ریشه‌ها و پشت پرده حوادث کازرون در گفت‌وگو با امام جمعه این شهرستان
طرح ناپخته و مسئولان ناپخته‌تر
اشتباه اول را استانداری مرتکب شد و بعد وزارت کشور | دستگیری‌ها، اعتراض آرام مردم را به خشونت کشاند
محسن تولایی|خبرنگار:
امام جمعه کازرون در روایت خود از اتفاقات چهارشنبه گذشته این شهرستان سر موضوع تفکیک، برخی موضعگیری‌های مسئولان محلی و تیتر یک روزنامه استانی را جرقه شروع دوباره اعتراضات می‌داند. حجت‌الاسلام محمد خرسند می‌گوید که از 20سال پیش بحث‌هایی درباره جدا شدن بخش‌هایی از کازرون وجود داشت ولی به‌طور جدی و رسمی از مردادماه سال96 کلید خورد؛ «نماینده شهرستان مصر به انجام این کار بودند و از طرف استانداری و وزارت کشور نیز حمایت شدند» و «استانداری فارس در مردادماه96 این طرح را به وزارت کشور پیشنهاد می‌دهد تا 2بخش از بخش‌های کازرون تبدیل به یک شهرستان شود.» حجت‌الاسلام خرسند در عین حال می‌گوید: مردم کازرون، آرامش می‌خواهند و نظرش بر رعایت قانون و حساسیت‌های منطقه‌ای است.
چرا با وجود دعوت شما به آرامش، چهارشنبه گذشته اعتراضات کازرون به خشونت کشیده شد؟
تجمع روز چهارشنبه مشکوک است. یکی دو روز قبل از این اتفاق تیتری در یکی از روزنامه‌های استان زده شده بود مبنی بر اینکه طرح تقسیم کازرون به دولت برگشته است. این مسئله می‌توانست مقداری تحریک‌کننده باشد. به ما گفته شده بود این طرح متوقف شده است. واقعا متوقف هم بود تا مشکل در دفتر تقسیمات کشوری بررسی شود و آن خواسته‌هایی هم که مردم کازرون روی برخی نقاط داشتند تا به‌عنوان هویت‌های طبیعی و تاریخی کازرون محفوظ بماند، در حال بررسی و کارشناسی بود. بنده هم آن روز در مسافرت و در مشهد بودم. برخی از سر دلسوزی‌های بیش از حد به شایعات، فراخوان داده بودند. تجمع صورت گرفت و مشکل خاصی هم پیش نیامد ولی دستگیری‌ها و اعتراضاتی که عصر آن روز به دستگیری‌ها صورت گرفت، منجر به تجمع دیگری مقابل پاسگاه پلیس شد و متأسفانه این درگیری منجر به کشته‌شدن یک نفر شد و چند نفری نیز زخمی شدند.
تأیید و تکذیب‌های متعددی درباره وضعیت این طرح صورت می‌گیرد؟ سرنوشت آن‌چه شد؟
این را باید از وزارت کشور پرسید. این طرح در مرحله‌ای تا کمیسیون امنیتی و دفاعی دولت رفت و تصویب شد و قرار بود در هیأت دولت بررسی شود. با اعتراضات قبلی مردم کازرون، هیأت کارشناسی دفتر تقسیمات وزارت کشور دو سه روز به شهرستان آمدند، روستاها و مناطق مختلف را دیدند و به یافته‌های جدیدی دست یافتند که دغدغه‌های بحق مردم کازرون را تأیید می‌کرد. قرار بود این دغدغه‌ها و حساسیت‌ها در طرح جدید لحاظ شود و داشت روی این مسئله در وزارت کشور کار می‌شد اما برخی اخبار و شایعات و برخی تصمیمات نادرست باعث شد تا این مسئله تلخ به‌وجود بیاید. الآن نیز مردم کازرون از این حوادث دلگیر و ناراحت هستند و باید ریشه‌یابی شود. الآن هم فضای شهر در آرامش است و مشکل خاصی نیست. دشمن به‌دنبال سوءاستفاده خودش از این قضایاست. ما برخی دستگیری‌ها در این چند روز داشتیم که از شهرهای دوردست به کازرون آمده بودند و تخریب‌هایی داشتند. این نشان می‌دهد که عده‌ای می‌خواهند از این آب گل‌آلود ماهی بگیرند.
