندگی شهری، فریز کردن نان یکی از راهکارهای رایج است پس بهتر است، نان قبل از مصرف گرم شود. نان سرد امکان چاق شدن فرد را افزایش می‌دهد؛ نان گرم هضم بهتری دارد ولی درهرحال افراد دچار اضافه وزن باید در مصرف این ماده غذایی دقت کنند.