نجات نوزاد با نخستین پیوند بافت زنده قلب

زهرا خلجی  _ روزنامه‌نگار

اولین پیوند جزئی قلب با بافت زنده روی یک نوزاد پسر  2/5 کیلوگرمی که با نقص مرگبار قلبی به دنیا آمده بود، انجام شد. به گزارش دیلی میل، این پیوند از آنجایی که با بافت زنده انجام شده   ممکن است هرگز نیاز به تعویض نداشته باشد.

تنه مشترک شریانی
اوون مونرو، کودکی از کارولینای شمالی که اکنون 4ماهه است، در حالی متولد شد که 2 شریان اصلی او یعنی آئورت و شریان ریوی‌اش در شرایطی قرار داشت که در اصطلاح علمی به آن تنه مشترک شریانی (Truncus Arteriosus) می‌گویند. تنه مشترک شریانی نوعی ناهنجاری بدو تولد است که در آن یک شریان بزرگ از قاعده قلب خارج   و از همان شریان بزرگ، شریان کرونر، جریان خون سیستمیک و یک یا دو شریان ریوی قبل از شریان براکیوسفالیک جدا می‌شود. پزشکان پس از تشخیص این مشکل تهدید‌کننده زندگی، این شریان‌ها را از هم جدا و دریچه‌های نشتی قلب را در فاصله کمی پس از تولد با استفاده از بافت زنده‌‌ای که با نوزاد رشد می‌کند، جایگزین کردند و از جراحی بیشتر اجتناب کردند. در عملیات ترمیم دریچه‌های ذوب شده، معمولا از بافت مرده استفاده می‌شود اما این دریچه‌ها سه بار قبل از بزرگسالی و هر 10سال یک‌بار باید تعویض شوند.

شرایط عادی نوزاد پس از عمل
حالا با گذشت 4ماه از جراحی در دانشگاه دوک، نوزاد در حال رشد است و مانند یک نوزاد سالم، تمام معیارهای رشد را پشت سر گذاشته است. البته این نقص برای نوزادانی که جراحی نکنند مرگبار است چرا که قلب برای تغذیه تمام نقاط بدن، بیش از اندازه تلاش کرده و خودش را به چالش می‌کشد. این بیماری البته بسیار نادر است و در آمریکا از هر 10هزار نوزاد، یک نفر به این نقص دچار می‌شود.

فراتر از استاندارد
تیلر و نیکولاس مونر، والدین این پسر می‌گویند که پس از تشخیص نقص قلبی در پسر کوچکشان، گزینه‌های کمی برای آنها باقی مانده بود، چراکه احتمال داشت کمی پس از تولد دچار نارسایی قلبی شود. به آنها گفته شده بود که لیست انتظار برای پیوند کامل حدود 6 ماه است که بعید بود پسرشان به آن برسد. بنابراین آنها برای جراحی آزمایشی در دانشگاه داک ثبت نام کردند که از بافت زنده برای جداسازی شریان‌های ذوب شده استفاده می‌کند. حدود 90درصد از نوزادانی که در جراحی بافت مرده از یک بدن جسدهای اهدایی را دریافت می‌‌کنند – که البته یک روش استاندارد است – بیشتر از 40سال زنده می‌مانند.
اما به‌گفته انجمن قلب آمریکا آنها در طول زندگی خود به حداقل 3 عمل جراحی دیگر برای جایگزینی بافت نیاز خواهند داشت، چرا که بافت رشد نمی‌کند و نیاز است که به اندازه قلب در بیاید. همچنین ممکن است در بزرگسالی هر10 سال یک‌بار نیاز به تعویض داشته باشد. زمانی که اوون به دنیا آمد، پزشکان دریافتند که علاوه بر شریان‌‌های ذوب شده، از نشت دریچه قلب نیز رنج می‌برد که این دریچه هم باید عوض می‌شد. داشتن دریچه‌های خوب و قوی قلب بسیار ضروری است چرا که جریان خون را در جهت اشتباه و اختلال در گردش را متوقف می‌کند. اوون، در این عمل، بافت زنده و دریچه‌های قلب اهدایی نوزاد دیگری را دریافت کرد. قلب اهدایی البته دریچه‌های قوی داشت اما ضعیف‌تر از آن بود که بتوان از آن برای پیوند کامل استفاده کرد. پزشکان گفتند که اگر عمل اوون نبود، اصلا از این قلب استفاده نمی‌شد.
اوون پس از بهبودی و نداشتن عوارض ناشی از جراحی، مرخص شد و به خانه بازگشت. پزشکان می‌گویند که این کودک اکنون به‌طور طبیعی در حال رشد است و والدین او نمی‌توانند بیشتر از این خوشحال باشند. تایلر، مادر اوون گفت: قبل از تولد، وقتی می‌دانستیم او چنین نقص مرگباری دارد، در شرایط سخت و ترسناکی بودیم، با پدر اوون تصمیم داشتیم درصورتی که اوون زنده نماند، قلب او را اهدا کنیم و این گفت‌وگوی بسیار دردناکی بین ما بود. اما حالا معجزه شده است. او درحالی‌که به نوزاد 4ماهه سالم خود نگاه می‌کرد، گفت: این واقعیت که او نه‌تنها خوب است، بلکه در حال رشد است، واقعا امید زیادی به نوزادان آینده می‌دهد که باید این مشکل را پشت سر بگذارند. همه پزشکان از وضعیت او هیجان زده هستند.

امیدواری به حذف عمل‌های چندگانه
دکتر جوزف تورک، متخصص قلب و عروق که هدایت این جراحی را بر عهده داشت، گفت: این روش به‌طور بالقوه مشکل دریچه در حال رشد را حل می‌کند. اگر بتوانیم نیاز به چندین عمل جراحی قلب باز را هر بار که کودکی رشد می‌کند و دریچه پیوندی برایش کوچک می‌شود، حذف کنیم، می‌توانیم عمر آن کودک را تا چند دهه یا بیشتر افزایش دهیم.
دکتر مایکل کربنی، متخصص قلب نیز که یکی از مشاوران این بیماری است، گفت: آنچه در مورد این روش قابل توجه است، این است که نه‌تنها این نوآوری می‌تواند عمر کودکان را افزایش دهد، بلکه از یک قلب اهدایی استفاده می‌کند که در شرایطی غیر از این پیوند، قابل استفاده نیست. دریچه‌های پیوندی در روش پیوند بافت زنده، از قلب‌های اهدایی می‌‌آیند که دارای بافت ماهیچه‌ای هستند اما آنقدر ضعیف هستند که نمی‌توان آن را برای پیوند کامل زنده کرد. اما قلب اهدایی به اوون دریچه‌های قوی داشت که برای نیازهای او کفایت می‌کرد.