3هفته قبل با نشان دادن نامه‌ای از طرف استانداری فارس در نمازجمعه کازرون به مردم اطمینان دادید ماجرا منتفی شده است و نتیجه نهایی آن را یک هفته بعدتر به مردم اعلام می‌کنید. چرا ماجرا دنباله پیدا کرد؟
من در نمازجمعه 31فروردین، که جمعیت بین 20تا 30هزار نفری آمده بودند، به مردم گفتم که صدای اعتراض شما به مرکز رسیده است؛ آرامش‌تان را حفظ کنید و بنده هم برای پیگیری مطالبات شما فردا به تهران می‌روم. به تهران آمدم و حدود 5روز نیز آنجا بودم. جلسات مختلفی داشتیم، دغدغه‌هایی داشتیم، هشدارهایی دادیم، نسبت به برخی کارها که نباید می‌شد، گلایه کردیم و همه مسائل را منتقل کردیم. هفته بعد گزارش این ملاقات‌ها را به مردم دادم؛ اینکه در بحث تقسیمات، طبق گفته آقایان در وزارت کشور طرح متوقف شده و در دست بررسی بیشتر است و آن نقاطی که مردم کازرون روی آن حساسیت دارند، لحاظ خواهد شد. گرچه من به‌طور کلی با شرایط سیاسی و اقتصادی‌ای که کشور دارد، الآن را وقت طرح تقسیمات کشوری نمی‌دانم. مباحث تقسیمات همواره با تنش همراه بوده است و شرایط کنونی کشور مناسب مطرح‌کردن آن در کازرون یا هر جای دیگری نیست. این بحث در کازرون از مردادماه سال قبل مطرح بوده است و تجمعاتی شکل گرفت.
این طرح از مجلس سوم و 20سال قبل مطرح بوده است؟
این مباحث از حدود 20سال قبل مطرح بود ولی چون شرایطش مهیا نبود، هیچ‌گاه جدی نشد، اما استانداری فارس در مردادماه96 این طرح را به وزارت کشور پیشنهاد می‌دهد تا 2بخش از بخش‌های کازرون تبدیل به یک شهرستان شود. ما معتقدیم در چنین اعلامی تعجیل شده بود و کارشناسی نشده بود و باید قبل از پیشنهاد استانداری به وزارت کشور حساسیت‌ها بیشتر لحاظ می‌شد و مسائل جانبی رعایت می‌شد و مشورت صورت می‌گرفت.
تصمیمات اشتباهی که به آن اشاره کردید یا همان تقصیرات از ناحیه وزارت کشور صورت گرفته بود؟
من اشتباه اول را از استانداری می‌دانم و بعد از وزارت کشور. اینها با توجه به تجربیاتی که از سال‌های قبل در جاهای دیگر بوده باید با احتیاط و کارشناسی بیشتر اقدام می‌کردند. این طرح اگر از ابتدا پخته بود و رعایت همه جوانب در آن شده بود، چرا متوقف شد؟ چرا گفتند متوقف شود و دوباره بررسی شود. این نشان می‌دهد که بررسی‌های اولیه برآورد درستی نبوده و یکجانبه و سفارشی بوده است.
نظر نماینده شهرستان در این قضایا چه بوده است؟
آقای نماینده در این قضایا شفاف جلو نیامدند. ایشان در ابتدای انتخاب‌شدن‌شان در انتخابات مجلس دهم در مصلای نمازجمعه کازرون در 24اسفند94 که اسنادش هم موجود است، سخنرانی کردند و گفتند برای من شایعه درست کرده‌اند که می‌خواهم بخش‌هایی را از کازرون جدا کنم ولی چنین چیزی صحت ندارد و دروغ است. بعد ما متوجه شدیم ایشان دارد این طرح را دنبال می‌کند و آن حرف خلاف قولی بوده است که به مردم دادند. اخیرا هم مصاحبه کردند که منشأ اعتراضات نمازجمعه کازرون است. بله! من هم می‌گویم از نمازجمعه کازرون است ولی از همان بدقولی شما پس از اسفند94 است. خطبه‌های من موجود است و صحبت‌های آقای نماینده هم وجود دارد. ایشان صحبتی کردند و چند‌ماه بعد نیز خلافش عمل کردند. بله، ریشه در کازرون است، اما نه در امام جمعه کازرون؛ در سخنرانی که آن قول را به مردم داد، باید ریشه‌ها را جست. ما در این مدت همواره مردم را دعوت به قانونمندی کردیم. ما مخالفتی نکردیم که منطقه‌ای رشد نکند یا ارتقا پیدا نکند. ما گفته‌ایم معیار باید قانون و حساسیت‌های منطقه‌ای باشد که از ابتدا به این 2موضوع توجه لازم و کافی نشده است. ایشان همچنین گفته‌اند من دنبال این قضیه نبوده‌ام و دولت و وزارت کشور دنبال این قضیه است، درحالی‌که همه ازجمله خود ایشان و وزارت کشور و استانداری می‌دانند که نماینده شهرستان مصر و پیگیر جدی در این قضیه بوده‌اند و اکنون که شرایط به اینجا رسیده است، می‌گویند دنبال این قضیه نبوده‌ام. آدم در ماه رمضان باید مراقب گفته‌هایش باشد و صادقانه با مردم حرف بزند. امروز کازرون احتیاج به آرامش دارد.
بخشی از مردم براساس وعده تفکیک به نماینده شهرستان رأی داده بودند. این احتمال هم وجود دارد که درصورت عدم‌تقسیم دسته دوم معترض شوند. این مسئله در نهایت چطور می‌خواهد حل‌وفصل شود؟
در این شرایط طرح باید به تعویق بیفتد. همه جوانب و بررسی‌ها درنظر گرفته شود. عجله نباید در کار باشد. این حادثه یک مقدار به‌خاطر این بود که مردم کازرون احساس کردند دارد در کار عجله صورت می‌گیرد و دارند دورشان می‌زنند و مسائل شفاف منتقل نمی‌شود، به‌ویژه آن اوایل کار.
گویا جدا شدن یک امامزاده نیز در جریان تقسیم کازرون محل اعتراض بوده است؟
بله. یک امامزاده به نام امامزاده سیدحسین در اینجا وجود دارد که مردم جنوب کشور به‌ویژه مردم کازرون به آن معتقدند. این جزو هویت‌های مذهبی شهر کازرون است و یکی هم شهر بیشابور که نزدیک همین امامزاده است. آن ابتدا زمزمه بود که اینها از کازرون جدا شوند، اما در طرح پیشنهادی ایجاد شهرستان جدید، امامزاده و بیشابور جزو کازرون قلمداد شده بود، اما روستاهای اطراف این امامزاده و آثار باستانی آنها که یک هویت، فرهنگ و آداب و رسوم دارند را به یک شهرستان جدید داده بودند. این موجب اختلاف بود و اهالی خود این روستاها نیز راغب به جدایی از کازرون نبودند. منطقه دیگری با نام منطقه دشت برم نیز وجود دارد که یک منطقه زیست‌محیطی است و دریاچه پریشان و جنگل‌های بلوط و منطقه حفاظت‌شده حیوانات را در بردارد؛ جاده ارتباطی کازرون به شیراز نیز محل مسئله است که آن را هم به آن شهرستان جدید داده بودند. مسافتی که تا آن شهرستان ایجاد می‌شد دوبرابر مسافت تا کازرون بود. این برای منطقه دشت برم و کازرون محل سؤال بود. این در کارشناسی‌ها قرار بود اصلاح شود. اعتراض مردم کازرون نیز به همین دشت برم و انارستان بود که حریم منطقه تاریخی بود.
شما به ضعف اطلاع‌رسانی اشاره کردید؛ انتقاد دیگری که مطرح شده این است که مسئولان استانداری و وزارت کشور با مردم گفت‌وگو نکردند؟ این انتقاد را وارد می‌دانید؟ تلاشی برای آرام‌کردن مردم صورت گرفت؟
این اقدام دیر انجام شد. از 27فروردین به بعد 5روز در کازرون تجمع بود. جمعیتی بین 10تا 25هزار نفر اعتراض کردند. در این 5روز هم هیچ کار ساختارشکنانه‌ای صورت نگرفت، هیچ جایی آتش نگرفت و هیچ شعار ساختارشکنانه‌ای ندادند. عکس امام، رهبری، شهدا و پرچم جمهوری اسلامی دست مردم بود. خانواده شهدا، بسیجیان و جمعی از روحانیون شهر نیز حضور داشتند. یک مطالبه عمومی صورت گرفته بود. آیا جا نداشت یک مسئول از وزارت کشور به کازرون بیاید؟ اینکه خود آقای وزیر یا معاون ایشان بیایند به مردم توضیح دهند. به ما می‌گفتند طرح متوقف شده است. می‌گفتیم بیایید بگویید متوقف شده است، می‌گفتند شما بگویید متوقف شده است.
چه شایعاتی را رقم زدند؟
برای خود بنده شایعه کرده بودند که از کازرون رفته‌ام و امام جمعه شهر دیگری شده‌ام، درحالی‌که از اساس دروغ بود. خیلی‌ها نیز این مسئله را باور کرده بودند. اینکه می‌گویند بحث تقسیم کازرون قطعی شده و تمام شده؛ خیر، من به مردم می‌گویم هیچ‌چیزی قطعی نشده است و تمام نشده و نشده بود؛ در مرحله بررسی بیشتر بود. حالا برخی موافق و برخی مخالف هستند. من می‌گویم معیار باید قانون باشد و مسئولان، چه نماینده، چه امام جمعه و چه استاندار باید در چارچوب قانون حرف بزنند و مطالبات‌شان را مطرح کنند.
نماینده شهرستان فعالیت برخی رقبای سیاسی دولت را نیز در به خشونت کشیده شدن اعتراضات دخیل دانسته بودند. این گمانه را درست می‌دانید؟
این قضیه اصلا سیاسی و جناحی نیست. امروز بیشترین اعتراضات به این طرح را خود حامیان دولت در کازرون دارند؛ جریان منتسب به اصلاح‌طلب دارند، اصولگرایان هم اعتراض دارند. اینها را نباید سیاسی کنیم و خود آقایان هم می‌دانند که از مخالفان جدی طرح، همفکران سیاسی دولت بوده‌اند. این یک بحث اعتراضی در ارتباط با حوزه تقسیمات کشور است و مردم کازرون فارغ از مسائل سیاسی و جناحی در این موضوع وحدت نظر دارند.
در نمازجمعه برخی شعارها نیز علیه شما سر داده شد. آیا تحریک بود؟ علت را چه می‌دانید؟
شاید یک دلیلش القائاتی بود که گفته بودند امام جمعه در این وضعیت شما را رها کرده و رفته است؛ یا در فضای مجازی گفته بودند امام جمعه پشت صحنه توافق کرده است. روز جمعه نیز برخی معترضان آمدند و شعار دادند ولی وقتی توضیح دادیم که دغدغه‌هایتان پیگیری می‌شود، آرام شدند و نماز نیز اقامه شد. بالاخره وقتی جمعیتی عصبانی است، ممکن است از روی عصبانیت شعار نامناسبی هم بدهد. اما عموم مردم کازرون و جمعیت 20تا 30هزار نفره آنان یک گل له نکردند، یک سنگ نزدند، یک کار هنجارشکنانه انجام ندادند. این نشان می‌دهد مردم دنبال اخلال نیستند، بنابراین ما مسئولان باید سعی کنیم تصمیمات و مواضع‌مان سنجیده‌تر باشد.
مردم آرامش‌شان را حفظ کنند و به شایعات فضای مجازی اصلا توجه نکنند. در نمازجمعه هم گفتم که فضای مجازی قفل و بندی ندارد و دوست و دشمن در آن حضور دارند. همه کمک کنند. همه باید مراقب گفته‌هایمان باشیم. همه بپذیرند اگر جایی اشتباه کردند، آن را جبران کنند. خطا را با خطا پر نمی‌کنند.
در همینه زمینه :